به گزارش مارین‌پرس، کشور ایران با حدود 5400 کیلومتر ساحل، کشوری دریایی محسوب می‌شود، از سوی دیگر ایران بر سر چهارراه ترانزیتی دنیا است ضمن آنکه بنادر جنوبی کشور در موقعیت ممتاز حاشیه خلیج فارس و همچنین دریای عمان قرار دارند و بندر چابهار ما به عنوان بندری اقیانوسی ظرفیت بالایی دارد.
همچنین ایران با دارا بودن ناوگان بزرگ کشتیرانی جزو کشورهای دارای رتبه در ناوگان کشتیرانی است، دو ناوگان ملی ما شامل کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفتکش با 229 فروند کشتی، موجب شده است جایگاه ایران در بین کشورهای دنیا از نظر ظرفیت ناوگان، بسیار بالا باشد، رتبه ناوگان تجاری ما در دنیا هجدهم است و ظرفیت ناوگان نفتی ما، بر اساس تعداد شناورهایی که کم و زیاد می‌شود، اول تا سوم جهان است.
از سوی دیگر با وجود چنین ناوگان بزرگ و عظیم کشتیرانی، وجود مراکز تعمیر و نگهداری و ضروری است که این ظرفیت هم در کشور ما وجود دارد و در حال حاضر حدود 5 بخش سازنده کشتی در بنادر شمالی و جنوبی کشور ما فعال هستند که قادر به تعمیر و نگهداری و البته ساخت شناورهای کوچک و بزرگ، پاناماکس و پستپاناماکس هستند و ظرفیت مناسبی از نظر اشتغال‌زایی و تولید، در این حوزه وجود دارد.
در راستای آگاهی از آخرین وضعیت ظرفیتهای ساخت و تعمیر شناور در کشور، میزان توسعه بازار و افزایش ظرفیت ساخت شناورها و سازه‌های فراساحل، توسعه بازار و افزایش ظرفیت خدمات تعمیرات کشتی، توسعه و بهبود صنایع و خدمات جانبی ساحل و دریا و غیره به دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی کشور رفتیم تا با رئیس این دبیرخانه صحبتی داشته باشیم.
- یک‌چهارم تحریم‌های ما را کره‌ای‌ها و اماراتی‌‌ها داشتند کشورشان فلج می‌شد
- شناسایی ظرفیت کشتی‌سازی‌های داخلی
- تعمیر 27 فروند شناور داخلی به متخصصان داخلی سپرده شد
- برنامه تعمیرات دوره‌ای 5 سال آینده کشتی‌های کشور را داریم
- ظرفیت سالانه تعمیر 58 کشتی در تنگه هرمز
- شروع کار با تعمیر 6 فروند شناور به عنوان پایلوت
- پنج قطب عمده ساخت و تعمیر شناور در کشور داریم
- ساخت و تعمیرات کشتی به تفکیک در کشور تخصصی‌تر می‌شود
- تأمین قطعات 84 درصد یک شناور در داخل
- با وجود پنج قطب دیگر ظرفیتی به کشتی‌سازی اضافه نمی‌شود
- فشارهای تحریم تا سال دیگر کاهش مییابد
سیامک سید مرندی که ریاست دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی را بر عهده دارد، به ظرفیتهای بزرگ کشور در حوزه ساخت و تعمیر شناورها اشاره کرد و این ظرفیت را حداقل بین کشورهای منطقه بی‌نظیر دانست.
وی گفت: در کشور ما در هر حوزه صنعتی، ظرفیتهای مناسبی وجود دارد و فقط باید آن را به درستی فعال کرد؛ در بحث کشتی‌سازی، سند راهبردی تا افق 1404 را در نظر گرفته‌ایم؛ معتقدم ما ظرفیتهای زیرساختی زیاد و کاملی در کشور داریم که باید آنها را به درستی فعال کنیم، البته یک‌سری از فناوری‌های ما در این حوزه قدیمی است که باید فناوری خود را اصلاح کنیم در نتیجه ظرفیت تولید افزایش مییابد.
