چند وقت پیش طی گزارشی که با موضوع عملکرد سازمان بنادر و دریانوردی در سال ۱۳۹۹ ارائه دادید به جذب ۱۰ هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری داخلی برای توسعه بنادر اشاره کردید. در این باره بیشتر توضیح می‌دهید.
این رقم سرمایه گذاری از طریق بخش خصوصی جذب شده است که قرارداد‌های آن‌ها عمدتاً در قالب BOT و تعدادی نیز BOO منعقد شده است. احداث مخازن سوختی که هدف از آن توسعه ترانزیت مواد نفتی است، مخازن روغن، سیلو‌های نگهداری غلات که آن‌ها نیز در جهت توسعه ظرفیت ترانزیت غلات از طریق ایران احداث شده‌اند از جمله پروژه‌هایی است که همکاری و مشارکت بخش خصوصی در بنادر کشور به بهره برداری رسیده‌اند و یا در حال اجرا هستند. همچنین در راستای الحاق واحد‌های تولیدی به بنادر چند پروژه تولیدی در زمینه تولید چوب MDF، فولاد خوراک دام و طیور و… نیز در این بنادر کلید خورده اند که به زودی به بهره برداری می‌رسند.
یکی از نکاتی در رابطه با توسعه بنادر بار‌ها به آن اشاره شده است افزایش توان ترانزیتی کشور است این پروژه‌ها چقدر در این زمینه موثر خواهند بود؟
به طور مثال احداث سیلو‌های غلات جدید عمدتاً در این راستا قرار دارد. با توجه نیاز روزافزون جهانی به مواد غذایی این سیلیو‌ها می‌تواند به نیاز‌های وارداتی و صادراتی داخلی و کشور‌های همسایه را به صورت همزمان پاسخگو باشد.
یکی از پروژه‌های راهبردی که در سال جاری افتتاح شد، بخش نخست فاز سوم بندر شهید رجایی بود. در این رابطه توضیح می‌دهید؟
بله. با افتتاح این فاز بندر شهید رجایی توانایی پهلوگیری کشتی‌های تا ۱۸ هزار و ۵۰۰ TEU را پیدا کرده است. با احداث کامل این پروژه ظرفیت کانتینری بندر شهید رجایی تا هشت میلیون TEU کانتینر افزایش خواهد یافت که این ظرفیت نیز کارکرد‌های ترانزیتی و ترانشیپی فراوانی جهت توسعه همکاری‌های منطقه‌ای خواهد داشت.
در بخش تامین تجهیزات بندری و خدمات مربوط به آن نیز ظاهراً سرمایه بخش خصوصی را جذب کرده اید؟
بله. با توجه به محدودیت‌هایی که تحریم‌ها برای همکاری‌های بین‌المللی ما ایجاد کرده اند تلاش کرده‌ایم از ظرفیت‌های سرمایه گذاری و تولیدی داخلی هر چه بیشتر استفاده کنیم به همین علت در بُعد تجهیزاتی نیز با کمک بخش خصوصی و تولید کنندگان داخلی در کنار برخی تسهیلات مالی که سازمان بنادر در این رابطه تعیین کرده است توان داخلی را فعال کردیم. از جمله طی یک سال اخیر ۸۰ قرارداد در حوزه ساخت انواع شناور‌ها با تولیدکنندگان داخلی منعقد شده است. تجهیزات بندری مورد نیاز بنادر مانند مکنده‌های غلات که هم اکنون در بندر امام خمینی (ره) فعال هستند با استفاده از توان داخلی تولید شده اند. در رابطه با دیگر تجهیزات نیز به آرامی در حال توسعه تولید داخل هستیم.
بندر چابهار، بندری راهبردی است. طی سال‌های اخیر بسیار تلاش شده که این بندر هر روز توسعه یافته‌تر شود. هم اکنون این بندر در چه شرایطی است؟
در حال حاضر این بندر در محدوده منطقه آزاد تجاری قرار گرفته و از تسهیلات و امکانات آن بهره‌مند شده است. سازمان بنادر و دریانوردی با بهره گیری از منابع داخلی بیش از یک میلیون دلار برای ساخت زیرساخت‌ها و اسکله‌های کانتینری و عمومی و همچنین لایروبی و الحداث ترمینال کانتینر آن هزینه کرده است. این در کنار احداث ترمینال خاص یخچالی و انبار‌های سرپوشیده این بندر است. تجهیزات لازم نیز از قبل تهیه و تامین شده است و اکنون شاهد جذب ترافیک مناسبی به این بندر هستیم. همچنین مشارکت کننده هندی برخی از تجهیزات مورد تعهد خود را از جمله جرثقیل‌های موبایل ساحلی ۸۰ و ۱۴۰ تُنی در این بندر نصب کرده است. البته با توجه به تعهد ۸۵ میلیون دلاری هندی‌ها تجهیزات بیشتری نیز از سوی آن‌ها در بندر نصب خواهد شد.
از دیگر برنامه‌های راهبردی سازمان بنادر و دریانوردی توسعه سواحل مکران است. در همین رابطه مقرر شد بند تازه‌ای در سواحل جاسک احداث شود. این پروژه در چه وضعیتی است؟
این پروژه با سرمایه گذاری کلان دولت اجرا خواهد شد. فعلاً محدوده آن به وسعت هزار هکتار تعیین شده و کار‌های مطالعاتی نیز در حال انجام است. هماهنگی‌هایی نیز با شرکت ملی نفت ایران صورت گرفته است. البته قصد دولت این است که در این پروژه سرمایه داخلی و خارجی را نیز جذب کند چه آنکه احداث بندر جاسک تحولی مهم ایجاد خواهد کرد.
به عنوان سوال آخر؛ در باب توسعه ظرفیت ترانزیتی کشور، می‌دانیم که اتصال بندر چابهار در جنوب شرقی در دهانۀ اقیانوس هند به بندر امیرآباد در شمال و دریای خزر امری بسیار مهم است. در زمینه توسعه پسکرانه این بنادر در بخش‌های ریلی و جاده‌ای چه اقداماتی در دست اجراست؟
تقویت پسکرانه در مسیر کریدور شمال- جنوب در دست اجراست. اما توسعه نهایی این بخش نیازمند همکاری مشترک ایران، هند و البته روسیه است. در این زمینه مذاکراتی سه جانبه صورت داده ایم. با ایجاد هماهنگی اجرایی بین سه کشور می‌توان امیدوار بود که کشور‌های منطقه از جمله کشور‌های حاشیه دریای خزر و کشور‌های محصور در خشکی از مزایا و ظرفیت‌های ترانزیتی کریدور شمال- جنوب کاملاً بهره‌مند شوند.
