به گزارش مرین‌پرس، متن نامه رییس انجمن مهندسی دریایی ایران به آیت الله سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور، بدین شرح است:
رئیس جمهور محترم جمهوری اسلامی ایران
حضرت حجه الاسلام و المسلمین دکتر رئیسی
موضوع: ضرورت توسعه دریامحور در رفع مشکل پایدار خشکسالی و تامین امنیت و بقاء آینده ایران
باسلام و احترام
«توسعه دریامحور» واژه غریبی است که سالهای طولانی تکرار شده ولی هرگز ضرورت آن تابحال درک نشده که نتیجه آن، فجایع خشکسالی فعلی و معضلات امنیتی و استانی ناشی از کم آبی در کشور است. در همه دولتها «تفکر برّی» بر «تفکر بحری» غلبه داشته و نتیجه آن تمرکز بر احداث صنایع آب بر و کشاورزی و نیز اسکان جمعیت در مرکز ایران و مناطق خشک و بیابانی بوده است. «تفکر برّی» و ترس از دریا و دوری از دریا یک تفکر استعمارزده است که بصورت تاریخی همواره ایرانیان را از دریا ترسانده و دور نگه داشته است. در مقابل، «تفکر بحری» معتقد است که رویکرد اصلی در توسعه کشور باید لزوما، ضرورتا و اجبارا «توسعه دریامحور» باشد. در آمایش سرزمین در توسعه دریامحور باید تمامی صنایع آب بر، بخش عمده کشاورزی و همچنین غالب جمعیت ایران و بزرگترین شهرهای ایران باید در کنار سواحل جانمایی شوند. با بروز مشکلات بین المللی گرمایش کره زمین مسلما کشورهایی که بخش عمده آنها بیابانی و نیمه بیابانی است با بیشترین و حادترین مشکلات روبرو شده و خواهند شد و باید بیشترین دغدغه و تلاش را در مواجهه با این مشکل داشته باشند. خوشبختانه علیرغم اینکه ایران یک کشور بیابانی و خشک محسوب می شود ولی دارای 5800 کیلومتر سواحل است که البته هرگز از این موهبت و مزیت بزرگ بخوبی استفاده نشده است.
متاسفانه در ادوار گذشته و بخصوص پس از جنگ تحمیلی، بزرگترین صنایع آب بر ایران نظیر صنایع فولاد، پتروشیمی و پالایشگاه ها، نیروگاه ها، صنایع خودروسازی و بزرگترین شهرک های صنعتی ایران در خشکترین استانهای مرکز ایران نظیر اصفهان، یزد و سمنان متمرکز شدند. همین اتفاق برای بخش کشاورزی نیز تکرار شد و در نتیجه بخش عمده ای از جمعیت ایران در مناطق بیابانی و کم آب ایران متمرکز شده اند.
انجمن مهندسی دریایی ایران و کارشناسان خبره این حوزه معتقدند که تنها راه رفع پایدار مشکل کم آبی و خشکسالی و نیز از بین رفتن تالابها و رودخانه ها در ایران، اقبال دولت آینده به نگاه «توسعه دریامحور» و جبران خسارتهای دولتهای قبلی در این حوزه است. چگونه ممکن است که با توجه به رشد جمعیت و افزایش نیاز به برق و انرژی و محصولات صنعتی و کشاورزی، امیدی به رفع مشکلات فعلی در آینده داشت؟ مسلما چنین چیزی محال خواهد بود.
لذا با عنایت به موارد فوق، این انجمن پیشنهاد می کند که در شروع به کار دولت سیزدهم که مطابق الزامات بیانه گام دوم انقلاب، انشاء الله مملو از جوانان مومن انقلابی و تحول آفرین خواهد بود، موارد زیر جزء اولویتهای اصلی و مهم قرار گیرند:
1- علاوه بر توقف فوری کلیه طرح های توسعه صنایع آب بر در مرکز ایران (همانند طرح توسعه فولاد در اصفهان که اخیرا شروع شده است)، به کلیه این صنایع یک اولتیماتوم 3 ساله داده شود که در ازای دریافت مشوق هایی مانند دریافت زمین رایگان در کنار سواحل (بخصوص سواحل جنوب و مکران) و معافیت مالیاتی 10 ساله، باید کارخانجات و صنایع موجود را به سواحل منتقل کنند.