جایگاه فعلی صنعت کشتی‌سازی و تعمیر شناور ما کجاست؟چرا با وجود ظرفیتهای بزرگ فعلی و یاردهای تخصصی، از برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس در این صنعت عقب‌تر هستیم؟
مرندی: ما در 6 استان کشور، دسترسی به آب داریم که نقاط طلایی مباحث دریایی و فراساحل هستند، از نظر مکان و فضا همه ظرفیت صنعت می‌تواند به ظرفیت کشتی‌سازی اختصاص یابد، قرار نیست کشتی‌سازی حتماً کنار آب باشد ما در پروژه توسعه دریایی که تأکید مقام معظم رهبری و جزو مسائل اقتصاد مقاومتی هم هست، فعالیت می‌کنیم، کلیات توسعه دریامحور در اختیار دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی کشور است و تلاش می‌کنیم همه جوانب را فعال کنیم.
غیر از 6 استان، 8 استان هم به صورت غیرمستقیم با دریا و صنایع دریایی مرتبط هستند و این صنعت ظرفیتی دارد که بیش از نیمی از استان‌های کشور می‌توانند با این صنعت فعال شوند.
کشتی‌سازها توان موجود را نادیده گرفته‌اند، البته باید توجه داشت که اگر خود را با کشورهای حاشیه خلیج فارس و آسیای دور در صنعت کشتی‌سازی مقایسه کنیم، نوعی قیاس ناعادلانه است چون وضعیت امروز کشتی‌سازی ما باید با شروع کشتی‌سازی آنها مقایسه شود، نه وضعیت کنونی کشور.
ما از چه سالی کشتی‌سازی و تعمیر کشتی را به صورت تخصصی آغاز کردیم؟
مرندی: وضعیت ما در شروع ساخت و تعمیرات کشتی در مقایسه با گام اول برخی کشوهای پیشرو بسیار مناسب‌تر و ثبت دقت ما به مراتب بهتر است، پس نباید وضعیت شروع خود را با پیشرفت کنونی آنها مقایسه کرد، ما هنوز پیشرفت نکرده‌ایم، ما از سال 53 به صورت جدی در حوزه کشتی‌سازی ورود کردیم، آغاز این پروژه هم آن سال‌ها در بندرعباس با شرکت آلمانی بود و بدین ترتیب مجتمع کشتی‌سازی و صنایع فراساحلایران (ایزوایکو) به عنوان زیرمجموعه سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران احداث شد.
خب در این 45 سال نتوانستیم به درستی در این صنعت رشد کنیم؟ 45 سال زمان کمی نیست.
مرندی: خب آن زمان پیش‌بینی‌ها و هدف‌گذاری‌هایی در این صنعت انجام شد اما در دوران انقلاب و پس از آن جنگ تحمیلی، این صنعت (ساخت و تعمیر داخلی) از اولویت خارج شد، شروع کشتی‌سازی ما و ورود به کار برای ساخت اقیانوس‌پیماها، مربوط به سال 1380 بود که با سفارش‌های کشتیرانی جمهوری اسلامی و شرکت ملی نفتکش به ایزوایکو، با نگاه تخصصی وارد این مسأله شدیم.
در سال‌های بعد هم ونزوئلا سفارش ساخت شناور افراماکس را به شرکت صدرا داد و این تفکر و خودباوری از آنجا به کشتی‌سازی‌های ما تزریق شد که اگر به درستی ادامه می‌یافت و به خوبی مدیریت و هدایت می‌شد، امروز وضعیت ما مناسب‌تر بود.
ببینید کشور ما در 40 سال اخیر هیچ گاه با شرایط اقتصادی عادی مواجه نبوده است و به واسطه موقعیت استراتژیک خود، از هر طرف فشارهایی داشته است، با این حال وقتی سفارش ساخت کشتی به کشور ما داده شد، متأسفانه شرایط اقتصادی روز از سوی دولت‌ها مورد بی‌توجهی قرار گرفت، مدیران شرایط اقتصادی را عادی انگاشتند، در حالی که اگر سیاست‌گذاری‌های ما هم در دولت فارغ از این فشارها بود، جایگاه صنعت کشتی‌سازی ما به مراتب در حوزه منطقه‌ای و خلیج‌فارس بهتر از شرایط فعلی بود.
امسال به تدبیر مقام معظم رهبری سال رونق تولید نام‌گذاری شده است که در واقع به تعبیری «نهضت ساخت داخل» محسوب می‌شود و این نام‌گذاری در این مطلب خلاصه می‌شود که نهضتی راه بیافتد و به ساخت داخل بها دهد، بهتر است توجه شود که چه چیزهایی از این صنعت در کشور ساخته‌ایم و یا نتوانسته‌ایم بسازیم که اگرتولید داخلی کنیم، قطعاً مجوز واردات این قطعات را صادر نمی‌کنیم.
