عضو ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی (CSIS) در کتاب خود آورده است: طی یک گشت در بندر کلمبو، متوجه علائم ظریفی از نفوذ چینی ها هم شدم. تجهیزات بندر حکایتی از رشد چین در تولید و تجارت دریایی را نشان می دهد.
جاناتان ای. هیلمان
محقق ارشد مرکز CSIS
طی یک گشت در بندر کلمبو، متوجه علائم ظریفی از نفوذ چینی ها هم شدم. تجهیزات بندر حکایتی از رشد چین در تولید و تجارت دریایی را نشان می دهد. قدیمی ترین جرثقیل ها اروپایی بودند. برخی تجهیزات ژاپنی و کره جنوبی هم وجود داشت. اما جدیدترین ماشین آلات کاملا چینی بودند و کانتینرهای حمل و نقل هم زیر سلطه شرکت های چینی بودند. تقریبا دوسوم از ۵۰ بندر برتر جهان سرمایه گذاری‌های چینی را به خود جذب کرده اند. در مجاورت بندر، سریلانکا درحال توسعه “شهر بندری” بود؛ یک مرکز مالی در زمین های باز پس گرفته شده که در نهایت به وسعت مرکز لندن خواهند بود، تقریبا دوبرابر اندازه کلمبو. پیشنهادهای مربوط به توسعه به سال ۲۰۰۴ بازمی گردد؛ اما طرح بزرگی که رخ نمود، رد چین را در همه جای خود دارد.
در بدترین موارد، شرکت های چینی حتی مطالعه امکان سنجی برای پروژه ای را که در حال پیشنهادش هستند، تکمیل کرده و به طور موثری کار خود را تایید و فرصت دیگری برای افزایش هزینه ها فراهم می کنند. از چشم اندازی کاملا تجاری، بهترین گزینه برای بهبود رقابت پذیری تجاری بنادر سریلانکا، توسعه نسبی بندر کلمبو بوده؛ درحالیکه همزمان عملیات را در آنجا و در بندرهای موجود دیگر بهبود می بخشد. اما راجاپاکسا رویاهای بزرگتری دارد. او می خواست فرصت های اقتصادی را به پایگاه حمایتی روستایی خود بیاورد و در انجام این کار میراث خود را تحکیم بخشد.
وسوسه ساخت پروژه های دگرگون کننده، جهان شمول است. سیاستمداران می فهمند که پیشرفت های فنی و مدیریتی همان هیجان مراسم “روبان بُری” را ایجاد نمی کند. اولویت به جای ارتقای امکانات جدید، ساخت امکانات و مراکز جدید است آن‌هم به دلیل فاصله میان اعلام پروژه و تکمیل پروژه. تکمیل پروژه های موفق چندین سال به طول می انجامد و حتی طولانی تر از آن می شوند که سودآور شوند. مقام هایی که از مزیت های سیاسی شروع پروژه های جدید برخوردار می شوند، به ندرت در دسترس هستند تا برای عملکرد درازمدتشان پاسخگو شوند. برج “لوتوسِ” کلمبو یک ابر پروژه دیگر چینی با ابزارهای سوال برانگیز است. این پروژه با ۱۰۰ میلیارد دلار، دومین ساختمان بلند آسیای جنوبی است که دارای ساقه و پایین تنه ای سبزرنگ و متالیک است و غنچه ای قرمز در صدر آن قرار دارد. اینجا به عنوان یک مرکز مخابراتی شناخته می شود و می تواند تا ۱۲۰ شرکت مخابراتی را در خود جا دهد. با این حال، تنها ۱۱۵ اپراتور دارای مجوز مخابراتی و پخش کننده رادیو و تلویزیونی در تمام سریلانکا وجود دارد. حتی اگر این برج توریست هم جذب کند؛ اما به نظر می رسد که به لیست پروژه های بیهوده ای ملحق شود که به شکل خطرناکی بدهی های سریلانکا را افزایش داده است.
بی تردید، تامین مالی چین در سریلانکا طی دو دوره حکمرانی راجاپاکسا کاملا هم اسراف کننده و هدر‌دهنده نبود. تا حدی به دلیل جاده های ساخت چین، من توانستم طی سه روز در مجموعه ای از جزایر کوچک خلاف عقربه ساعت رانندگی کنم و سواحل جنوبی و شرقی را پیش از بازگشت به کلمبو ببینم. وقتی بزرگراه ها جایگزین جاده های روستایی شدند -اغلب زمانی که از سواحل به جزیره سفر می کردیم- چنین احساس می کردیم که در دو کشور متفاوت هستیم. به سمت مرکز کشور، در جاده های روستایی، کاهش سرعت، لرزش و هرج و مرج وجود داشت؛ چراکه کامیون ها و خودروهای سه چرخه، موتورهای سه چرخه، دست اندازهای خیابانی و غیره در سراسر مسیر دیده می شد.
ترجمه: محمدحسین باقی
