امروزه طراحی و ساخت نمادهای شهری نه تنها سبب ایجاد هویت شده و معماری شهر پیرامون آن نماد شکل گرفته بلکه زنجیره اقتصادی بسیار بزرگی از مجموعه‌های اداری و تجاری، رستوران‌ها و دیگر مراکز تفریحی را نیز شامل می‌شود. با توجه به اهمیت این موضوع که پیامد آن توسعه‌یافتگی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است؛ علی مهدیان، ناصر علیقلی زاده فیروزجایی، عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران و محمد مونسان، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شاهرود، با استفاده از هوش مصنوعی اقدام به نمادسازی شهرهای ساحلی و بندر کرده‌اند که این نوید داده می‌شود که این سلسله مطالب به صورت پیوسته در پایگاه خبری مرین‌پرس منتشر خواهد شد. یادداشت اول برج مشعل جهت ساخت در پایتخت انرژی ایران، بندر بوشهر، و یادداشت دوم ساختمان لاک‌پشت جهت احداث در جزیره قشم اختصاص داشت.
اهمیت ساخت نمادهای ساحلی
حدود یک دهه است که این سوال در جامعه دریایی مطرح شده است که چرا در 5800 کیلومتر از سواحل ایران، چرا هیچ شهری دارای نماد شهری فاخر به عنوان جاذبه گردشگری نیست؟ چرا در مهمترین و ثروتمندترین مرکز گردشگری جنوب کشور یعنی جزیره کیش، یک کشتی پوسیده (به کشتی یونانی) باید سمبل و نماد این جزیره باشد؟ و اما سوال بدیهی‌تر اینکه اگر کسی به شهرهای ساحلی ایران در شمال و جنوب مانند خرمشهر، بوشهر، بندرعباس، چابهار، رامسر و بابلسر سفر کند، از چه نمادهایی عکسبرداری کند تا نشان دهد به آن شهرها سفر کرده است؟! دریا و آسمان که در همه جا یک رنگ است.
در اين مجموعه مطالب سعي ميکنيم به کمک هوش مصنوعي، نمادهايي را براي شهرهاي ساحلي ايران طراحي و پيشنهاد کنيم.در قسمت اول به سراغ بوشهر رفتيم و نماد مشعل را براي آن پيشنهاد داديم. در قسمت دوم به سراغ جزيره قشم رفتيم و نماد «لاک پشت» را براي آن پيشنهاد داديم و در قسمت سوم به سراغ جزيره ابوموسي و هرمز رفتيم.
نماد شهری چیست؟
نماد شهری معمولا یک سازه معتبر و معروف در یک شهر است که معمولا به سمبل و نماد آن شهر تبدیل می‌شود. مثلا سازه‌هایی مانند برج میلاد و برج آزادی از نمادهای معروف شهر تهران و حتی ایران محسوب می‌شوند. معمولا همه شهرهای ساحلی معروف دنیا دارای نماد شهری هستند که در وسط یک مجموعه گردشگری وسیع چند هکتاری قرار گرفته است. به عبارت دیگر، اغلب امکانات و مراکز گردشگری در اطراف این نماد جانمایی می‌شوند و شکل دهنده معماری شهر است. مطالعه این نمادهای شهری در کشورهای مختلف نشان می‌دهد که معمولا چند مشخصه مهم را دارا هستند: 1)دارای طراحی منحصربه‌فرد مطابق با فرهنگ، رسوم و تاریخچه شهر هستند. 2)در مجاورت دریا هستند. 3)دارای ارتفاع مناسب (از 50 متر تا چندصد متر وابسته به اهمیت شهر) هستند. 4)مردم امکان حضور در داخل و بالای این نمادها را داشته و می‌توانند نمای زیبای دریا و شهر را از بالای نماد تماشا کنند.
اين طرح از کجا آمده است؟
يکي از طرح‌هاي موجود در دنيا، تبديل کشتي‌هاي تجاري غول‌پيکر از رده خارج (با عمر بالاي 25 سال که سن بازنشستگي آن‌هاست) به مرکز تفريحي، هتل، رستوران، شهربازي، استخر و غيره است. کشتي‌هاي اقيانوس‌پيما به‌دليل عظمتي که دارند خيلي راحت تبديل به نماد شهري مي‌شوند.
فراموش نکنيم که يک کشتي کوچک و فرسوده با نام کشتي يوناني براي سالهاي متمادي، نماد شهري ثروتمندترين جزيره گردشگري ايران بوده است که البته جاي تاسف دارد. در اينجا يک طرح متعالي و مدرن مد نظر است. در سال‌های اخیر در ایران، چندین نمونه از کشتی‌های تجاری با تغییر کاربری، تبدیل به ناو پشتیبانی نظامی شده‌اند. حالا مسلما تبدیل یک کشتی تجاری از رده خارج به یک مجموعه تفریحی مجلل در کنار ساحل یا بر روی ساحل، کار خیلی ساده‌تری است.
چرا جزيره ابوموسي و هرمز؟
جزيره ابوموسي و جزيره هرمز در سالهاي اخير خيلي براي تمرکز جمعيت و انجام فعاليتهاي گردشگري مورد تاکيد مقامات سياسي کشور بوده است به گونهاي که در برنامه هفتم توسعه کشور مستقيما از لزوم توجه و تمرکز جمعيت در جزيره ابوموسي نام برده شده است. اين جزاير و همچنين ساير جزاير ايراني به غير از سه جزيره کيش و قشم و خارک از کمترين امکانات و زيرساخت‌ها برخوردارند.
تبديل يک کشتي از رده خارج به هتل يا مرکز تفريحي، علاوه بر مزاياي ذکر شده فوق، از اين مزيت بزرگ برخوردار است که يک جزيره کم برخوردار را ميتواند در يک بازه زماني بسيار کوتاه، صاحب هتل و رستورانهاي مجلل نمايد و درآمد گردشگري سرشاري براي آن جزيره ايجاد نمايد. ايجاد درآمد اقتصادي مستقيما به معني امکان تمرکز جمعيت در جزاير ميباشد. اين طرح را ميتوان بجاي يک يا دو جزيره در همه جزايري که براي اسکان جمعيت مد نظر است.
طرح‌های تولید شده توسط هوش مصنوعی
هر شهر ساحلی ایران دارای یک نماد شهری شاخص
برای اینکه با صحنه‌های تاسف‌آور زیر در گردشگری ساحلی و دریایی ایران مواجه نباشیم چاره‌ای جز ساخت نمادهای شهری در شهرهای ساحلی ایران نداریم. همین سازه‌ها ظرف چند دهه آینده تبدیل به میراث فرهنگی و آثار باستانی خواهند شد. پس «از الان باید برای سواحل، آثار باستانی بسازیم».