یک‌چهارم تحریم‌های ما را کره‌ای‌ها و اماراتی‌‌ها داشتند کشورشان فلج می‌شد
امارات ظرفیت کشتی‌سازی، تعمیرات، بانکرینگ و غیره را در خلیج فارس جذب کرده است و یا دیگر کشورهای منطقه نظیر کره‌ای، چرا ما با 5400 کیلومتر ساحل نتوانسته‌ایم این ظرفیت را جذب کنیم؟
مرندی: خب به هر حال همان‌گونه که اعلام شد ما تازه کار را شروع کرده‌ایم و آنها هم از اول چنین رشدی را نداشته‌اند، از سوی دیگر تحریم‌ها و فشارها به ما، موجب رشد آنها شده است، مثلاً اگر یک چهارم تحریم‌های وارده به ما، به شرکتهای اماراتی و کره‌ای وارد شود، نه تنها شرکت‌هایشان که کشورشان فلج می‌شود.
کشور آنها در مسیر عادی قرار دارد که چنین رشد کرده‌اند، اما ما محدودیت‌های لجستیک داریم، شرکت‌هایی که باید در ایران خدمات بدهند، نمی‌دهند، ولی مطمئن باشید این وضعیت قطعاً این گونه نخواهد بود، ما به شرایط عادی برمی‌گردیم و در این شرایط هیچ ایرانی متعهد شناور خود را برای تعمیر به خارج کشور نمی‌برد.
دشمن ترور اقتصادی را در دستور کار قرار داده است تا متوقف شویم، اما تلاش ما بر این است که رشد کنیم و قطعاً با این نهضتی که راه انداخته‌‌ایم (نهضت ساخت داخل)، موفق خواهیم شد.
البته ما هم با وجود تحریم‌ها، ناوگانی قوی با ظرفیت بالا داریم که کمتر کشوری این ناوگان را دارد، رتبه ناوگان تجاری ما در دنیا «هجدهم» است و ظرفیت ناوگان نفتی ما، بر اساس تعداد شناورهایی که کم و زیاد می‌شود، اول تا سوم جهان است.
شناسایی ظرفیت کشتی‌سازی‌های داخلی
در حال حاضر وضعیت تعمیر و نگهداری شناورها در دو شرکت کشتیرانی بزرگ ملی ما شامل شرکت ملی نفتکش و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، چگونه است؟
مرندی: ما ناوگان بزرگ کشتیرانی در اختیار داریم اما در 40 سال اخیر از توان ناوگان استفاده نکرده‌ایم، 229 فروند شناور در اختیار داریم که باید از آن استفاده بهینه کنیم؛ ضرورت دارد شرکتهای کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت ملی نفتکش، تعمیرات خود را به داخلی‌ها واگذار کنند، البته این دو شرکت برای این درون‌سپاری استقبال و حمایت کرده‌اند، برای اولین بار در کشور اولین تانکر 300 هزار تنی ما برای تعمیرات واحد یارد بندرعباس شده است و این یعنی حمایت همه‌جانبه و فارغ از برنامه زمان‌بندی، قیمت و غیره، کشتیرانها جنبه اقتصادی تعمیر و نگهداری را در نظر نگرفتند و در راستای حمایت از داخل، فقط خواسته‌‌اند این شناور توسط متخصصان داخلی تعمیر شود.
تعمیر 27 فروند شناور داخلی به متخصصان داخلی سپرده شد
آیا در حال حاضر شرکتهای ملی کشتیرانی ما از این ظرفیت تعمیر شناور در داخل استفاده می‌کنند؟ با توجه به اینکه شاید هزینه تعمیر و نگهداری در بیرون حتی کمتر هم باشد.
مرندی: بله خوشبختانه؛ از پارسال تاکنون 6 فروند نفتکش شرکت ملی نفتکش برای تعمیرات وارد یاردهای داخلی شده است، همچنین 21 فروند کشتی مربوط به کشتیرانی جمهوری اسلامی به یاردهای داخلی برای تعمیر سپرده شده است.
بالای 60 درصد از تعمیرات شناورها که امکان انجام آن در داخل وجود داشته است را در قالب تقاضا از شرکتهای کشتیرانی داخلی داشته‌ایم، همچنین سازمان بنادر و دریانوردی 100 درصد تعمیر شناورهای خود را در یاردهای داخلی انجام می‌دهد.
