سامیه طهورنیان – یک پژوهشگر تاریخ هرمزگانی در بندرعباس، سنگ‌های هرمز پیش از دوره پرتغالی‌ها را در بقایای یک دیوار و لایه گچ‌های عمارت کلاه‌فرنگی که اکنون حوزه علمیه تغییر کاربری داده، پیدا کرده است. به گفته وی، این دیوار، دارای سنگ‌هایی است که پس از جنگ هرمز و اخراج پرتغالی‌ها تا سالهای بعد از هرمز به بندرعباس انتقال داده‌شده است.
به گزارش روزنامه دریایی سرآمد از صبح ساحل، «بهروز عباسی»، پژوهشگر تاریخی مستقل در هرمزگان دراین‌باره توضیح داد: «طی روزهای گذشته در حال چرخیدن در مرکز شهر بندرعباس بودم که دیوار عجیبی نظر مرا به خود جلب کرد، با خود گفتم که طبق مستندات، این ها سنگ‌های شهر کهن هرمز است!. بلافاصله چند عکس از آن دیوار و حوالی گرفتم و خودم را به کوچه‌های اطراف این دیوار رساندم و با شگفتی، نشان هایی از آن سنگ‌ها را درجاهای دیگر هم دیدم».
عباسی ادامه داد: «طی اتفاقی، بخشی از این دیوار نیمه‌جان، فروریخته و سنگ‌ها نمایان شده‌اند که این سنگ ها لایه بنای اولیه و گچ دیوار عمارت کلاه‌فرنگی قرار دارند، سنگ‌هایی که به‌احتمال‌زیاد پس از جنگ هرمز و اخراج پرتغالی‌ها تا سالهای بسیاری از هرمز به بندرعباس انتقال داده شده اند».
این پژوهشگر تاریخ و مستقل هرمزگانی برای اثبات گفته‌های خود به منابعی اشاره کرد و گفت: «در همان روز برای روشن‌تر شدن این موضوع به مستندات دو سفرنامه مطرح عصر صفویه رجوع کردم. پییترو دلاواله ایتالیایی اولین جهانگردی بود که پس از سقوط هرمز خودش را به این جزیره رسانده و تصاویر دسته اولی از این جنگ و چپاول شهر ارائه داده است و این روایت را درجایی از سفرنامه که توسط محمود بهفروزی ترجمه‌شده، اشاره کرده که «سربازان حتی به سنگ‌فرش‌های کوچه‌ها هم رحم نکرده و همه‌چیز در حال انتقال به گمبرون (بندرعباس) است».عباسی تصریح کرد: «برای درک بهتر نوشته‌های این جهانگردان باید این موضوع را مدنظر قرارداد که هرمز قبل از حضور پرتغالی‌ها شهری آباد و بسیار پررونق بوده و توسط ملوک هرمز اداره می‌شده است».
وی ادامه داد:« عبدالرزاق سمرقندی، قرن‌ها پیش از حضور پرتغالی‌ها درباره هرمز نقل کرده: « اصحاب ادیان مختلف در آن شهر بسیارند و بیرون از عدل با هیچ آفریده‌ای معامله ندارند. این هرمز که آن را جرون گویند، در میان دریا، بندری است که روی زمین بدل ندارد». عباسی به جزییات تاریخی هرمز اشاره کرد و گفت: تصاویر و نوشته‌های به‌جامانده از هرمز کهن نشان می‌دهد که سالهای بسیار این جزیره و سرزمین‌های تحت نفوذش نقش مهمی در خلیج‌فارس داشته‌اند که متأسفانه بعد از حمله پرتغالی ها این نقش، کمرنگ‌تر شد و از آن شهر باشکوه حالا سنگ‌هایی بر دیوارهای شهر قدیم بندرعباس نمایان شده که متأسفانه به دلیل بی‌توجهی و ساخت‌وسازهای بدون تحقیق در حال نابودی کامل است».
بهروز عباسی به منابعی دیگر نیز اشاره کرد و گفت: «ژان بابتیست تاورنیه جهانگرد و تاجر فرانسوی که حدود پانزده سال پس از سقوط هرمز به ایران سفر کرده، درباره غارت هرمز توسط هلندی‌ها نوشته است:«هلندی‌ها تمام سنگ‌های مرمر و سایر سنگ‌های زیبای قلعه هرمز را در کشتی‌های خود پرکرده و برای ساخت عمارت و قصور دیگر خود بکار می‌برند».
این پژوهشگر تاکید کرد: «در دیگر گزارش‌ها هم به ساخت‌وساز در بندرعباس به‌وسیله مصالح شهر کهن هرمز اشاره‌شده که امیدواریم مدیران استانی به این موضوع مهم ورود کرده و این فضای باقیمانده از آن سالهای دور را نجات دهند. همچنین نباید اجازه داد بولدزرها، اندک فضاهای باقیمانده از تاریخ شهر را نابود کنند.
