روستای لافت در ساحل شمالی جزیره قشم و در ۲ کیلومتری بندر پهل نزدیک ترین نقطه جزیره قشم به سرزمین اصلی است. قسمت قدیمی روستا شامل هسته اولیه در بخش مرکزی ساخت و سازهای فعلی بوده و در حد فاصل دریا و تپههای اطراف چاههای آب شکل گرفتهاست.
این بافت به صورت یکپارچه و به طول تقریبی یک کیلومتر و عرض متوسط ۱۷۰ متر در چند راستای اصلی به موازات امتداد ساحل واقع است و دارای چهار محله به مرکزیت چهار مسجد است که تمام خانهها حیاط مرکزی و بادگیر دارند.
بادگیر از مظاهر و سمبلهای تمدن ایرانی در ساختمانهای مناطق گرم و مرطوب ایران است که جریان باد را به داخل خود میکشد و با تشتهای آبی که درون یا زیر آن تعبیه شده، هوا را خنک و سبک کرده و آن را به داخل هدایت میکند که در تعدیل دما نقش مؤثری دارد، از طرف دیگر هم با شکل گرفتن مکش در آن،هوای گرم و آلودگی به بیرون از خانه هدایت میشود.
بادگیرها در شکل و اندازههای مختلفی ساخته میشدند که این عناصر در سیمای روستای لافت نقطه اوج خط آسمان قلمداد میشود و تخریب این عنصر و حذف آن از سیمای این روستا، باعث از بین رفتن بناهای تاریخی، نابودی این سرمایه ملی و نامتقارن شدن بناهای این روستا میشود.
در لافت بیشتر بادگیرهای ۲ طرفه بدون تزیین و ساده ساخته شدهاند، بادگیرهای ۴ طرفه ۱ دهانه نیز تزیینات اندکی دارند و بادگیرهای ۴ طرفه ۳ و ۴ دهانه بیشترین تزیینات بهکار رفته را دارند. شکل و تزیینات بادگیرها، براساس درجه اجتماعی و توانایی مالی صاحب خانه ساخته میشد.
هدف اصلی معماری لافت مقابله با شرایط طاقت فرسای اقلیمی و نیز حفظ ارزشهای مذهبی خانواده است. ترکیب اتاقها و راهروها و ارتباط آنها با حیاط، تحت تاثیر معماری نواحی مرکزی و حاشیه کویری ایران است.
کوچه های منحصر به فرد و بناهای تاریخی لافت در سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
بندر تاریخی لافت به عنوان اولین اکوموزه ایران، با داشتن بسیاری از جاذبههای فرهنگی و گردشگری همچون جنگلهای حَرّا، کارگاههای سنتی ساخت لنج، چاه های تلا، قلعه تاریخی، بافت قدیمی و بادگیرهای زیبا به عنوان مجموعهای از میراث فرهنگی در جزیره قشم به حساب می آید و وقتی از بلندای این روستا به دریا مینگریم، بافت تاریخی و بادگیرهای قدیمی آن در کنار اسکله و لنجهای صیادی، منظره زیبایی را رقم میزند.