دنیا به تحول بی‌سابقه و سریع‌ در تولید انرژی نیاز دارد

آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید بدون اتخاذ تدابیر قاطع دست یافتن به هدف «اقلیم خنثی» در سال ۲۰۵۰ امکان‌پذیر نیست. کارشناسان این آژانس خواستار یک تحول بی‌سابقه و هرچه سریع‌تر در حوزه تولید انرژی شده‌اند.

به گزارش «مرین‌پرس» از دویچه وله، کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) هشدار داده‌اند که اگر دولت‌ها به سیاست‌های تاکنونی خود در حوزه انرژی ادامه دهند هدف‌های تعیین شده برای رسیدن به شرایط اقلیمی خنثی در سال ۲۰۵۰ به هیچ وجه دست‌یافتنی نخواهند بود.

روزنامه آلمانی «هندلزبلات» صبح دیروز، سه‌شنبه ۱۸ مه (۲۸ اردیبهشت) به نقل از این کارشناسان نوشت، ضروری است شیوه‌های تولید انرژی، حمل و نقل و استفاده از آن در سراسر جهان به طور اساسی دچار تحول شود.

یکی از محورهای اصلی توصیه‌هایی که آژانس بین‌المللی انرژی ارائه کرده توقف سرمایه‌گذاری جدید در حوزه استخراج نفت، گاز و زغال سنگ از همین امروز است.

جان فدرسن، کارشناس یک شرکت مشاور انرژی در لندن به هندلزبلات می‌گوید این توصیه‌ها برای آژانس بین‌المللی انرژی یک نقطه عطف است.

آژانس بین‌المللی انرژی در دهه هفتاد قرن بیستم به عنوان پاسخی به بحران جهانی نفت تاسیس شد. هدف اصلی این آژانس جلوگیری از تکرار چنین بحران‌هایی از طریق ارائه پیش‌نهادها و تحلیل‌هایی در ارتباط با بازار بین‌المللی نفت و گاز تعیین شده است.

این تشکیلات سال‌ها به تحولات و پیشرفت‌ها در زمینه تولید انرژی تجدیدپذیر بی‌اعتنا بود و به همین دلیل با انتقادهای فراوانی روبرو شده است.

آژانس بین‌المللی انرژی سرانجام سال گذشته پیشرفت و اهمیت تلاش‌ها در زمینه تولید انرژی تجدیدپذیر را به عنوان یک واقعیت پذیرفت.

به گفته جان فدرسن این که آژانس اکنون حتی امکان دست‌یابی به هدف کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی برای جلوگیری از گرم‌تر شدن زمین بیش از یک و نیم درجه سانتیگراد را ممکن می‌داند یک نکته بسیار با اهمیت است.

نقطه عطفی در کار آژانس

فاتح بیرول، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی روز سه‌شنبه و هنگام ارائه تازه‌ترین گزارش کارشناسان این نهاد آن را یک نقطه عطف خواند.

کارشناسان IEA در عین حال مسیر رسیدن به اهداف اقلیمی را ساده ارزیابی نمی‌کنند و معتقدند دست‌کم لازم است فعالیت نیروگاه‌های کم‌بازده زغال سنگی تا سال ۲۰۳۰ متوقف شود و نیروگاه‌هایی که قرار است تا ۲۰۴۰ به فعالیت ادامه دهند بهینه‌سازی شوند.

آنها اعتقاد دارند همچنین لازم است سیاست‌هایی در دستور کار قرار گیرد که مطابق آنها فروش خودروهای جدید با سوخت فسیلی تا سال ۲۰۳۵ متوقف شود.

توصیه‌ها و پیشنهادهای آژانس انرژی می‌تواند فشار بر کمپانی‌های نفتی را افزایش دهد، گرچه اغلب آنها افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر و یافتن بازارهای جدید را در دستور کار دارند.

کاهش سرمایه‌گذاری در حوزه نفت و گاز

در عین حال شرکت‌های کمی هستند که سرمایه‌گذاری جدید در حوزه استخراج نفت و گاز را کاهش داده‌اند. تا کنون برخی شرکت‌های اروپایی پا در مسیر دیگری گذاشته‌اند.