برنامه تعمیرات دوره‌ای 5 سال آینده کشتی‌های کشور را داریم
به عنوان شورای عالی صنایع دریایی کشور، چه برنامه‌ای برای تشویق کشتیرانها در راستای استفاده از طرفیت تعمیر داخلی شناور داشته‌اید؟
مرندی: برای 5 سال آینده تا سال 1402 برنامه‌ای داریم و می‌توانیم از ظرفیتهای دو کشتیران شرکت ملینفت‌کش و کشتیرانی جمهوری اسلامی استفاده کنیم، البته باید تعمیرات دوره‌ای شناورهای آنها رصد شوند که ما این کار را با همکاری دو کشتیران انجام داده‌ایم.
از مجموعه آمار این دو شرکت، در سال 98 شرکت نفتکش و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران باید 29 فروند شناور را برای تعمیرات دوره‌ای به یاردهای داخلی بدهند، ضمن آنکه 20 شناور همزمان باید تعمیرات سفری داشته باشند.
در سال 99 هم 40 فروند کشتی برای تعمیرات از سوی این دو کشتیران خواهیم داشت و دوره تعمیرات آنها فرا می‌رسد و 23 فروند تعمیرات سفری این دو کشتیران در سال 99 خواهند داشت، در سال 1400 حدود 28 فروند کشتی این دو کشتیران به مرحله تعمیرات می‌رسد و 18 فروند کشتی دوره تعمیرات سفری آنها سر می‌رسد.
در سال 1401 تعداد 36 فروند کشتی این دو کشتیران به مرحله تعمیر دوره‌ای می‌رسد و 15 فروند هم به مرحله تعمیرات سفری می‌رسد، همچنین در سال 1402 تعداد 30 فروند کشتی این دو شرکت ملی ما به تعمیرات دوره‌ای می‌رسد و در 10 فروند شناور هم تعمیرات سفری خواهیم داشت که پیش‌بینی می‌کنیم بیش از 90 درصد این تعمیرات دوره‌ای محقق شود.
ظرفیت سالانه تعمیر 58 کشتی در تنگه هرمز
چه ظرفیت‌‌هایی برای تعمیر و نگهداری در حوزه شناورها و فراساحل داخل و بین‌الملل متصور هستید؟
مرندی: ببینید 5300 شناور در سال از مسیر تنگه هرمز تردد می‌کنند که سالانه حدود 58 فروند از این رقم نیازمند تعمیرات هستند که باید از این بازار منطقه‌ای هم به خوبی بهره برد و آن را جذب کرد.
ما نزدیک به 30 دکل حفاری مالکیتی داریم، اگر حداقل 10 فروند این رقم در سال نیازمند تعمیرات باشد، در همین حال حاضر در یارد بندرعباس باید 4 فروند دکل حفاری دریایی در حال تعمیر باشد که این رقم به 20 دستگاه در سال هم قابلیت افزایش دارد و درآمد مطلوبی برای کشتی‌سازها و تعمیرکننده‌ها دارد.
یک درصد ناوگان کشتیرانی دنیا در اختیار ما است، حال اگر ما در این بازار 70 میلیارد دلاری تعمیرات شناور، فقط همین یک درصد سهم خود را جذب کنیم، خود رقم بزرگی خواهد بود.
شروع کار با تعمیر 6 فروند شناور به عنوان پایلوت
پیش از این شرکت گسترش پارس هرمز با مشارکت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو)، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت ملی نفتکش و تا آنجا که به یاد دارم یک جویت خارجی، در حوزه تعمیر و نگهداری شناور تشکیل شد، اما این مشارکت در گام اول مشکلاتی داشت و حتی ما شنیدیم ایدرو یارد بندرعباس را هم در اختیار این شرکت قرار نمی‌دهد؟ امروز وضعیت این شرکت چگونه است؟ مشکلات تا چه میزان حل شده است؟
مرندی: حرکت خوبی که ایدرو با هماهنگی دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی آغاز کرد تشکیل همین شرکت گسترش پارس هرمز بود؛ وجود شرکتهای کشتیرانی و نفتکش در کنار یک سازنده نظیر ایدرو، حرکت خوبی بود، به جای آنکه به شرکت کشتیران بگوییم تعمیر و نگهداری شناورهایت را به ما بسپار و یا ما برای شما کشتی می‌سازیم، بهتر است که آنها را هم با این موضوع به روشی مرتبط کرد تا خود آنها هم در این سفارش ذی‌نفع باشند.
