سال ۱۴۰۱ را پشت سرگذاشتیم، سالی که قدری نگاه مسئولان به اقتصاد دریا محور تغییر کرد به طوریکه بعد از ابلاغ سياست‌هاي برنامه هفتم توسعه، بند ۱۰ در آن درخشان بود و همین موضوع نشان دهنده پوست اندازی رويكرد نظام و دولت به سمت درياست. این که بالاخره مقوله دریامحور در اقتصاد ايران پدیدار شد و مسئولان كشور به اهميت این موضوع واقف شدندجای بسی خرسندی و امیداری دارد.
به گزارش راد، با این حال سال گذشته رويكرد دريايی بيش از سال های پیش بود و در همین راستا دولت رییسی با شعارهای مهمی که در باره اقتصاد دريامحور اعلام کرده چنین به نظر می رسد که نگاهی جدی به این مهم داشته و دارد.
اين سياست‌ها در موقع مناسب، خودش را در مصوبه سه بند از پيشنهادات شوراي مكُران نشان داد و كارگروه تشخيص مصلت نظام، با تصويب سه بند، به نگاه دريامحور اقتصادي ايران تاكيد كرد كه اين نيز موجب خوشحالي اهالي دريا شد. درادامه، دستور رئيس جمهور مبني بر تشكيل كارگروه دريامحور، اقدامي عملي در عالي‌ترين سطح اجرايي كشور بود كه باز هم اميدها را برق انداخت و موج لبخند بر لبان دريايي‌ها نشست. اين خبرهاي خوب دريايي، ما را اميدوار كرد كه ايران را با نعمات بزرگ دريايي، كشتي اقتصاد ايران را نه به اشتباه به ساحل امن! بلكه به عمق درياي با صفاي توليد و اشتغال برسانيم و از ساحلي كه خشكي از آن برداشت مي‌شد و خيال مي‌كرديم امن است، كمي فاصله بگيريم.
اهالي دريا با اين روند، بايد سال ۱۴۰۲ را سال دريامحور بدانند و تلاش كنند كه هم انگيزه باشند براي دولت و هم كمك‌كننده. كمك‌هاي فكري يكي از بهترين مساعدت‌هايي است كه بخش خصوصي مي‌تواند براي دولت و مجلس فراهم كند. اهالي دريا بنا به ماهيت كار و فعاليت حرفه‌اي كه دارند، ازتحصيلات، فن و تجربه بسيار بالايي برخوردار هستند و به راحتي مي‌توانند خوراك فكري تصميم‌ساز و تصميم گير را فراهم آورند.
بايد قبول داشت كه دولت ما دولتي دريايي نيست. نه اين دولت بلكه دولت‌هاي گذشته هم دريايي نبودند و اغلب اعضاي كابينه- مانند همين كابينه حاضر- از اهالي خشكي هستند. تخصص، تجربه و تحصيلات همه خشكي‌گرا هستند. از تحصيلات دريايي در دولت و حتا مجلس نيست و يا بسيار اندك است. اين را به عنوان يك ضعف نشناسيم، بلكه به عنوان يك واقعيت بپذيريم و به عنوان يك فرصت استفاده كنيم؛ فرصت از اين جهت كه دولت تصميم به دريايي شدن دارد؛ پس همه بايد به دريايي‌شدنش كمك كنند و كمبود اطلاعات و آمار و حتا كمبود دانش دولت و مجلس را جبران كنند.
در صورت هم‌فكري و مشاركت در اطلاع‌رساني، دولت را مي‌توان دريايي كرد. اين دولت جرات دل به دريا زدن را پيدا كرده است؛ اگر در چند و چون كار ترديدي دارد، اهالي دريا بايد با داد و دهش فكري با استفاده از رسانه‌هاي دريايي ترديدها را برطرف كنند.