2- وزارت جهاد کشاورزی در یک اقدام چند مرحله ای و در یک بازه 4-3 ساله اجازه کشت در مناطق مرکزی کشور را محدود نموده و بخش عمده کشاورزی کشور را به سواحل شمال و جنوب کشور منتقل نماید. در باقیمانده بخش کشاورزی در مرکز کشور نیز سختگیرانه ترین قوانین برای مدیرت بهتر و بهره وری بالاتر منابع آبی اعمال گردد.
3- وزارت راه و شهرسازی موظف شود شهرهای بزرگ و پرجمعیت و مدرنی را در سواحل جنوبی و بخصوص در سواحل اقیانوسی مکران جانمایی کرده و راه های جاده ای و ریلی مناسب برای دسترسی ایمن، سریع، ارزان و راحت به این مناطق را احداث نماید. بدیهی است که با انتقال بخش مهمی از صنعت و کشاورزی به سواحل، خودبخود جمعیت مناسبی در این سواحل ساکن خواهند شد و شهرهای پرجمعیتی شکل خواهند گرفت.
4- طرح «آمایش سرزمین» که اخیرا برای تبیین دورنمای 25 سال آینده ابلاغ شده (تا سال 1424) بطور اساسی مورد بازنگری قرار گیرد چراکه پایه و اساس آن همچنان بر اساس تفکر بری و دور بودن از سواحل و جزایر بنا شده است.
5- تاکنون از پتانسیل های بالای جزایر کشور بخوبی و بدرستی استفاده نشده است که لازم است تمرکز و همت بیشتری برای فعال نمودن اقتصاد جزایر اختصاص یابد. استعدادهای جزایر ایران به حدی است که می تواند بخش مهمی از بار اقتصاد ایران را به دوش بکشد. استفاده از خوش فکرترین و توانمندترین مدیران دولتی در این حوزه از ضروریات است.
6- تقسیمات استانی در سواحل جنوبی کشور باید تغییر یابد. هم اکنون استان هرمزگان حدود نیمی از سواحل جنوبی و جزایر را در اختیار دارد و این مسئله باعث عدم تمرکز مناسب مدیران استانی به همه بخش ها و جزایر شده است. تشکیل «استان جزایر» به عنوان یک استان مستقل و تشکیل استان مکران غربی و شرقی در امتداد سواحل مکران و دسترسی استان فارس به دریا از مطالبات قدیمی توسعه دریامحور بوده که تاکنون اجرایی نشده و منجر به عقب افتادگی و محرومیت حاد این مناطق و ناشناخته ماندن ظرفیتهای آنها شده است.
7- فعال نمودن شاخه های مختلف و مغفول مانده صنایع دریایی باید مورد اهتمام جدی وزارت صمت باشد. این صنایع می توانند کل اقتصاد سواحل را متحول کنند مانند صنایع کشتی سازی و تعمیرات کشتی، صنایع شیلات و پرورش صنعتی آبزیان و صنایع پایین دستی محصولات شیلاتی، گردشگری ساحلی و دریایی (بعنوان عامل ایجاد اشتغال فراگیر و ارزان در سواحل)، خدمات بندری و دریایی و سوخت رسانی به کشتی های عبوری (بانکرینگ)، صنایع اوراق و بازیافت کشتی ها (با لحاظ کردن ملاحظات زیست محیطی و مناسب برای جزایر) و غیره که هر یک دهها شاخه صنعتی زیر مجموعه خود را فعال می کنند.
8- تقاضا می گردد در انتخاب وزرا و مدیران ارشد از افرادی استفاده گردد که به «توسعه دریامحور» باور قلبی و شناخت داشته باشند. طی نمودن این مسیر دشوار و تحول آفرین با مدیرانی که همانند چهار دهه گذشته اعتقادی به اقتصاد دریا و ظرفیتهای آن ندارند، غیرممکن است.
انجمن مهندسی دریایی با بهره مندی از پشتوانه کارشناسی و تخصصی جامعه دریایی کشور، آمادگی خود را در خصوص هرگونه همفکری و همکاری در این حوزه اعلام نموده و آماده است در صورت نیاز آن دولت و وزرای محترم، برنامه های خود جهت تسریع در توسعه دریامحور را ارائه نماید.
باتشکر
رئیس هیات مدیره انجمن مهندسی دریایی
به نیابت از کارشناسان خبره حوزه دریایی و سواحل
دکتر مهدی عجمی