این دو شرکت کشتیران در حال حاضر جزو اعضای هیأت مدیره شرکت گسترش پارس هرمز هستند، خود سفارش‌‌دهنده هستند و این موجب می‌شود آن یارد هم از سفارش آنها منتفع شود و کشتی‌سازی و صنعت، حرکت رو به جلوی خود را ادامه دهند.
جوینت(شریک) خارجی این سه شرکت داخلی فعال است؟
مرندی: در کنار این اگر از شرکتهای خارجی هم استفاده کنیم، رغبت و استقبال افزایش مییابد؛ اگر شرکت کشتی‌سازی ایزوایکو به عنوان مثال با شرکتی نظیر هیوندایی کره تفاهم‌نامه همکاری داشته باشد چون جنس هر دو یکی است، هر دو کشتی‌ساز هستند و هر دو منتظر دریافت سفارش هستند، پس بهترین حالت این است که کشتیرانهای ما این ظرفیت بزرگ 230 فروندی خود، در کنار جوینت خارجی و با مشارکت این خارجی در انتقال تکنولوژی، کنار هم قرار گیرند، ضمن آنکه کشتیرانهای ما هم اگر سفارش ساخت کشتی به شرکتهای خارجی می‌دهند، این را مشروط به ساخت در داخل کشور اعلام کنند.
ما در طول این 40 سال، از قدرت چانه‌زنی ناوگان خود استفاده نکرده‌ایم و متأسفانه جزیره‌ای عمل کرده‌ایم اگر شرکت خارجی می‌خواهند سفارش تعمیر از کشتیرانهای ما بگیرند بهترین کار این است که حداقل این تعمیر را در یاردهای ما انجام دهند، سفارش از سوی شرکتهای داخلی تضمین شود و انتقال تکنولوژی را داشته باشیم، به هر حال اساس کشتی‌ساز شدن ورود به عرصه طراحی، تأمین قطعات و غیره است، ما باید تفکر کار کردن در شیپ یارد(محوطه کشتی‌سازی) را جا بیندازیم.
اگر سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی و شرکت ملی نفتکش این ظرفیت را ایجاد کرده‌اند، پس بهتر است در کنار حضور جوینت خارجی، تعمیر در داخل انجام شود.
شورای عالی صنایع دریایی درباره پاگرفتن شرکت گسترش پارس هرمز چه فعالیت‌هایی انجام داده یا می‌دهد؟
مرندی: دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی برای راه‌اندازی درست و صحیح این شرکت و حرکت رو به جلو آن تلاش می‌کند، چون ظرفیت گسترش پارس هرمز با این ارقام به راحتی تکمیل نمی‌شود، اگر ما همین دو کشتی‌ساز را با جوینت سازمان گسترش و استفاده از یارد بندرعباس داشته باشیم، فقط در ظرفیت کنونی باید سفارش تعمیر 12 تا 13 فروند شناور در سال وجود داشته باشد و این بازار خوبی است که باید حمایت کنیم؛ در گام اول کشتیرانهای ما باید مطمئن شوند سفارش آنها در زمان مناسب به دست آنها خواهد رسید، چون نمی‌توانیم کشتیرانی را فدای کشتی‌سازی و یا کشتی‌سازی را فدای کشتیرانی کنیم، اما این دو باید به عنوان پشتوانه هم باشند، ضمن آنکه در نقطه حرکت حمل‌ونقل فعال باشند، از سوی دیگر ضرورت دارد تعمیرات به‌موقع باشد تا ظرفیت ما همیشه در دسترس باشد.
شرکت مذکور در حوزه تعمیر شناور فعالیت خاصی تاکنون انجام داده است؟
مرندی: ببینید گسترش پارس هرمز در اختیار ایزوایکو است، 2 سال پیش که این شرکت تأسیس شده نقطه شروع آن این بود که قرار شد دو اسکله خشکی «درای‌داک» در بندرعباس با مشارکت فعال شود، شریک خارجی خود را هم برای مرحله اولیه شناسایی کردند و تعداد 6 فروند شناور برای تعمیرات به این شرکت داده‌اند و این برای آن است که نقاط ضعف، ارزیابی و نیازها شناسایی شود و برای استفاده از همه ظرفیت شرکت آماده شوند.
شریک خارجی گسترش پارس هرمز چه شرکتی و از کدام کشور است؟
مرندی: شرکتهای کره‌ای و چینی را انتخاب کرده‌اند که این موضوع بعداً اعلام می‌شود.
پنج قطب عمده ساخت و تعمیر شناور در کشور داریم
گذری به وضعیت کنونی ساخت و تعمیر کشتی در کشور داشته باشیم، در حال حاضر چند یارد ساخت و تعمیر کشتی در کشور داریم؟
مرندی: ما پنج قطب عمده ساخت و تعمیر شناور در کشور داریم؛ «یارد بندرعباس» (ایزوایکو) که نیمه‌دولتی است و عمده توان را در اختیار دارد، «جزیره صدرا» در بوشهر، «شرکت اروندان» در خوزستان، «نکا» در شمال کشور و همچنین «سازمان صنایع دریایی» پنج قطب عمده ساخت و تعمیر شناور در کشور هستند.
البته سازمان صنایع دریایی خود گروه‌هایی دارد که به دلیل آنکه در حوزه‌های نظامی هم فعالیت کرده‌اند، گستردگی کار بیشتری دارند، دستاوردها و رویکرد دفاعی‌شان مناسب است، زنجیره تأمین مناسب دارند، همکاران خصوصی در بیرون خودشان را به درستی مدیریت کرده‌اند.
شرکت خصوصی هم در حوزه ساخت و تعمیر شناور در کشور داریم؟
مرندی: بله؛ در حوزه بخش خصوصی، حدود 30 شرکت کوچک ساخت و تعمیر شناور داریم که برخی از آنها معتبر و توانمند هستند، این شرکتهای خصوصی در حال حاضر می‌توانند ساخت و تعمیر کشتی انجام دهند.
البته ظرفیت بخش‌های خصوصی در اندازه کشتیرانی‌های بزرگ نظیر نفتکش و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نیست، این شرکتهای کوچک خصوصی، عمدتاً از سوی سازمان بنادر و دریانوردی و کشتیرانی‌های کوچک خصوصی حمایت می‌شوند، ولی به عنوان مثال یارد بندرعباس که سرمایه عظیمی برای کشور است در حوزه ساخت و تعمیر کشتی‌های بزرگ و متوسط فعالیت می‌کند.
ساخت و تعمیرات کشتی به تفکیک در کشور تخصصی‌تر می‌شود
ما پنج قطب بزرگ ساخت و تعمیر شناور در کشور داریم، به نظر شما به دلیل تعدد، موازی‌کاری در فعالیت‌های این کشتی‌سازها رخ نمی دهد؟ و یا اینکه در شرایط کمبود تقاضا مشکلی برای این تعداد شرکت پیش نمی‌آید؟
مرندی: ببینید همه این کشتی‌سازها «در قالب طرحی جامع» مدیریت می‌شوند که هم تعمیرات در آنها انجام شود و هم ساخت؛ ما از ظرفیت این چهار قطب بزرگ به اضافه سازمان صنایع دریایی در حد توان استفاده می‌کنیم، ما پیگیری می‌کنیم که کشتی‌ساز‌های ما در حوزه تخصصی وارد شوند تا مقرون به صرفه باشد.
به طور مثال اروندان مشهور به ساخت شناورهای آلومینی است چون اصولاً این تخصص را دارد، در سفارش‌ها، تجمیع، مدیریت و از پخش شدن سفارش جلوگیری شده است، سفارش ساخت 12 فروند شناور به اروندان رفته است چون اروندان آلومینیوم‌ساز است، حال اگر خواستیم بحث توسعه‌ای هم در حوزه ساخت و تعمیر شناور دنبال کنیم، در حوزه خودش توسعه می‌دهیم، گسترش پارس هرمز برای ساخت و تعمیر شناورهای بزرگ و مگاسایز است اگر قرار باشد توسعه‌ای در این حوزه در کشور داشته باشیم همین شرکت توسعه مییابد یا به عنوان مثال شرکت بحرگسترش برای شناورهای با ظرفیت متوسط متمرکز می‌شود.
