زیست‌شناسی دریا؛ رشته‌ای به وسعت و عمق دریا

به گزارش مارین‌نیوز، بیش از 70 درصد کره‌ی زمین را آب اقیانوس‌ها و دریاها پوشانده است که سبب شده تا بیش از 90 درصد تجارت جهانی از طریق حمل‌ونقل‌ دریایی صورت ‌گیرد که این روند در آینده هم چنان رو‌به‌رشد است. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا سال 2050 جمعیت کره‌ی زمین حدود 11 میلیارد خواهد شد که تامین نیازهای این میزان جمعیت به انرژی و منابع یک چالش اساسی محسوب می‌شود که تنهاترین و بهترین راه جهت غلبه بر این چالش روی‌آوردن به “اقیانوس‌ها” و “دریاها” است. از سویی 40  درصد از جمعیت جهان در مناطق ساحلی و دلتاها زندگی می کنند و 90 درصد شهرهای پیشرفته و مدرن دنیا، شهرهای ساحلی و بندری هستند.در این بین کشورهای مختلف اقدامات زیادی را در دست اجرا و برنامه‌ریزی جهت سیطره بر اقیانوس‌ها و دریاها دارند که اولین آن توسعه “علوم” مرتبط به دریا است.

کشور ایران با داشتن 5800 کیلومتر طول نوار ساحلی و قرار گرفتن در کنار دو آبراه استراتژیک در شمال و جنوب یک کشور دریایی محسوب می‌شود. از بین استان‌های کشورمان که  7 استان کشور شامل 3 استان در شمال و 4 استان در جنوب، مرز آبی یا نوار ساحلی دارند که در این بین استان هرمزگان با داشتن 14 جزیره و نیز بیش از 1100 کیلومتر مرز آبی به عنوان استانی که بیشترین مجاورت را با  دریا دارد و نیز قرار گرفتن بزرگترین بندر تجاری کشور، بندر شهید رجایی و بزرگترین مجتمع کشتی‌سازی و فراساحل کشور در این استان، مهم‌ترین استان دریایی کشور محسوب می‌شود.

در کشور ما نیز با توجه به اهمیت موارد ذکرشده در سال‌ها و دهه‌های اخیر توجه به مقوله “دریا” بیشتر از قبل شده است و رشته‌های مختلف مرتبط با دریا در دانشگاه‌های مختلف تاسیس شده که از جمله آن‌ها می توان “مهندسی دریا”، “اقیانوس شناسی”، “زیست‌شناسی دریا” و “شیلات و دیگر رشته‌های مرتبط را نام برد.

معرفی مختصر از رشته‌ی کارشناسی زیست شناسی دریا

یک کارشناس ارشد زیست دریا در خصوص رشته “زیست شناسی دریا” عنوان کرد: زیست‌شناسی دریا رشته‌ای است که دانشجویان را با انواع جانداران آبزی، مسائل مربوط به سازگاری‌ها و توانایی‌های ظاهری و بیولوژیک و چگونگی بهره‌گیری از این منابع عظیم آشنا می‌کند و آنها را از لحاظ علمی در زمینه شناسایی موجودات آبزی و ترکیبات زیست فعال موجود در آن‌ها و کاربرد آن‌ها در زمینه‌های مختلف توانمند می سازد.

نورا برزکار اضافه کرد: علاوه بر این, این علم به بررسی خصوصیات اکولوژیک سیستم‌های آبی و شناسایی آلودگی‌های زیستی و غیر زیستی تاثیر گذار بر آب‌های سواحل، دریا و اقیانوس می‌پردازد و راهکارهای مقابله با این عوامل مخرب و حفاظت و نحوه بهره‌برداری پایدار از این منابع را به دانشجویان این رشته می‌آموزد.

چالش اشتغال برای دانش‌آموختگان این رشته وجود دارد

برزکار در خصوص بازار کار رشته زیست‌شناسی دریا علی‌رغم تحریم‌ها و عوامل محدود کننده اظهار کرد: عوامل محدود کننده‌ای مثل تحریم‌ها به‌شکل مستقیم بر میزان بازار کار این رشته تاثیر محسوسی نخواهد داشت. اما, علی‌رغم برتر بودن این رشته علمی در سطح جهان و پتانسیل بالای آن، متاسفانه در کشور عزیزمان ایران، همواره چالش اشتغال برای دانش‌آموختگان این رشته وجود دارد که دلیل اصلی این چالش ماهیت این رشته است که بیشتر جنبه نظری دارد.

وی با بیان اینکه برای رشته نوپای زیست شناسی دریا در مقایسه با رشته های فنی و کاربردی زمینه کاری تخصصی  فراهم نشده است خاطرنشان کرد: اما امید است در آینده نه چندان دور شاهد پیشرفت گسترده‌تر و برنامه‌ریزی هوشمندانه‌تری در رابطه با مساله اشتغال این رشته کاربردی دریایی باشیم تا بتوانیم از این نعمت عظیم خدادادی بهترین استفاده را در صنایع مختلف پزشکی، دارویی، غذایی، آرایشی بهداشتی، چرم سازی و غیره داشته باشیم.

سازمان‌ها و ارگان‌های دریایی می‌تواند مقصدی برای دانش‌آموخته‌های این رشته باشد

این کارشناس ارشد زیست‌شناسی دریا در خصوص ارگان‌ها و سازمان‌های مرتبط با این رشته گفت:  به طور کلی هر ارگان و سازمانی که به نحوی مرتبط به دریا و سواحل باشد، می‌تواند مقصدی برای دانش‌آموخته‌های این رشته باشد که برای مثال می‌توان به سازمان محیط زیست، سازمان شیلات، پژوهشگاه‌های مربوطه مثل؛ پژوهشگاه اکولوژی دریای عمان و خلیج فارس در بندرعباس و دیگر موارد اشاره کرد.

