قطر، کشوری کوچک با مساحتی حدود ۱۱۵۰۰ کیلومتر مربع (کمتر از یک درصد مساحت ایران و بهعبارت دیگر، حدود هفت برابر مساحت جزیره قشم) و دارای جمعیتی کمتر از سه میلیون نفر است که اغلب آنها مهاجران سایر کشورها هستند. این کشور که در حاشیهی جنوبیِ خلیج فارس قرار دارد، با طرحهای مهندسی و ایجاد جزایر مصنوعی، توانسته است خط ساحلی خود را به رقم عجیب ۵۶۳ کیلومتر برساند. قطر تا ۲۵ سال پیش، علیرغم داشتن درآمدهای سرشار نفت و گاز، کشوری با چهرهای سنتی و تا حدی عقبافتاده و با کمترین جذابیت برای گردشگران خارجی بود، اما چند سال پس از اجرای طرحهای جاهطلبانه و بلندپروازانهی مهندسی در کشور امارات (شهر دوبی) و ایجاد تحولات اساسی در چهرهی این کشور و موفقیت در جذب گردشگران خارجی، تصمیم گرفت راه همسایه خود را در پیش بگیرد و برای دوران پس از نفت و گاز، درآمد ثابت گردشگری ایجاد کند. حاکم جدید قطر، حمدبن خلیفه آل ثانی که از سال ۱۹۹۵ قدرت را در دست گرفته است، تفکرات مهندسی بزرگی در ذهن دارد و تصمیم گرفته درآمد هنگفت گاز کشور خود را به جای امور جاری و روزمره یا ذخیرهکردن در بانکهای اروپایی و آمریکایی، صرف سرمایهگذاری در امور گردشگری کند؛ لذا از سال ۱۹۹۵ برنامهریزیهای دقیقی انجام شد که حدود پنج سال بعد، اندکاندک، موجب تغییر چهره کشور قطر و بهخصوص شهر ساحلیِ دوحه شد. خارقالعادهترین پروژههای مهندسی برای توسعهی گردشگری در این کشور به اجرا درآمدند که تا امروز نیز ادامه دارند. برای مثال ۳۸ آسمانخراش بالای ۱۰۰ متر در شهر ساحلی دوحه هست که از این تعداد، ۱۲ برج دارای ارتفاع بالای ۲۰۰ متر دارند. این در حالی است که در کل شهرهای ساحلی جنوب ایران حتی چند ساختمان غیردولتی با ارتفاع ۱۰۰ متر وجود ندارد و چهرهی شهرهای ساحلی جنوبی ایران، قابل مقایسه با همسایگان جنوبیِ کشور نیست. ناگفته پیداست که علیرغم دانش طراحی و مهندسی بالا ـــ که همسایگان ما از این لحاظ سطح پایینتری دارند ـــ و با وجود درآمدهای بسیارهنگفت نفتی، نبود تفکرات مدرن مهندسی در حوزه گردشگری و توسعهی شهرهای ساحلی است که باعث این تفاوت فاحش شده است. توسعهی شتابان قطر بهگونهای بوده که با وجود قرارگرفتن در فهرست کشورهای کوچک جهان، بهعنوان میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ انتخاب شده است(این نخستین دوره جام جهانی است که کشوری از خاورمیانه، میزبانی آن را برعهده خواهد داشت). قطر پس از اینکه در سال ۲۰۱۰ میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ را به دست آورد، ساخت ورزشگاههای بزرگ، مراکز تفریحی نوین و هتلهای مجلل را آغاز کرد. با اتمام این طرحها، چهره قطر بیشازپیش متحول خواهد شد. میبینیم که تفکرات جاهطلبانهی مدیریتی و مهندسی باعث میشود که یک کشور کوچک و کمجمعیت بتواند خود را در تراز جهانی مطرح کند. در طرف مقابل نیز تفکرات سنتی میتواند چهرهای فقیرانه و مهجور از یک کشور وسیع، باقدمت، پرجمعیت و پردرآمد ارائه دهد.
پرچم قطر داخل نقشه – Qatar Flag into map country
پرچه قطر داخل نقشه – مرینپرس