به گزارش مارین‌پرس، عباس آذرپیکان، معاون فنی و مهندسی اداره‌کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان، در این گفت‌وگو نگاهی به پروژه‌های مهم بندر چابهار داشته و تاکید می‌کند که اجرایی‌شدن این طرح‌ها، علاوه بر ارتقای عملیات دریایی و بندری و افزایش ایمنی، باعث ایجاد اشتغال مولد بومی برای بیش از یک‌هزار و ۵۰۰ نفر در بندر چابهار شده است.
در حال حاضر، چند پروژه فنی و مهندسی در بندر چابهار در جریان است؟
ما در سال ۱۳۹۸ یک جهش قابل ملاحظه در حوزه اعتبارات فنی و مهندسی داشتیم ـــ حدود ۴۰۰ درصد افزایش اعتبار نسبت به سال ۱۳۹۷. بیش از ۶۰ پروژه مطالعاتی و اجرایی در حوزه فنی و مهندسی بر همین اساس در بندر چابهار آغاز شده است. می‌دانید که شروع یک پروژه در یک دستگاه دولتی یک فرایند بسیار طولانی دارد؛ تهیه منشور پروژه، تصویب در کمیته (DSS)، تهیه و تصویب مبانی طرح، ارسال و اخذ کد اعتباری، فراخوان انتخاب مشاور، انجام مطالعات فاز یک و دو، تهیه اسناد مناقصه و غیره. سال گذشته ۶۰ پروژه آغاز شد و توانستیم پس از طی مراحلی، مناقصات آن‌ها را چه در حوزه مطالعاتی مشاور و چه حوزه اجرایی انجام دهیم. در حال حاضر، بندر چابهار در واقع به یک کارگاه عمرانی تبدیل شده است و از شرقی‌ترین نقطه ساحلی استان تا غربی‌ترین نقطه، پروژه‌های عمرانی متنوعی در حال انجام است.
دسته‌بندی این پروژه‌ها به چه صورتی است؟
پروژه‌های فنی و مهندسی بندر چابهار در پنج حوزه تعریف شده است؛ در حوزه افزایش سطح ایمنی آبراهه‌ی تحت حاکمیت کشور، یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ما که در حال حاضر پیشرفت فیزیکی نزدیک به ۵۰ درصدی داشته و از برنامه زمان‌بندی خود جلوتر است، پروژه احداث برج کنترل ترافیک دریایی است که بلندترین و بزرگ‌ترین برج ترافیکی دریایی کشور محسوب می‌شود. ارتفاع این برج از سطح دریا ۷۰ متر است. یکی از دلایل متوقف‌نشدن روند ساخت این برج، با وجود شیوع بیماری کرونا در کشور، استفاده از روش قالب لغزنده در فرایند ساخت برج است که امیدواریم بتوانیم از این روش در دیگر پروژه‌های عمرانی چابهار نیز بهره ببریم. نکته حائز اهمیت درباره این برج، اهمیت گردشگری آن است که می‌تواند به نماد چابهار و توسعه سواحل مکران بدل شود؛ اما در کنار این موضوع، به دلیل موقعیت مکانی و قرارگیری روی زمین مرتفع، بلندترین و مجهزترین ساختمان برج کنترل در کل بنادر کشور خواهد بود و به‌علت موقعیت راهبردی این بندر و پیچیدگی عملکردی، می‌تواند به‌عنوان نماد بنادر و دریانوردی کشور و شهر چابهار جایگاه ویژه‌ای را کسب کند. به‌زودی وقتی مسافران وارد چابهار می‌شوند، احساس می‌کنند که به یک شهر بندری آمده‌اند؛ چراکه از ورودی شهر، این برج پیداست.
پروژه بعدی ما، پوشش رادیویی کامل سواحل استان بوده که در کل نوار ساحلی این منطقه سابقه نداشته و در حال حاضر عملیات اجرایی آن شروع شده و پیشرفت فیزیکی آن بالای ۵۲ درصد است. این پروژه به‌صورت چهار پایگاه کنترل از راه دور در پسابندر، بریس، گوردیم و زرآباد احداث می‌شود و کل محدوده سواحل استان در باند VHF تحت پوشش رادیویی قرار خواهد گرفت.
