– گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران طی بیش از نیم قرن فعالیت مستمر خود استانداردهای بالای بین‌المللی را در عرصه حملونقل دریایی ارائه داده است. این گروه به عنوان یکی از حلقه‌های اصلی ترانزیتی و راه‌اندازی کریدورهای ترانزیتی از جمله کریدور شمال- جنوب چگونه می‌تواند به الگـــویی برای بخش‌های جـــاده‌ای و ریلی در جهت جذب هــر چه بیشتر کالاهای ترانزیتی به کشور باشد؟
جمهوری اسلامی ایران به لحاظ ژئوپولیتیکی، اقتصادی و سیاسی در کانون مهمی بین آسیا و اروپا قرار دارد. در واقع شاهراه بین‌المللی انتقال کالا از آسیا و خاور دور به کشورهای CIS و روسیه، منطقه قفقاز و از آن طریق به اروپا به شمار می‌آید.
کشتیرانی جمهوری اسلامی همواره در رأس توجه سرمایه‌گذاران در حوزه لجستیکی و ترانزیت کالا قرار دارد. این شرکت تنها شرکتی در کشور است که می‌تواند مدیریت حضور مؤثر در شاهراه بین‌المللی کریدور شمال –جنوب ( نوستراک) را داشته باشد.
بدون‌شک ساز وکار ایجاد شده توسط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در شرق آسیا مانند دفاتر منطقه‌ای چین،کره ، سنگاپور، مالزی و سایر کشورهای خاوردور با بهره‌گیری از کادر مجرب و متخصص، امکانات ویژه‌ای به منظور ارائه خدمات لجستیکی فراهم می‌آورد.
از سوی دیگر وجود دفاتر منطقه‌ای این شرکت در منطقه هند، راه‌اندازی خط کشتیرانی منظم از شرق آسیا به دریای عمان و خلیج فارس، آمادگی شرکت‌های تابعه برای خدمات‌رسانی مطلوب در بنادر جنوبی، فرصت‌های جدیدی را پیش روی متقاضیان و صاحبان کالا قرار می‌دهد تا بتوانند خدمات مورد نیاز کالاهای وارده از شرق آسیا و اقیانوسیه و هند را دریافت کنند. همچنین ارائه خدمات حملونقل تـــرکیبی ( ریلی و جاده‌ای) توسط شرکت حملونقل ترکیبی ناوگان ملی، می‌تواند نقش مهم و ویژه‌ای را در جهت مدیریت کارآمدتر و جذب هر چه بیشتر کالاهای ترانزیتی ایفا کند.
– نقش شرکت کشتیرانی دریای خزر در زمینه توسعه صادرات و ترانزیت کالا را چگونه ارزیابی می‌کنید ؟
امروزه در حوزه دریای شمال مانند بنادر انزلی، نوشهر، امیرآباد و … شرایط و فرصت‌های کم نظیر ترانزیتی توسط کشتیرانی دریای خزر که از شرکت‌های تابعه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود به منظور انتقال کالاهای ترانزیتی –کانتینر و فله به کشورهای آسیای میانه ایجاد شده است.
این بنادر با داشتن ترمینــال‌های اختصاصی در پسکرانه ایران، روسیه و سایرکشورهای آسیای میانه روز به روز بر حجم فعــالیت‌های خود می‌افزایند.
درصورتی که تمامی امکانات و سرمایه‌گذاری‌های انجام شده و پتانسیل موجود مورد بهره‌برداری قرار گیرد، می‌تواند موجب ایجاد منابع عظیم درآمدی و در پی آن رشد اقتصاد ملی گردد.
بر اساس آمار و ارقام منتشر شده، پیشرفت‌های قابل توجهی در توسعه ترانزیت و صادرات کالا از بنادر شمالی به کشورهای آسیای میانه انجام شده که در نوع خود رکورد چشمگیری محسوب می‌شود. اطمینان دارم در صورتی که زیرساخت‌های لازم در بنادر شمالی تقویت و امکانات لازم از سوی مراجع ذی‌ربط در اختیار ناوگان ملی قرار گیرد و نارسایی احتمالی موجود برطرف شود. مسلماً این شرکت به رکوردهای جدیدی دست خواهد یافت، به تعبیر دیگر ناوگان ملی برای توسعه ترانزیت و صادرات کالا از طریق شرکت‌های تابعه چه در شمال و چه در جنوب فرصت‌های منحصر به فردی را در اختیار اقتصاد دریایی کشور قرار داده است.