شايد به جرات بتوان گفت كه اعضاي كابينه اغلب هرگز يك سفر دريايي نرفته باشند. هيچ كدام كاپيتان نبوده‌اند.هيچ‌كدام تحصيلات ساخت كشتي يا مهندسي دريايي ندارند؛ پس نبايد انتظارها غير واقعي باشد و به يكباره انتظار داشته باشيم كه تمام راهبردها و سياست‌هاي دريايي يكباره توليد و عرضه شوند. همين مصوبه سه گانه كارگروه تشخيص مصلحت نظام، كلي ابهام دارد و معلوم است كه چندان نظرات دريايي ها لحاظ نشده است. دهقان به عنوان دبير شوراي توسعه مكُران، نه تحصيلات دريايي دارد و نه تجربه دريايي! اما دانش و تجربه مديريت براي راهبري موضوع را دارد؛ كافي است كارشناسان دريايي ديدگاه‌ها و نظرات خود را از وي و امثال وي مخفي نكنند؛ بلكه با روي باز و با نقد منصفانه و اظهار نظر كارشناسانه تيم كارشناسي را تقويت كنند. كارشناسان حتما از تحصيلات و دانش دريايي بهره دارند و خوب است كه احساس تنهايي نكنند و امواج بزرگ دريا را با خود همراه ببينند.
با اين روند، هم مسئولان كنوني تقويت مي‌شوند و هم رئيس جمهور از مسئولان دريايي استفاده بيشتر خواهد كرد. و چنين است كه دولت دريايي خواهد شد.
به استناد سياست‌هاي برنامه هفتم و تلاش‌هاي مجدانه دولت سيزدهم در گرايش به اقتصاد دريامحور، هيچ بعيد نبود كه شعار سال آينده مايه دريايي داشته باشد. پيشتر هم در اين باره نوشتيم و آرزو كرديم كه سال ۱۴۰۲ سال اقتصاد دريامحور باشد وگويا بخشي از اين آرزو محقق شده است.
اگر شعار سال ۱۴۰۲ گرايش دريايي داشت كه بايد از بزرگترين فرصت پيش آمده نهايت استفاده را كرد با این حال، بايد با ديدگاه دولت و كارگروه رئيس جمهور چنان همراه شد كه همه اقتصاددريامحور را بشناسند و دولت و مجلس را به دريا دعوت كنند.
اما آن چه به عنوان پاشنه آشيل اقتصاد دريامحور است و همچنان آزاردهنده، پراكندگي بيش از حد ساختارها و سازمان‌هاي حوزه درياست كه نه سرش پيداست و نه دمش. ما فكر مي‌كنيم كه اولين اقدام جمعي از كارگروه دريايي رئيس جمهور اين باشد كه مجمع‌الجزاير پراكنده دريايي را سامان دهد. تلاش شوراي عالي صنايع دريايي قابل تحسين است، اما كافي نيست. از تشكيل يك مجموعه، سينرژي به دست مي‌آيد و در حال حاضر، مجموعه معنا پيدا نكرده است. در اين باره بيشتر سخن خواهيم گفت.
و شايد شروع بالندگي اقتصاد دريا از سواحل باشد. ساحلي كه بايد آباد شود، جمعيت پذير شود و مهاجرت را معكوس كند. اقتصاد دريامحور در ايران به شدت اشتغال زاست. اشتغال از سواحل با ساخت مسكن مي‌تواند شروع شود. به بنادر با ايجاد اسكله‌هاي گردشگري و ساخت كشتي و… برود و سپس بزند به دل دريا و از شيلات تا ترانزيت دريايي تا بانكرينگ و… همه و همه گوهرهايي هستند كه شايسته است تقديم به ايرانيان شود.
در اوج همه، اين «گنج پنهان» است كه بايد آشكار شود. تعبير زيباي رهبري براي سواحلي كه بكر و دست‌نخورده رها شده‌اند. تصور كنيد كه سواحل مكُران آباد شود. چه جمعيتي در دل خود جاي مي‌دهد و چه حجم از اشتغال و توليد شكل مي‌گيرد و….
امیدواریم در سال ۱۴۰۲ گنج پنهان در دل دریای عمان كشف شود و درهای جدیدی به روی مردم منطقه و کشورمان باز شود.