به اعتقاد یک کارشناس هیدروگرافی و نقشه‌برداری وضعیت ایران در حوزه هیدروگرافی نسبت به سال 1385 که شرکت‌های خارجی کشور را به دلیل تحریمها ترک کردند، پیشرفت کرده است. او در همین حال تاکید دارد که تحریمها منجر شده واردات تکنولوژی به‌روز دنیا به کشور سخت‌تر و پرهزینه‌تر باشد.
هادی رسول‌زاده، کارشناس هیدروگرافی و نقشه‌برداری در گفت‌وگو با خبرنگار ترابران اظهار کرد: «قبل از سال 1385 فقط شرکت‌های خارجی در زمینه هیدروگرافی نفت و گاز خدمات ارائه می‌دادند اما زمانی که تحریمها شروع شد این شرکت‌ها از ایران رفتند و با حمایت برخی شرکت‌های دولتی (که البته ناچار هم بودند) شرکت‌های خصوصی در این زمینه فعالیت خود را آغاز و سعی کردند خدمات هیدروگرافی را در کشور بومی‌سازی کنند.»
او با بیان اینکه اکنون در حوزه نفت و گاز نیازمندی هیدروگرافی کشور، بومی‌سازی شده و شرکت‌های ایرانی این کار را انجام می‌دهند، گفت: «به طوری که اکنون دو شرکت بزرگ و ۴ یا ۵ شرکت کوچک در این زمینه فعالیت میکنند. توانمندی این شرکت‌ها نیز برای اینکه نیازمندی صنعت نفت و گاز کشور را پوشش دهند، کافی است.»
جدایی صنعت و دانشگاه در حوزه هیدروگرافی
رسول‌زاده یادآور شد: «مهم‌ترین مشکلی که با آن مواجه هستیم این است که فضای دانشگاهی می‌‌تواند خیلی نزدیک‌تر به صنعت کشور باشد در حالی که اکنون این‌گونه نیست و اینها با هم همراستا نیستند. باید فاصله دانشگاه و صنعت در این حوزه کم شود تا نیازمندی کشور در حوزه هیدروگرافی کاملا برطرف شود.»
او در ادامه به سایر مشکلات در این زمینه اشاره کرد و گفت: «در بحث تجهیزات هم مشکلاتی وجود دارد. باید شرکت‌هایی تشکیل شوند که در زمینه تولید تجهیزات و همچنین تعمیرات دستگاه‌ها فعالیت کنند. البته الان یکی دو تا شرکت نوپا هستند که در این زمینه فعالیت میکنند. باید این شرکت‌ها حمایت شوند تا بتوانیم تکنولوژی جدید را در کشور بومی‌سازی کنیم. به عبارت دیگر، باید شرکت‌های دولتی به این شرکت‌ها فضا دهند. هیدروگرافی موردنیاز عموم مردم نیست و دولت به این تکنولوژی نیاز دارد، بنابراین دولتی‌ها مشتری این شرکت‌ها هستند اما متاسفانه دولتی‌ها حمایت نمی‌‌کنند. برای اینکه در این حوزه موفق شویم باید دستگاه‌های دولتی حمایت کنند.»
رسول‌زاده با بیان اینکه تقریبا ۹۰ درصد تجهیزات هیدروگرافی در صنعت نفت و گاز وارداتی است و در ایران شرکتی که این تجهیزات را تولید کند، وجود ندارد؛ اظهار کرد: «البته در همه دنیا هم این‌گونه نیست که همه کشورها خودشان تجهیزات هیدروگرافی را تولید کنند. کشورهای محدودی هستند که این کار را میکنند و همه دنیا از تجهیزات آنان استفاده میکنند.»
این کارشناس هیدروگرافی و نقشه‌برداری اضافه کرد: «در ایران یک یا دو دستگاه مثل سنسورهای دریایی یا جی‌پی‌اس را مونتاژ می کنند اما همین هم خیلی صرفه اقتصادی ندارد. در این زمینه نمی‌توان کار خیلی زیادی کرد، زیرا به سرمایه‌گذاری زیادی نیاز دارد و اگر حمایت دولتی نباشد امکان وورود به این حوزه‌ها وجود ندارد و اصلاً توجیه اقتصادی هم ندارد.»
او افزود: «ما در دوره‌ای تلاش کردیم جی‌پی‌اس تولید کنیم اما مشکلات گمرکی داشتیم. به طوری که در نهایت به این نتیجه رسیدیم تعرفه گمرکی برای واردات کل یک دستگاه جی‌پس‌اس از وارد کردن قطعات آن به صورت جداگانه و مونتاژ کردن آن کمتر است.»
فعلاً تکنولوژی بالاتر نیاز نداریم
رسول‌زاده در پاسخ به این سوال که تجهیزاتی که در ایران استفاده می‌شود به روز هست یا خیر گفت: «در دنیا تکنولوژی به روزتری هم در حوزه هیدروگرافی استفاده می‌شود اما قیمت آن گران است و چون نیازمندی داخلی را همین تجهیزات موجود در ایران پوشش می‌دهند وارد کردن آنها مانند وارد کردن کالای لوکس است. به عبارتی توجیه اقتصادی ندارد.»
او تاکید کرد: «یعنی تکنولوژی بالاتر هم در دنیا وجود دارد اما فعلا به آن نیاز نیست. البته در این مورد تحریمها هم اثر دارد. وارد کردن تکنولوژی پیشرفته‌تر به خاطر تحریمها سخت‌تر و پرهزینه‌تر خواهد بود.»
این کارشناس هیدروگرافی و نقشه‌برداری در توصیف جایگاه ایران در این حوزه گفت: «جایگاه هیدروگرافی ایران در منطقه و جهان را دقیق نمی‌دانم اما وضعیت ما در منطقه بد نیست و تقریبا۸۰ درصد تجهیزات و تکنولوژی‌هایی را که آنها در اختیار دارند، ما هم داریم.»
او همچنین تاکید کرد: «وضعیت ما نیز در این حوزه نسبت به سال‌های قبل بهتر شده و پیشرفت داشته‌ایم چون هم نیروی متخصص داخلی تربیت شده و هم تجهیزات پیشرفته‌تر شده است.»
رسول‌زاده خاطر نشان کرد: «سال 1385 که کار را شروع کردیم حتی اساتید دانشگاه فقط اسامی دستگاه‌ها را شنیده بودند و با کار کردن با آنها آشنا نبودند اما الان همه آن دستگاه‌ها در کشور موجود است و در داخل بومی‌سازی شده است. به عبارت دیگر به نسبت سال 1385 از نیستی به هستی رسیده‌ایم.»
او افزود: «در دوره‌ای شتاب زیاد بود اما الان به جای اینکه کار از نظر کیفی توسعه پیدا کند در حال توسعه کمی است.»
