عملیات مروارید؛ تاریخی‌ترین حماسه دریایی خلیج فارس

رضا زیرک


تاریخی ترین حماسه دریایی در خلیج فارس در هفتم آذرماه 1359 به دست دلاورمردان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران رغم خورد. در اين روز رزمندگان فداكار نيروي دريايي درسي آموزنده به دشمن آموختند كه تا پايان جنگ، ناوچه هاي عراقي از رويارويي با نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران وحشت داشتند. دلاوران نيروي دريايي بر آن بودند تا ضرب شصت محكمي به دشمن وارد ساخته و ضمن ساقط كردن نيروي دريايي دشمن، بار ديگر حاكميت و قدرت جمهوري اسلامي را در خليج فارس به اثبات رسانند.

آخرین عکس از ناوچه همیشه قهرمان پیکان - پل پرواز سکوی اردشیر-1359

در يك درگيري شديد که از سپيده دم هفتم آذر ماه سال 1359 آغاز شد، قهرمانان سرافراز نيروي دريايي ارتش با اتكا به ذات پروردگار، طي عملياتي موسوم به “مرواريد” تبلور قدرت ارادة خداوندي را عليه باطل متجلي ساختند و به مزدوران دريايي بعثي كه نوكري بي­چون وچراي استكبار جهاني را مي‌كردند، درس تلخي دادند. لحظات اوليه اين عمليات متهورانه دريايي كه عملاً ابتكار عمل به دست دريادلان توانمند نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران بود، بسياري از نفرات دشمن كه بر روي ناوها و ناوچه­‌هاي جنگي خود مستقر بودند به هلاكت رسيدند و بسياري نيز خود را تسليم نمودند. در ادامه عمليات موفقيت آميز «مرواريد» سكوهاي نفتي البكر والاميه، براي اولين بار به دست پرسنل نيروي دريايي ارتش افتاد و اين دو سكوي نفتي كه جنبه حياتي براي دشمن زبون داشتند، پاكسازي گرديدند و پس از آن ميزان جريان صدور نفت عراق به خارج، از طريق خليج فارس عملاً به صفر رسيد.

پس از گذشت سه هفته از عمليات موفقيت آميز موسوم به شهيد صفري (درآبانماه59)، كه به منظور تخريب سكوهاي نفتي دشمن بنام البكر والعميه اجراء گرديد، طرح‌ عمليات‌ مرواريد به مورد اجراء درآمد .

نيروي رزمي 421 مستقر در بوشهر كه از اولين روز جنگ، فرماندهي كل عمليات دريايي را در منطقه خليج فارس و درياي عمان بر عليه دشمن به عهده داشت، پس از موفقيت اولين طرح مربوط به انهدام سكوهاي نفتي مزبور، تصميم گرفت براي حفظ سيادت دريايي از ترمينال نفتي البكر و العميه به عنوان سرپل و پست‌هاي ديده استفاده نمايد و با در اختيار گرفتن سكوهاي مزبور كنترل كامل يگان­هاي رزمي سطحي، هوايي و تجاري عبوري دشمن از بنادر ام‌القصر و بندر نفتي فاو را عملي سازد. اين طرح به منظور ديده‌باني، غافلگيري وكشاندن يگان‌هاي رزمي دشمن به دريا، به مرحله اجرا درآمد.

ناوچه پیکان در خلال جنگ دفاع مقدس

اهداف مورد نظر عمليات مروارید

–  نابودي بخش قابل توجهي‌ازنيروهاي دريايي عراق

– متوقف نمودن باقيمانده نيروهاي دريايي دشمن در بندر ام‌القصر

– سيادت دريايي جمهوري اسلامي ايران در تمام خليج فارس و درياي‌عمان

– جلوگيري از صدور نفت عراق به منظور اختلال در نظام اقتصادي دشمن

– قطع كلي ارتباط دريايي دشمن و خطوط مواصلاتي آن يا محدود نمودن آن به آبهاي داخلي

– محروم نمودن كشور عراق از استفاده سكوهاي مذكور به عنوان يك نقطه آفندي بر عليه واحدهاي سطحي و هوايي جمهوري اسلامي ايران محروم نمود

– ايجاد پست ديده‌باني در سكوي البكر براي نيروهاي خودي جهت اعمال كنترل به ترددهاي احتمالي وآتي دشمن

واردات و صادرات در حین جنگ دفاع مقدس- بندر امام
واردات و صادرات در بنادر ایران در خلال جنگ ایران و عراق

ویژگی های عمليات مروارید

با توجه به‌ اينكه اين عمليات گسترده و سراسر با ايثارگري و روحيه شهادت طلبي كاركنان همراه بود، لذا از ويژگي‌هاي زير برخوردار بود:

  1. درگير شدن داوطلبانه ناوچه پيكان با 5 فروند ناوچه موشك انداز دشمن
  2. پياده شدن تكاوران در وضعيت بسيار نامناسب عملياتي وجوي و انجام عمليات به بهترين وجه ممكن
  3. نزديك شدن وكنترل بالگردها به محل فرود سكوها كه بشدت آسيب ديده و بسيار خطرناك بود، كه با مهارت و شجاعت خلبانان انجام شد و بسياري موارد ديگر.

نتايج عمليات مروارید

1- انهدام هسته اصلي نيروي دريايي عراق و زنداني نمودن باقيمانده يگان­هاي دشمن در بندر ام­‌القصر

2- قطع كامل صادرات نفتي عراق كه از پايانه‌هاي نفتي البكر و الاميه به دنياي خارج در جريان بود.

3-استيلاي كامل نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران تا پايان جنگ تحميلي 8 ساله بر خليج فارس و درياي عمان، به طوري كه در تمام اين مدت حتي يك شناور اعم از تجارتي ونظامي نتوانست از مبداء و يا به مقصد بنادر عراق، از اين آبراه عبور نمايد. در واقع كشور عراق در تمام طول جنگ جبهه دريا را از دست داد و آن‌را در اختيار نداشت.‌ در شرايط عكس و اينكه اگر عراق در جنگ دريايي پيروز مي‌شد، مطمئناً شرايط بسيار متفاوتي را در جنگ تحميلي 8 ساله ايجاد مي‌نمود.

سکوی نفتی الامیه عراق بعد از عملیات دریایی شهید صفری
سکوی نفتی الامیه عراق

لازم به يادآوري است كه عراق در مدت حدود سه سال بعد از عمليات  مرواريد، تقريباً هيچ تحرك نظامي در صحنه‌ خليج فارس نداشت. ورود هواپيماهاي جديد عراق و جنگ نفتكش‌ها سه سال بعد از اين واقعه شروع شد.

  • انهدام سكوهاي البكر والاميه كه مي‌توانست بعنوان پايگاههايي براي كنترل تردد كشتيراني خودي در شمال خليج فارس توسط دشمن مورد بهره‌برداري قرار گيرد.
  • تجارت دریایی ایران و تأمين مايحتاج وارزاق عمومي با اقتدار كامل تا پايان جنگ تحميلي از طريق دريا.
ناوچه پیکان نیروی دریایی ارتش با کد P22
تصویر بازسازی شده از ناوچه همیشه قهرمان پیکان نیروی دریایی ارتش در فیلم پی 22

2 دیدگاه دربارهٔ «عملیات مروارید؛ تاریخی‌ترین حماسه دریایی خلیج فارس;

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *