محمد مونسان*
در بسياري از شهرهاي ساحلي ايران، خورهايي براي هدايت فاضلاب و پسماندهاي شهري به سمت دريا وجود دارد که عموما کثيف و بدبو بوده و چهره شهرهاي ساحلي ايران را زشت نموده‌اند. به همين دليل زمين‌ها و املاک اطراف اين خورها نيز عموما ارزان و فقيرنشين هستند.
يکي از کارهايي که ميتوان انجام داد تا اين اماکن غيرزيبا و ارزان و فقيرنشين به زيباترين مناطق تفريحي و گرانقيمت شهر تبديل شوند، تبديل اين خورها به کانالهاي آب با عمق مناسب براي قايقراني است. براي اين کار کافيست که کف خورها تا حدي پايين تر آورده شود و عمق کانال بيشتر شود. کف کانال بايد پايين تر از تراز آب دريا باشد.
بدين ترتيب آب دريا بطور خودبخودي در داخل کانال افتاده و کانال را تا سطح تراز آب دريا خودبخود پر ميکند و نيازي به پمپ کردن آب هم نيست. بدين ترتيب، خورها تبديل به کانالهاي آب زيبا ميشوند که اگر عمق آنها بيش از يک و نيم متر باشد، قابل قايقراني هم خواهند بود. البته يک شرط مهم اينست که زمين منطقه داراي شيب صفر بوده و داراي شيب به سمت دريا نباشد.
در بسياري از شهرهاي ساحلي دنيا که داراي رودخانه طبيعي نيستند، از اين کانالهاي آب مصنوعي استفاده کرده و مناطق اطراف آن را به مرکز تجمع امکانات توريستي و گردشگري تبديل ميکنند. يکي از مثال‌هاي نزديک آن همين شهر دوبي است. در اين شهر، کانالهاي بسيار عريضي حفر شده که از دو سمت به دريا راه دارند. اطراف اين کانالها، مرکز تجمع آپارتمانهاي بلند و هتلها، مارينا و مراکز تفريحي دريايي و غيردريايي بوده و لذا زمينهاي اطراف اين کانالها بسيار ارزشمند و قيمتي هستند.
يکي ديگر ازمزاياي اين کانالها اين است که در آب و هواي گرم و شرجي اين مناطق، امکان «گردشگري شبانه» را فراهم ميشود چراکه در اين مناطق بدليل گرماي شديد هوا، مردم عموما بعدازظهر و شب براي تفريح از منزل خارج ميشوند و اطراف اين کانالها محلي ايده آل براي رونق گردشگري در شب است.
شايد سوال شود که دولت يا شهرداري‌ها هزينه احداث اين کانالها را چگونه تامين ميکنند؟ در اينجا بايد گفت که نياز به بودجه دولتي نيست چراکه به محض شروع احداث اين کانالها، زمينهاي اطراف اين کانالها قيمت و ارزش بسيار زيادي پيدا کرده و از محل واگذاري يا پيش فروش اين اراضي، هزينه احداث کانال تامين ميشود. در بسياري از جاها نيازي به بودجه و پول دولتي نيست فقط ايده نو و انگيزه جدي نياز است تا بتوان بزرگترين پروژه هاي شهري را بدون کوچکترين وابستگي به بودجه دولتي، اجرايي کرد.
*عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر