نعمت الله بهروزی
دریا، نعمت خدادادی به عنوان پل ارتباطی ایران و راه دسترسی آسان لنج‌های چوبی سنتی به کشورهای حاشیه خلیج فارس است که فرصت مناسبی برای ساحل نشینان استان بوشهر از دیرباز بوده که از این طریق بتوانند زندگی خود را بچرخانند.
داد و ستد مردم ساکن در مناطق مرزی نوار ساحلی جنوب کشور از جمله شهرستان گناوه حتی قبل از انقلاب اسلامی با کشورهای حاشیه خلیج فارس و صادرات و واردات کالاهای اساسی از جمله ته لنجی رایج بوده‌است و همه نیز بر این امر واقف هستند.
حیات اقتصادی بسیاری از بنادر جنوبی ایران، بویژه شهرها و بنادری مثل گناوه وابسته به سهمیه کالایی است که ملوانان می‌توانند در سفرهای دریایی خود از کشورهای حاشیه خلیج فارس به ارمغان بیاورند.
ته لنجی یا کالای همراه ملوان نوعی واردات کالا است که در جنوب ایران از دیرباز رواج داشته و به کالایی گفته می‌شود که صاحبان لنج و خدمه مجاز به واردات آن با معافیت از پرداخت عوارض گمرکی هستند که به عنوان امتیازی در جهت توسعه مناطق مرزی و محروم به برخی بنادر و شهرهای مرزی ایران برای گذران زندگی ساحل نشینان در سال‌های دور اعطا شده‌است.
طبق قانون، ته‌لنجی شامل برخی کالاها می‌شود که در گمرک‌های ایران با تخفیف یا معفیت ترخیص می‌شود و در بازارهای محلی و تا فاصله مسافتی مشخص از گمرک مبدا قابلیت فروش و جابه جایی است.
اکثر شهرستان‌های استان بوشهر که از این امتیاز برخوردار هستند توانسته‌اند پیشرفت چشمگیری در حوزه گردشگری و اقتصادی داشته باشند و بازارهایی با بهره از کالاهایی با کیفیت را توسعه ببخشند.
در واقع ته لنجی زنجیره‌ای اقتصادی وسیعی را ایجاد کرده که شامل ملوانان، لنج‌داران، کارگران، ماشین های حمل‌بار و مغازه دارها می‌شود و اصلی ترین راه معاش مردم بنادر استان بوشهر است.
در گذر مرزی استان‌هایی همانند بوشهر که بیشتر مردم آن بصورت مستقیم با مراودات مرزی و سفر دریایی به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس فعالیت دارند و از این طریق کالا و ارزاق عمومی موردنیاز از طریق ملوانان را درقالب ته لنجی وارد کشور می‌شود، نقش مثمرثمری در تداوم ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی بدنبال داشته‌است.
بیش از ۹۰۰ شناور سفاری و باری در شهرستان ساحلی گناوه در استان بوشهر فعالیت دارند که هرکدام از این لنج‌ها با دارابودن ۶ تا ۸ ملوان هزاران نفر را بطور مستقیم مشغول بکار کرده‌اند.
جدا از این شما هزاران نفر نیز در بازار، اسکله و وانت‌بارها و دیگر صنوف از طریق واردات کالای ملوانی فعالیت اقتصادی و امرار معاش می‌کنند.
کالای ته لنجی در نبود مشاغل حوزه کشاورزی و صنعت و در این برهه که بیماری کرونا بسیاری از کسب وکارها را تعطیل کرده‌است، نقشی بسیار مهم در تداوم زندگی و پویایی اجتماعی و اقتصادی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی این مردم دارد و خواهد داشت.
در حالی که بخش صنعتی برای ایجاد اشتغال در این مناطق وجود ندارد، ته‌لنجی اشتغال بسیار خوبی را چه کاذب یا واقعی بصورت مستقیم و غیرمستقیم در شهرهای مرزی ایجاد کرده‌است.
اگرچه اشکالات و ایراداتی به واردات ته لنجی از سوی مرکزنشینان وارد شده و هر از چندگاهی دستخوش تغییر و با محدودیت‌ها و اعمال قانون‌هایی مواجه می‌شود اما همچنان امید زندگی مرزنشینان بوده و درصورتیکه تعطیل شود، عده زیادی بیکار و منطقه از رونق اقتصادی بازخواهد ایستاد و معیشت مرزداران با مشکل روبرو خواهد شد.
رشد قاچاق و ناهنجاری‌های اجتماعی، بیکارشدن هزاران نفر، گرانی سرسام آور و رکود بازار تجاری از پیامدهای مهم حذف ته لنجی در مناطق ساحلی است.
تداوم فعال بودن واردات کالای همراه ملوان نقشی مهم در بازدارندگی از بیکاری و کسب در آمد مردم این مناطق در برهه کنونی که کشور با شیوع ویروس کرونا درگیر شده دارد.
باتوجه به شیوع بیماری کرونا در چندماه اخیر، معیشت بیشتر مردم ساحل نشین استان بوشهر همانند دیگر نقاط کشور به مخاطره افتاد و عده زیادی از ملوانان و دیگر افرادی که مرتبط با این شغل بودند بیکار شدند اما با فعال شدن مجدد تردد شناورها به کشورهای همسایه حوزه خلیج فارس اگرچه سخت گیرانه و دشوار است، بارقه امید در دل مردم این دیار احیا شده‌است.
تداوم بهره‌مندی مردم این دیار از ته لنجی در زمان کنونی که کرونا همچنان می‌تازد، می‌تواند نقش بسزایی در چرخاندن زندگی و تامین معیشت آنان ایفا کند و باری از دوش هزینه‌های دولت برای جبران آسیب‌های وارده از این بیماری بردارد.
ساحل نشینان این دیار سالیان متمادی است معتقدند باتوجه به اینکه قانونمند شدن هر فعالیتی می‌تواند مزیت‌های بیشتری نسبت به انجام یک کار غیرقانونی همراه با پذیرش ریسک داشته باشد، توقع دارند، ته لنجی برای همیشه قانونمند و ساماندهی شود تا بدور از هرگونه دلهره و اضطراب و با آرامش خاطر از این فرصت و ظرفیت به کسب و کار بپردازند و در جوار آب های نیلگون خلیج فارس زندگی بدون دغدغه‌ای را سپری کنند.