به عنوان مثل شرکت بریتانیایی BP برنامه‌هایی دارد که مطابق آن تولید نفت و گاز خود را در دهه‌های آینده به میزان ۴۰ درصد کاهش دهد. شرکت‌های دیگری نظیر توتال و شل نیز قصد دارد سرمایه‌گذاری جدید در حوزه نفت و گاز را کاهش دهند.

کارشناسان IEA برآورد می‌کنند مصرف جهانی نفت و گاز در سال ۲۰۱۹ به بالاترین سطح رسیده و این میزان مصرف تکرار نخواهد شد.

سال ۲۰۲۰ به خاطر پاندمی کرونا تقاضای جهانی برای نفت و گاز به شدت کاهش یافت. در ماه‌های اخیر میزان مصرف انرژی دوباره رو به افزایش گذاشته است.

با این همه آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند در سال ۲۰۳۰ تقاضا برای نفت و گاز ۱۸ درصد کمتر از سال ۲۰۲۰ باشد و این میزان کاهش در ۲۰۵۰ به سه چهارم برسد.

پیش‌بینی سقوط قیمت نفت به ۳۵ دلار در بشکه

کاهش تقاضا به سقوط بهای نفت در بازارهای جهانی منجر خواهد شد. کارشناسان برآورد می‌کنند بهای هر بشکه نفت برنت دریای شمال سال ۲۰۳۰ به ۳۵ دلار کاهش یابد.

بهای هر بشکه نفت خام در حال حاضر حدود ۷۰ دلار است و اگر پیش‌بینی کارشناسان درست باشد یک دهه دیگر به نصف کاهش می‌یابد. همچنین برآورد می‌شود مصرف گاز نیز تا یک دهه دیگر به نقطه اوج خود رسیده باشد و تقاضا رو به کاهش بگذارد.

آژانس بین‌المللی انرژی یک ماه پیش برآورد قبلی از تحولات بازار انرژی در سال جاری را تصحیح و اعلام کرد تقاضای جهانی برای نفت امسال ۲۳۰ هزار بشکه در روز بیش از پیش‌بینی‌های قبلی خواهد بود.

بر پایه برآورد جدید آژانس، تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۲۱ پنج میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته و به روزی ۹۶ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه رسیده است.

تقاضای جهانی برای نفت سال گذشته روزی هشت میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه به نسبت سال ۲۰۱۹ کمتر بوده است. افزایش تقاضا از جمله به احیای نسبی وضعیت اقتصادی برخی کشورها بازمی‌گردد. مصرف نفت چین امسال و تاکنون روزی ۱۶۰ هزار بشکه افزایش یافته است.

کشورهای عضو اتحادیه اروپا اواخر ماه آوریل پس از رایزنی‌های طولانی بر سر کاهش ۵۵ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ توافق کردند.

افزایش سهم انرژی پاک و تجدیدپذیر، کاهش تولید خودروها با سوخت فسیلی و گسترش درخت‌کاری به منظور جذب و ذخیره‌سازی گاز دی‌اکسد کربن، از جمله راهکارهایی است که قرار است مسیر دست یافتن به اهداف میانی اقلیمی را هموار کند.

ضرورت سرمایه‌گذاری پنج بیلیون دلاری در سال

کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی برآورد می‌کنند برای دست‌یافتن به یک تحول اساسی در زمینه مصرف انرژی لازم است سالی پنج بیلیون دلار سرمایه‌گذاری شود.

میزان سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر در حال حاضر سالی ۲ بیلیون دلار است. کارشناسان IEA معتقدند تا سال ۲۰۵۰ باید دست‌کم دو سوم انرژی مصرفی جهان از منابع تجدیدپذیر تامین شود.

فاتح بیرول می‌گوید تولید انرژی از نور و گرمای خورشید حوزه‌ای که بیشترین رشد را دارد. او برآورد می‌کند سهم انرژی خورشیدی که در حال حاضر یک درصد بیشتر نیست تا سال ۲۰۵۰ به ۲۰ درصد افزایش یابد.

برای رسیدن به این هدف باید تا سال ۲۰۳۰ امکان تولید انرژی خورشیدی به میزان ۶۳۰ گیگاوات فراهم شود. به نوشته روزنامه هندلزبلات گزارش کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی تصویری از آینده ترسیم نمی‌کند بلکه نشان می‌دهد برای مقابله با گرمایش زمین چه اقدام‌هایی ضروری هستند.