فراموش نکنیم در دنیای امروز ارزیابی عملکرد مثبت و منفی هر بندر به سهم ترانزیتی آن مربوط می‌شود. به همین جهت پشتیبانی همه‌جانبه مجموعه هلدینگ از موضوع افزایش ترانزیت و صادرات کالا در بنادر شمالی و جنوبی در رأس برنامه‌های راهبردی است . برای مثال شرکت‌های کشتیرانی دریای خزر با خرید و سفارش ساخت کشتی و تنوع بخشی به فعالیت‌های خود و همچنین شرکت حملونقل ترکیبی با خرید واگن‌های جدید و تقویت بخش‌هــای مختلف سختچافزاری و نرم‌افزاری نسبت به توسعه ترانزیت کالا از طریق کریـــدور شمال – جنوب اهتمام ویژه‌ای را از خود نشان داده‌اند.
– با توجه به آماده نبودن زیرساخت‌های لازم مانند راه‌آهن چابهار به زاهدان، چه چالش‌هایی پیرامون ترانزیت و ارتباط آن با کریدور شمال – جنوب وجود دارد ؟
یکی از مشکلات موجود که علی‌رغم تأکید حاکمیت نسبت به تسریع در احیــــای کریدور شمال – جنوب، موجب کُنــــدی در اجـــرای فعالیت‌های توسعه‌ای شده است عدم اتصال راه‌آهن سراسری از بندر چابهار به زنجیره ترانزیتی و همچنین اتصال نداشتن راه‌آهن شمال به بندر انزلی می‌باشد. در صورتی که این ارتباط عملیاتی شود، امکان ترانزیت از طریق ریل تسهیل شده و موجب کاهش هزینه‌های جاده‌ای (تخلیه، بارگیری، استهلاک و …) خواهد شد. بدیهی است در صورت هرگونه تأخیر در اتصال شبکه ریلی و اتصال نداشتن راه‌آهن سراسری از بندر چابهار، کشورهای صادرکننده برای کالاهای ترانزیتی مسیرهای جایگزین را انتخاب خواهند کرد.
– چه مشکلاتی فراروی ترانزیت کالا در شمال و جنوب وجود دارد ؟
دسترسی ایران به سواحل طولانی در خلیج‌فارس، دریای‌عمان، سواحل‌مکران، دریای خزر و موقعیت استراتژیک، ژئوپلتیک و ژئواکونومیک منحصربه‌فرد با نعمت‌های الهی، یک فرصت بی‌نظیر و عالی را در اختیار این مرز و بوم قرار داده است. متأسفانه عدم بهره‌گیری مناسب از این ظرفیت تاکنون نتوانسته است نقش مهمی را در اقتصاد ملی ایفا کند، نکته قابل توجه آن است که، مزیت امتیاز رقابت در استفاده از فرصت‌های خدمات لجستیکی، میزان عملیات ترانشیب و ترانزیت کالاست که همواره در جوامع بین‌المللی مورد اندازه‌گیری قرار می‌گیرد. درصورتی‌که درخواست‌های کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران برای تقویت امکانات و ظرفیت‌های حمل خود بیشتر مورد توجه قرار گیرد، قطعاً در کریدور شمال-جنوب که جمهوری اسلامی ایران نیز عضو آن به‌شمار می‌رود، حضوری فعال‌تر و نقش تعیین‌کننده‌ای را خواهد داشت.
گسترش توان و بستر ترانزیتی ایران در دریای خزر مستقل از اتصال های ریلی و جاده ای باید در دستور کار باشد !!! افزایش پسکرانه بنادر !! افزایش در تعداد و انواع کشتی و افزایش در تعداد کانتینرها یخچال دار و گرمکن دار !!! توان ترانزیتی ایران در دریای خزر افزایش پیدا به صورت پیش فرض !!! می توان صادرات و ترانزیت از جنوب به شمال را به صورت ریلی و جاده افزایش داد !!! صادرات و ترانزیت به کشورهای cis و روسیه و اروپا می تواند برای ایران حوزه ی جدیدی از درامدزایی ایجاد کند !!! ولی تمام اینها برمی گردد به ایجاد توان و اعتماد دیگر کشورها برای شکل گرفتن مسیر ترانزیتی در ایران و استفاده ایران از این مسیر برای گسترش صادرات کالاهای خود !!!!