فضاهایی که در طول سال می‌تواند صدها هزار نفر را برای بازدید جذب خود کنند و برای صدها نفر اشتغال ایجاد کنند. گفتنی است که تاکنون مقام یا ارگان رسمی بر روی این دیواره و دیوارنگاره‌ها تحقیقات رسمی انجام نداده است».
به گزارش روزنامه دریایی سرآمد از صبح ساحل، «بهروز عباسی»، پژوهشگر تاریخی مستقل در هرمزگان دراین‌باره توضیح داد: «طی روزهای گذشته در حال چرخیدن در مرکز شهر بندرعباس بودم که دیوار عجیبی نظر مرا به خود جلب کرد، با خود گفتم که طبق مستندات، این ها سنگ‌های شهر کهن هرمز است!. بلافاصله چند عکس از آن دیوار و حوالی گرفتم و خودم را به کوچه‌های اطراف این دیوار رساندم و با شگفتی، نشان هایی از آن سنگ‌ها را درجاهای دیگر هم دیدم».
عباسی ادامه داد: «طی اتفاقی، بخشی از این دیوار نیمه‌جان، فروریخته و سنگ‌ها نمایان شده‌اند که این سنگ ها لایه بنای اولیه و گچ دیوار عمارت کلاه‌فرنگی قرار دارند، سنگ‌هایی که به‌احتمال‌زیاد پس از جنگ هرمز و اخراج پرتغالی‌ها تا سالهای بسیاری از هرمز به بندرعباس انتقال داده شده اند».
این پژوهشگر تاریخ و مستقل هرمزگانی برای اثبات گفته‌های خود به منابعی اشاره کرد و گفت: «در همان روز برای روشن‌تر شدن این موضوع به مستندات دو سفرنامه مطرح عصر صفویه رجوع کردم. پییترو دلاواله ایتالیایی اولین جهانگردی بود که پس از سقوط هرمز خودش را به این جزیره رسانده و تصاویر دسته اولی از این جنگ و چپاول شهر ارائه داده است و این روایت را درجایی از سفرنامه که توسط محمود بهفروزی ترجمه‌شده، اشاره کرده که «سربازان حتی به سنگ‌فرش‌های کوچه‌ها هم رحم نکرده و همه‌چیز در حال انتقال به گمبرون (بندرعباس) است».عباسی تصریح کرد: «برای درک بهتر نوشته‌های این جهانگردان باید این موضوع را مدنظر قرارداد که هرمز قبل از حضور پرتغالی‌ها شهری آباد و بسیار پررونق بوده و توسط ملوک هرمز اداره می‌شده است».
وی ادامه داد:« عبدالرزاق سمرقندی، قرن‌ها پیش از حضور پرتغالی‌ها درباره هرمز نقل کرده: « اصحاب ادیان مختلف در آن شهر بسیارند و بیرون از عدل با هیچ آفریده‌ای معامله ندارند. این هرمز که آن را جرون گویند، در میان دریا، بندری است که روی زمین بدل ندارد». عباسی به جزییات تاریخی هرمز اشاره کرد و گفت: تصاویر و نوشته‌های به‌جامانده از هرمز کهن نشان می‌دهد که سالهای بسیار این جزیره و سرزمین‌های تحت نفوذش نقش مهمی در خلیج‌فارس داشته‌اند که متأسفانه بعد از حمله پرتغالی ها این نقش، کمرنگ‌تر شد و از آن شهر باشکوه حالا سنگ‌هایی بر دیوارهای شهر قدیم بندرعباس نمایان شده که متأسفانه به دلیل بی‌توجهی و ساخت‌وسازهای بدون تحقیق در حال نابودی کامل است».
بهروز عباسی به منابعی دیگر نیز اشاره کرد و گفت: «ژان بابتیست تاورنیه جهانگرد و تاجر فرانسوی که حدود پانزده سال پس از سقوط هرمز به ایران سفر کرده، درباره غارت هرمز توسط هلندی‌ها نوشته است:«هلندی‌ها تمام سنگ‌های مرمر و سایر سنگ‌های زیبای قلعه هرمز را در کشتی‌های خود پرکرده و برای ساخت عمارت و قصور دیگر خود بکار می‌برند».
این پژوهشگر تاکید کرد: «در دیگر گزارش‌ها هم به ساخت‌وساز در بندرعباس به‌وسیله مصالح شهر کهن هرمز اشاره‌شده که امیدواریم مدیران استانی به این موضوع مهم ورود کرده و این فضای باقیمانده از آن سالهای دور را نجات دهند. همچنین نباید اجازه داد بولدزرها، اندک فضاهای باقیمانده از تاریخ شهر را نابود کنند.
فضاهایی که در طول سال می‌تواند صدها هزار نفر را برای بازدید جذب خود کنند و برای صدها نفر اشتغال ایجاد کنند. گفتنی است که تاکنون مقام یا ارگان رسمی بر روی این دیواره و دیوارنگاره‌ها تحقیقات رسمی انجام نداده است».
بازنشر مرین‌پرس به نقل از اقتصاد سرآمد
