مرین‌پرس
در سال ۲۰۲۲ جمع عملکرد بنادر تجاری شمالی ایران (امیراباد، فریدونکنار، نوشهر، انزلی، کاسپین و آستارا) در زمینه تبادل کالا با سایر بنادر نوار ساحلی خزر در روسیه، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان بالغ بر ۶۰۵۲۶۳۲ تن و ۱۹۱۰۵ تی ای یو بوده که از لحاظ تناژ یک درصد و از لحاظ کانتینر ۲۷ درصد نسبت به سال قبل رشد داشته است.
به گزارش مرین‌پرس به نقل از آسام تدبیر، ظرفیت سالانه بنادر تجاری شمال ایران برای تخلیه و بارگیری کشتیها ۳۵ میلیون تن برآورد میشود.
با احتساب حدود شش میلیون تن عملیات انجام شده، می توان گفت که فقط از ۱۷ درصد از ظرفیت عملیاتی بنادر تجاری شمالی کشور در سال ۲۰۲۲ بهره گرفته شده است.
مشکلات تردد کشتیها به بندر آستاراخان روسیه (عمق کم کانال، یخ زدگی در زمستان، بی نظمی در اولویت دهی به کشتیها برای پهلودهی، طولانی بودن مدت عملیات کشتیها، کمبود جا برای تخلیه کالا و کانتینرها) به قدری از تعداد سفرها و ظرفیت حمل در دسترس ناوگان کشتیرانی موجود در دریای خزر کاسته که حتی فرصت های ایجاد شده ناشی از بروز بحران اوکراین (که در اوایل سال ۲۰۲۲ آغاز شد) نیز نتوانسته تناژ فعالیت بنادر تجاری شمال ایران را با تغییر معنی داری همراه سازد.
پیشتر، علی اکبر صفایی مدیر عامل سازمان بنادر و دریانوردی ایران به نقل از مقامات روسی، بی نظمی در اعطای اولویت پهلوگیری به کشتیهای ایرانی در قیاس با کشتیهای تحت پرچم روسیه در بندر آستاراخان را تکذیب کرده بود.
انتظار می رفت بندر سالیانکا در منطقه آستاراخان که با سرمایه گذاری کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران توسعه یافته و تحت بهره برداری است بتواند سرعت رشد و توسعه حمل و نقل دریایی بین ایران و روسیه در سال ۲۰۲۲ را افزایش دهد.
چندی پیش نیز اعلام شده بود که با ایجاد یک پایانه لجستیکی اختصاصی برای کالاهای ایرانی در بندر روسی ماخاچ قلعه، قرار است روند مبادله دریایی کالا بین دو کشور فارغ از محدودیت های کانال ولگا و بندر آستاراخان بهبود یابد. با این حال آمار منتشره از سوی منابع روسی نشان میدهد که آمار فعالیت بندر مذکور در سال ۲۰۲۲ بیش از ۳۰ درصد نسبت به سال قبل کاهش داشته است.
افزایش بی رویه و مستمر کرایه حمل توسط خطوط کشتیرانی فعال در دریای خزر و بی نظمی در زمان انجام سفر کشتیها از عواملی است که به دلزدگی صاحبان کالا و پناه بردن آنان به سایر شیوه های حمل (ریلی و جاده ای) از طریق مرزهای زمینی به جای استفاده از ظرفیت بنادر انجامیده که صف طولانی کامیونها در مرز زمینی آستارا یکی از نشانه های این امر است.