محدودیتی برای تحصیل خانم‌ها در این رشته وجود ندارد

برزکار با بیان اینکه از نظر شرایط تحصیل، حتی در مقاطع تحیلات تکمیلی و دکتری نیز منعی برای حضور خانم‌ها وجود ندارد تصریح کرد: امروزه بیشتر دانشجویان در این رشته متشکل از خانم‌ها هستند.

وی اضافه کرد: از نظر شرایط کار نیز، در صورت مهیا شدن فرصت شغلی، یک دانش‌آموخته خانم همانند دانش‌آموخته‌ی آقا، توانایی‌های لازم را دارد.

این کارشناس‌ارشد زیست‌شناسی دریا با بیان اینکه تقریبا تمامی گرایش‌ها برای خانم‌ها و آقایان شرایط یکسانی دارد ابراز کرد: اما بعضی از فرصت‌های شغلی در هر یک از گرایش‌ها که جنبه‌ی فعالیت میدانی دارند مانند فعالیت های اکولوژیکی می‌تواند برای خانم‌ها مقداری مشکل باشد، اما در صورت وجود علاقه، می‌توان گفت تفاوتی برای خانم‌ها و آقایان چه از نظر تحصیل و چه از نظر کار، وجود ندارد.

انتخاب گرایش در مقطع ارشد انجام‌ می‌شود

این کارشناس ارشد زیست‌دریا در خصوص گرایش‌های این رشته عنوان کرد: رشته زیست‌شناسی دریا دارای گرایش های: جانوران دریا، بوم‌شناسی (اکولوژی) دریا، گیاهان دریا، آلودگی دریا و زیست فناوری دریا است که البته انتخاب گرایش در مقطع ارشد انجام می‌شود.

بزرکار در ادامه اضافه کرد: شرایط ادامه تحصیل در خارج از کشور در این عنوان رشته، تفاوتی با دیگر رشته‌ها ندارد.

وی در خصوص امکان پیشرفت این رشته در ایران خاطرنشان کرد: امروزه امکان تحصیل در این رشته تا بالاترین مدرک دانشگاهی وجود دارد پس شرایط پیشرفت در این رشته در کشورمان فراهم است.

بزرکار با بیان اینکه امروزه امکان ادامه تحصیل در مقاطع ارشد و دکتری در این رشته وجود دارد تصریح کرد: دانشگاه‌های هرمزگان، علوم و فنون دریایی خرمشهر، علوم دریایی چابهار، شهید بهشتی، تربیت مدرس و دانشگاه علوم تحقیقات تهران، در سال‌های تحصیلی مختلف با ظرفیت‌های متفاوتی اقدام به پذیرش دانشجو می‌کنند.

امکان بورسیه در این رشته وجود دارد

این کارشناس‌ارشد زیست‌شناسی دریا با بیان اینکه امروزه با توجه به سیاست‌های وزارت علوم امکان بورسیه تحصیلی خارج از کشور اکثراً متمرکز بر مقطع دکتری است گفت: در چند سال اخیر تنها شاهد اعطای بورسیه برای اعضای هیات علمی این رشته بوده ایم. همچنین در سال 94 ظرفیت اختصاص داده شده برای اعزام دانشجویان پذیرفته شده در این مقطع تنها یک نفر بوده است.

بزرکار ادامه داد: اما علاوه بر بورسیه‌ی وزارت علوم، دانشجویان علاقه‌مند با بررسی و پیگیری‌های خود می‌توانند از شرایط بورسیه دانشگاه‌های خارج از کشور چه در مقطع ارشد و چه در مقطع دکتری، برخوردار شوند که این نوع بورسیه‌ها شرایط و قواعد خاص خودش را دارد و با توجه به نوپا بودن این رشته استقبال از انواع بورسیه‌های تحصیلی وجود دارد.

مرکز رشد دانشگاه سعی در استقبال و حمایت از دانشجویان کارآفرین دارد

دانشجوی دکتری دانشگاه هرمزگان در خصوص فضا و فرهنگ این دانشگاه ابراز کرد: متاسفانه شرایط لازم برای برقراری ارتباط علم و صنعت فراهم نشده است و به نحوی زنجیره علم از صنعت جدا است. دلیل اصلی این جدایی، جنبه آموزش محور بودن آن است.

برزکار در ادامه تصریح کرد: می‌بایست دانشجویان را به سمت ایده‌های نوین و نوآورانه هدایت و تشویق کرد و دانشجویان را آگاه و مشتاق بر فعالیت‌های صنعتی و کارآفرینی ساخت.

وی بیان کرد: مرکز رشد دانشگاه سعی در استقبال و حمایت از دانشجویان کارآفرین را داشته و دانشکده‌ی علوم و فنون دریایی که ارائه دهنده‌ی این رشته از مقطع کارشناسی تا دکتری است، دارای فعالیت بیشتری بوده به‌نحوی که همواره دانشجویان این رشته در این دانشکده در جشنواره‌ها، همایش‌ها، نمایشگاه‌ها و کنفرانس‌ها حضور پررنگ دارند و علاوه بر این شاهد کسب رتبه و افتخار از سوی دانشجویان نیز بوده‌ایم.

منبع: ایسنا

همچنین بخوانید:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *