آیا وقت آن نرسیده که به کشتی سازان داخلی اعتماد کنیم؟

سعید ذرهون


یازده سال پیش در خردادماه 1389، اولین کشتی اقیانوس پیمای ساخت کشور با غرور و سربلندی وارد آب‌های خلیج فارس شد تا برای اولین بار دل بر آبهای خروشان بین المللی زده و سفیر کشتی سازی ایران باشد.

کشتی ایران اراک نماد توانمندی ساخت کشتی‏های اقیانوس پیما در ایران است این کشتی با تمام حرف و حدیثهایی که بدنبال داشت و علیرغم تحریمهای شدید سیاسی و اقتصادی با دشواری تمام، توسط متخصصان داخلی ساخته شد و در خرداد ماه 1389 تحویل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران شد. آن زمان شائبه های فراوانی در ارتباط با کاربری آن مطرح شده بود و خودی و غریبه در توانمندی آن شک داشته و گاهاً بر این نماد کشتی سازی کشور می تاختند.

اکنون یازده سال گذشته، این کشتی بارها و بارها دل بر امواج متلاطم اقیانوس زد و با سربلندی از پس هر مأموریتی که به او محول شده برآمده است. اما هیچگاه از وضعیت نحوه کاربری آن خبری منتشر نشد!!؟ آیا عملکرد اولین کشتی اقیانوس پیمای ساخت کشور نمی بایست مورد بازبینی قرار می گرفت و اطلاع رسانی می‏شد؟

آیا این رفتار غیر از عدم اعتنا به ساخت داخل است؟ چگونه است که در پروسه ساخت بارها و بارها بر نحوه و زمان ساخت این کشتی تاختند و انواع و اقسام هجمه‏ ها به پیکره نهال تازه رسته صنعت کشتی‏سازی کشور وارد نمودند و گاه و بیگاه از عدم توانایی ساخت داخل سخن‌‏پراکنی کردند ولی از زمان تحویل و بهره‏برداری این کشتی تاکنون سخنی از توانایی یا عدم توانایی این شناور سخنی به میان نیامد؟ آیا ساماندهی پروژه عدم اعتماد به کشتی‏سازان داخلی برنامه‏ریزی شده نیست؟ دلایل بسیاری وجود دارد که از ابتدا برای عدم موفقیت صنعت کشتی سازی اقدامات بسیار هوشمندانه صورت گرفته که اگر این اقدامات نبود علیرغم عدم حمایت جدی از کشتی‏سازی، این صنعت می‏توانست رشد بیشتری در کشور پیدا کند.

کشتی ایران اراک ساخت داخل در کشتی سازی ایزوایکو

برای اثبات این ادعا می توان به نحو سفارش ساخت کشتی های اقیانوس پیما به کشتی سازان داخلی توجه نمود، به مجموعه ایزوایکو که قرار بود اولین کشتی اقیانوس‏پیمای ساخت داخل را تجربه نماید، پیشنهاد ساخت کشتی کانتینربر و کشتی حمل مواد شیمیایی داده می‏شود که از پیچیدگی‏های بیشتری نسبت به کشتی‏های فله بر و نفتکش برخوردار هستند!!!!؟ با این هدف که در پروژه ساخت ناکام بماند و بتوان انگ عدم توانایی به آن چسباند. چرایی سفارش ساخت کشتی پیچیده‎‏تر، به یک مجموعه نوپا عجیب بوده و عدم سفارش مجدد نیز عجیب‏‎تر!!؟

کشتی ایران اراک در سال اول بهره برداری به اذعان مسئولین وقت کشتیرانی جمهوری اسلامی از استاندارد بین‏‌المللی برخودار بود و در گفته‌‏های ایشان، رضایت کامل از کشتی و کاربرد آن کاملاً مشهود بود. پس چگونه است که سفارش دیگری به این مجموعه داده نشد؟ ایراد طولانی بودن زمان ساخت هم که بهانه جذابی برای اعتماد دوباره به این کشتی ساز نبود چرا که پس از ساخت سه فروند اول (ایران اراک، ایران شهرکرد و ایران کاشان) ایزوایکو توانمندتر شده بود و در صورت سفارش شناورهای جدید با سرعت به مراتب بهتری قادر به ساخت بود همانگونه که هنگام ساخت کشتی دوم و سوم ایزوایکو عملاً نشان داده که توان بهبود بخشیدن به سرعت ساخت را دارد و در صورت وجود سفارشات جدید می تواند رکوردهای به مراتب بهتری را ثبت نماید. لیکن اراده‏ای برای کشتی ساز شدن کشور وجود نداشته و به دلایل متفاوت که در این مقال نمی‏گنجد تمایل به توقف این صنعت بسیار به چشم می‏خورد. آیا هنوز هم نباید به کشتی سازان کشور اعتماد کرد و وقت آن نرسیده که از حجم کلان سفارشات ساخت کشتی در خارج از کاست و درصدی ولو اندک از این بازار را بسمت داخل کشور معطوف نمود؟

شرکت صنعتی دریایی ایران - جزیره صنعتی صدرا بوشهر

این سوالات و صدها سوال دیگر همچنان بی جواب مانده و استفاده کنندگان داخلی فقط با تأکید بر زمان بر بودن فرآیند تولید از ارائه پروژه به این کشتی سازان داخلی سرباز می زنند و صنعت کشتی سازی کشور را با چالش‏های جدی مواجه نموده‏اند.

ذرهون در پایان ابراز امیدواری کرد که مسوولین و دست اندرکاران صنایع دریایی کشور بیشتر به فکر آینده این صنعت استراتژیک بوده و با تأمل بیشتر در مورد آن تفکر نمایند؛ شاید اگر در این مقطع اقدام عاجلی برای این صنعت بزرگ و زیربنایی بعمل نیاید، فردا دیر باشد و فقط حسرت کشتی ساز بودن باقی بماند.


کارشناس صنایع دریایی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *