استاد دانشگاه صنعتی شریف گفت: وقتی روسیه مسیر ایران را مبنا قرار می‌دهد که نفت و گاز خود را صادر کند در واقع به نوعی در پی حذف ایران از بازار است.
به گزارش «مرین‌پرس» هاشم اورعی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره سواپ نفت روسیه از مسیر ایران تا هند و تاثیر آن بر بازار ایران اظهار داشت: وقتی روسیه مسیر ایران را مبنا قرار می‌دهد که نفت و گاز خود را صادر کند در واقع به نوعی در پی حذف ایران از بازار است. درست که ما هزینه ترانزیت را دریافت می‌کنیم اما این هزینه خیلی کمتر از قیمت فروش نفت است، مبلغ کمی می‌گیریم و در واقع روسیه را در بازار بین‌المللی جایگزین خودمان می‌کنیم.
وی افزود: اگر روسیه با هند قرارداد چند ساله منعقد کند، حتی اگر برجام هم به سرانجام برسد هیچ‌یک از طرفین روسیه و هند زیر قرارداد نمی‌زنند، در نتیجه ما تنها وقتی باید این کار را بکنیم که هیچ امیدی به بازگشت ایران به بازار بین‌المللی نفت و گاز نداشته باشیم و این بدترین حالت ممکن است، بنابراین اگر ما امیدی داشتیم که برجام پا می‌گیرد و اجازه ورود مجدد به بازار نفت در صحنه بین‌الملل را داشته باشیم نباید روسیه را جایگزین خودمان کنیم، بعبارت دیگر ما اکنون منافع بلندمدت را فدای منافع کوتاه‌مدت می‌کنیم و این در کشور ما عجیب نیست.
استاد دانشگاه صنعتی شریف در ادامه درباره برنامه‌ای که ایران برای هاب شدن دنبال می‌کند، گفت: عربستان نزدیک 11 میلیون بشکه، امارات 3.7 میلیون بشکه و عراق 4.2 میلیون بشکه در روز نفت صادر می‌کند، با این ارقام صادراتی قطعا ایران نمی‌تواند، چراکه ما ظرفیت اجرایی نداریم. تجهیزات ما نیز در صنعت نفت و گاز قدیمی است، حتی تولید و صادرات را حد فعلی هم نمی‌توانیم حفظ کنیم، بنابراین وقتی عدد و رقم‌ها کنار هم قرار می‌گیرند ایران به هیچ‌وجه شرایط لازم را نه فقط از نظر فنی و اقتصادی بلکه به لحاظ ژئوپلیتیک و بین‌المللی هم ندارد. باتوجه به جایگاهی که ایران در صحنه بین‌الملل دارد، هیچ‌کس اجازه نمی‌دهد که بتوانیم هاب انرژی منطقه باشیم و در واقع این موضوعات خواب و خیال است.
وی بیان داشت: ما در حال حاضر یک میلیون بشکه در روز صادرات نفت داریم و به نظر می‌رسد که امریکا و غرب این تفاهم را کرده‌اند که اجازه صادرات حدود یک میلیون بشکه نفت را به ما بدهند، البته به شرطی که باتوجه به شرایط چند هفته اخیر در این رقم بازنگری نکنند.
اورعی درباره احتمال از دست رفتن دیگر بازارها مثل چین هم خاطرنشان کرد: چین هم در واقع نفت ما را هم ارزان می‌خرد و هم اینکه پول را به درستی تسویه نمی‌کند، اکنون مشکل ما تحویل نفت نیست بلکه دریافت پول آن است، ما حدود 50 میلیون بشکه نفت روی کشتی داریم که اکثرا اطراف چین مستقر هستند و بیش از قبل از ما خرید نمی‌کند، چین فقط یک چراغ سبز از امریکا گرفته که در همین حد کنونی از ما نفت بخرد و پول آن را هم هر زمان که تمایل داشتند پرداخت کنند. بنابراین اگر شرایط ایران در صحنه بین‌الملل بدتر از این شود و غرب بخواهد بیشتر فشار وارد کند می‌تواند که با روسیه معامله کند و با تخفیف‌هایی هم که روس‌ها اعمال می‌کنند ما دیگر در صحنه بین‌الملل انرژی قدرت چانه‌زنی نخواهیم داشت.
وی در ادامه تاکید کرد: مهمترین ویژگی نفت این است که به عمر آن رو به پایان بوده و کشورهایی که در نظر داشتند انرژی‌های جایگزین را در صدر سبد سوخت قرار دهند با حمله روسیه به اوکراین این قضیه را سرعت دادند در نتیجه نفت تا 3، 4 سال آینده به شکل امروز بازاری نخواهد داشت، تمام کشورها به طور مشخص عربستان و روسیه تمام تلاش خود را می‌کنند در چند سال باقی مانده تا می‌توانند نفت خود را بفروشند، اما اتفاقی که برای ما افتاده اینکه روسیه بازار را از ما گرفته و اکنون پنجره برای ما نیمه باز است. چند سال آینده بازاری برای نفت ما نخواهد ماند.
این کارشناس حوزه انرژی گفت: از هم اکنون باید با برنامه‌ریزی درازمدت نسبت به کاهش وابستگی اقتصاد کشور به نفت و گاز اقدام کنیم که متاسفانه فعلا چیزی در این زمینه شاهد نیستیم.
وی یادآور شد: نکته مهم اینکه اگر نفت را به عنوان محور اصلی اقتصاد کشور قرار دهیم قطعا کشور در چند سال آینده هر روز فقیرتر خواهد شد.