دیگر پروژه‌های حوزه ارتقای سطح ایمنی دریایی چطور؟
می‌توان به پروژه انجام آب‌نگاری سواحل مکران، احداث مرکز جست‌وجو و نجات دریایی در شرقی‌ترین و غربی‌ترین نقطه ساحلی استان، خرید بویه‌ها در بنادر شهیدبهشتی و شهیدکلانتری، خرید شناور یگان حفاظت، تعمیرات زیرآبی یدک‌کش و شناور ناجی اشاره کرد. این‌ها که به‌صورت خلاصه عرض کردم، در حوزه‌ی ارتقای سطح ایمنی دریایی هستند.
هم‌زمان با رونق ترددهای دریایی در بندر چابهار، برای ارتقای حوزه عملیات بندری چه پروژه‌هایی را آغاز کرده‌اید؟
در حوزه ارتقای عملیات بندری، مطالعات احداث دو باب انبار به مساحت ۲۰ هزار متر را شروع کرده‌ایم. عملیات اجرایی تعمیرات اساسی سه باب انبار به مساحت ۳۰ هزار مترمربع هم آغاز شده است. همچنین، فاز مطالعاتی تعمیرات اساسی اسکله‌های بنادر شهیدبهشتی و شهیدکلانتری انجام و اسناد مناقصه آن تایید شده است و تا یک ماه دیگر پیمانکار اجرایی آن شروع به کار می‌کند. از سوی دیگر، مطالعه و احداث اسکله ۱۰۰ هزار تنی تخصصی نفتی در دستور کار قرار دارد. نکته مهم این‌جاست که تاکنون بنادر چابهار فاقد اسکله تخصصی نفتی بوده‌اند و حالا فرایند مطالعات ساخت آن در حال انجام است. کریدور خطوط لوله انتقال نفت از سایت سرمایه‌گذاران به روی اسکله تخصصی نفتی نیز یکی دیگر از پروژه‌های مهم ما در حوزه عملیات بندری است که فرایند مطالعاتی آن توسط مشاور انجام شده و می‌تواند در حوزه ورود سرمایه‌گذاران بخش نفتی به این بندر اثرگذار باشد. دیگر پروژه ما، احداث شبکه تاسیسات زیربنایی است که یکی از مهم‌ترین پروژه‌های این اداره‌کل به حساب می‌آید و اعتبار کل آن بیش از یک‌هزار میلیارد ریال است و در حال حاضر با پیشرفت فیزیکی بیش از ۳۲ درصد در حال انجام است. این پروژه شامل شبکه آب آشامیدنی، آب آتش‌نشانی و احداث جاده و مسیرهای دسترسی و شبکه اطفای حریق است و بر اساس برنامه‌ها، این پروژه تا ورودی محوطه سرمایه‌گذاران انجام می‌شود و ورود سرمایه‌گذاران را به این حوزه تسهیل خواهد کرد.
پروژه بعدی، افزایش توان الکتریکی بندر از دو مگاوات به ۵/۶ مگاوات است که در مرحله مطالعاتی قرار دارد. اکنون ظرفیتمان دو مگاوات بیشتر نیست، اما با مطالعاتی که انجام داده‌ایم و با اخذ مجوزهای لازم، این توان به ۵/۶ مگاوات خواهد رسید. مطالعات احداث نیروگاه ۲۵ مگاواتی نیز در مرحله نهایی است و با خرید سه عدد دیزل‌ژانراتور ۳۰۰ کیلوواتی برای مواقع اضطراری، عملا دیگر این بندر در حوزه آب و برق هیچ مشکلی نخواهد داشت.
این پروژه‌ها را باید در حوزه تاسیساتی دانست یا در حوزه پدافند غیرعامل؟
در حوزه پدافند غیرعامل. با توجه به احداث آب‌شیرین‌کنی که روزانه بیش از یک‌هزار و ۵۰۰ مترمکعب آب شیرین تولید می‌کند، اگر آب شهر قطع شود، ما به مشکلی برنمی‌خوریم. در بحث برق هم، با توجه به دیزل‌ژنراتورهای خریداری‌شده، ما هیچ‌وقت قطع برق نخواهیم داشت. با توجه به این‌که عملیات بندری و دریایی باید ۲۴ساعته و به‌صورت پایدار باشد، تامین برق از طریق این دیزل‌ژنراتورها یکی از پروژه‌هایی است که در حوزه پدافند غیرعامل انجام می‌شود.
آیا در پسکرانه بندر هم شاهد اجرای پروژه‌هایی هستیم؟
در حوزه ارتقای سطح ایمنی بخش خشکی، احداث شبکه اطفای حریق کل بندر شهیدکلانتری در دستور کار قرار دارد. اگرچه بندر شهیدکلانتری سال‌های سال است که احداث شده، اما فاقد شبکه اطفای حریق است و با توجه به این‌که لنج‌های سنتی در بخشی از آن اسکله قرار می‌گیرند، برای ارتقای سطح ایمنی خشکی، این پروژه آغاز شده است. همچنین، اجرای شبکه اعلان حریق بندر شهیدبهشتی و شهیدکلانتری هم از دیگر پروژه‌های ایمنی است که مطالعاتش انجام شده و فراخوان انتخاب پیمانکار داده‌ایم تا ظرف یک ماه آینده انجام شود. از دیگر پروژه‌های مهم ما، احداث دیوار حفاظت ساحلی به طول دو کیلومتر بود که در حال انجام است. این پروژه هم با پیشرفت فیزیکی بیش از ۲۴ درصد از برنامه زمان‌بندی خود جلوتر است.
در حوزه خدمات رفاهی و اداری، چند پروژه اساسی را آغاز کرده‌ایم: احداث درمانگاه تخصصی، تعمیرات اساسی ۶۰ واحد مسکونی، تعمیرات اساسی مهمان‌سرای بندر، طرح سامان‌دهی و زیباسازی کوی بندر، تعمیرات اساسی ۱۷ ساختمان عملیاتی و مقاوم‌سازی آن‌ها. از دیگر موارد می‌توان به محوطه‌سازی ساختمان عملیاتی بندر شامل سردر، دیوار حفاظتی و ساخت مسجد اشاره کرد. همچنین، احداث شبکه آبیاری قطره‌ای کوی دو بندر شهیدبهشتی و شهیدکلانتری، در حوزه صرفه‌جویی آب ما را به رکورد ۳۰ درصد خواهد رساند.
بخش آخر پروژه‌ها مربوط به چه حوزه‌ای است؟
ما در این بخش به سراغ پروژه‌هایی رفتیم که سطح امنیتی بندر را افزایش دهند. در این حوزه، دو پروژه بسیار مهم تعریف کرده‌ایم: احداث سامانه کنترل دسترسی و ایجاد شبکه دوربین‌های مداربسته در نقاط کور بندر. پروژه نخست اکنون وارد فاز اجرایی شده است و پروژه دوربین‌های مداربسته نیز با توجه به مطالعات جامعی که انجام شده، اکنون فرایند انتخاب پیمانکار آن در حال انجام است. یک نکته که بی‌مناسبت نیست در این میان به آن اشاره کنم بحث نوع ساخت‌وساز در این بندر است. در بحث مصالح پروژه‌هایمان سعی کردیم که از مصالح متناسب با نوع اقلیم منطقه استفاده کنیم، برای مثال، در جداره‌های بیرونی مستحدثاتمان، سعی کرده‌ایم با توجه به این‌که یون کلرید در دریای عمان بالاست، از رنگ‌های نانو استفاده کنیم. همچنین، به‌جای استفاده از دیواره سنتی که قبلا به‌صورت بلوک و آجر بود، در اکثر پروژه‌ها از دیوارهای پیش‌ساخته خاص (۳Dپنل) استفاده می‌کنیم که هم سرعت ساخت بالایی دارد، هم عایق صوتی، رطوبتی و حرارتی است و هم این‌که ماندگاری بالا دارد و در برابر زلزله نیز بسیار مقاوم است.
در آخر باید این نکته را هم اضافه کنم که یکی از مهم‌ترین پروژه‌های حال حاضر چابهار، پروژه ساخت سیلوی ۱۰۰ هزار تنی است که از محل طرح توسعه سواحل مکران کار ساخت آن را آغاز کرده‌ایم. با توجه به اختصاص ۲۰ درصد کالای اساسی کشور به بندر چابهار، نیاز است یک پایانه‌ی تمام‌مکانیزه برای نگهداری غلات احداث شود که با پیگیری انجام‌شده، عملیات اجرایی این سیلوی ۱۰۰ هزار تنی آغاز شده و اگر بخواهیم به مجموع این فعالیت‌ها نگاهی کلی داشته باشیم، می‌شود گفت که راهبرد توسعه بندر چابهار به‌گونه‌ای بوده که توان تخلیه و بارگیری هر کالایی را در هر ساعت از شبانه‌روز داشته باشد.