شاید فضایی در یک شرکت کشتی‌سازی کم باشد، اما ظرفیت در کل کشور مناسب است، همین ایزوایکو می‌تواند طرح و نقشه خود را به شرکتی بدهد که فضای کوچکی دارد و قسمتی از شناور که بزرگ است را خود می‌توانند بسازند بدین ترتیب بخش خصوصی هم فعال می‌شود، همان‌طور که هیوندایی هم همه بخش‌ها و قطعات شناور را، خود نمی‌سازد اما در نهایت یک جا با مسئولیت یک برند، ساخت شناور طراحی و جمع می‌شود که آن جایی است که شناور به آب انداخته می‌شود.
تأمین قطعات 84 درصد یک شناور در داخل
در حوزه ساخت قطعات شناور هم تقسیم‌بندی وجود دارد؟ دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی در این‌باره چه پیگیری‌هایی دارد؟
مرندی: برای اولین بار، در حوزه قطعات شناورها هم بر اساس نوع شناورها، تقسیم‌بندی در دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی انجام داده‌ایم تا بدانیم در چه وضعیتی قرار داریم.
در شناورهای کوچک و سایز خدماتی، در حال حاضر تا 84 درصد از کل شناور با توجه به امکانات کشور، قابلیت ساخت داخل و تأمین قطعات داریم و 16 درصد بقیه هم را می‌توانیم بر اساس ثبت سفارش قطعه، تکمیل کنیم.
با وجود پنج قطب دیگر ظرفیتی به کشتی‌سازی اضافه نمی‌شود
مرندی: تلاش دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی این است که این ظرفیتهای ساخت و تعمیر شناور در کشور بر اساس «وجود سفارش» حفظ شود، سپس ظرفیتهای دیگر که نیازمند تجمیع و سفارش است را شناسایی کرده و فعال کنیم.
اگر امروز 1500 نفر در کارخانه کشتی‌سازی کار می‌کنند، قطعا با افزایش سفارش، نیروی کار این شرکت به 2000 نفر هم می‌رسد، فعلاً سیاست ما این است که ظرفیت 84 درصدی ساخت داخل را حفظ کنیم و سپس ارتقاء دهیم، 16 درصد بقیه هم شاید اولویت ما نباشد، چون ممکن است اقتصادی نباشد، اگر همین ظرفیت فعلی را نگه داریم و ارتقاء دهیم بهتر از ایجاد ظرفیت جدید است.
ببینید فقط بیش از 2.2 میلیارد دلار در صنعت دریایی سرمایه‌گذاری دولتی شده است و باید از این ظرفیت به درستی استفاده شود تا بهره‌وری ارتقا یابد.
در بخش توسعه توان رقابتی در ساخت و تعمیرات شناور، دبیرخانه شورای عالی صنایع دریایی چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
مرندی: ما باید از مزیت‌های سوخت ارزان و نیروی کار ارزان به درستی استفاده کنیم و اشتغال هم به درستی هدایت شود و با رونق تولید، زیر‌مجموعه‌ها فعال می‌شوند، صنعت ساخت و تعمیر شناور استراتژیک است و اگر فعال نباید بیش از 100 شرکت دیگر غیرفعال می‌شود.
اگر طرح ما به صورت جامع فعال شود، یعنی هر چهار قطب کشتی‌سازی و تعمیر شناور ما به صورت تخصصی فعال شوند و جذب سفارش برای آنها داشته باشیم ( چه از داخل و چه از خارج)، حداقل 100 هزار شغل به شغل پایدار تبدیل شود، یعنی یا شغل جدید ایجاد می‌شود و یا شغل موجود حفظ می‌شود.
فشارهای تحریم تا سال دیگر کاهش مییابد
با تشکر از توضیحات جامع و کامل شما، در پایان اگر صحبتی دارید بفرمایید.
مرندی: ببینید صنعت دریایی، صنعتی مولد و قوای محرکه دیگر زیرشاخه‌های صنعت است، بنابراین نباید از آن غافل شد.
ضرورت دارد رسانه به صورت جدی به حوزه حمل و نقل دریایی، صنعت دریایی و توسعه این صنعت بپردازد، چون رشد این صنعت از مصادیق اقتصاد مقاومتی است و حتماً باید حوزه‌ای در رسانه به آن اختصاص یابد.
در پایان هم بدانید درست است که ما در جنگ فعلی با تروریسم اقتصادی از سوی دشمن مواجه هستیم، امامطمئن باشید ان شاءالله در یک سال آینده این فشارها کاهش مییابد.
