مهار پکن در دریای چین جنوبی
انتظار می‌رود که یک مکانیسم همکاری دفاعی سه جانبه در جریان نشست بین رئیس جمهور ایالات متحده جو بایدن، رئیس جمهور فیلیپین فردیناند مارکوس جونیور و نخست وزیر ژاپن فومیو کیشیدا در کاخ سفید ایجاد شود. علاوه بر ایالات متحده، فیلیپین به سرعت در حال گسترش مشارکت نظامی خود با متحدان منطقه‌ای، به ویژه استرالیا و ژاپن است. در آغاز سال ۲۰۲۳، مانیل چهار پایگاه نظامی دیگر را برای استفاده ایالات متحده اختصاص داد. علاوه بر این، دو کشور به تازگی بزرگترین مانور نظامی «بالیکاتان» را به پایان رسانده بودند. مواضع استراتژیک فیلیپین و ژاپن باعث می‌شود که این کشورها در استراتژی آمریکا برای مهار چین نقش مهمی ایفا کنند. زیرا فیلیپین به عنوان پایگاه و استقرار ایالات متحده در دریای چین جنوبی دیده می‌شود. با تسریع استراتژی مهار چین توسط ایالات متحده، تعداد مکانیسم‌های گفتگوی دوجانبه، سه جانبه و چهارجانبه در منطقه در حال افزایش است. چنین مشارکت‌هایی می‌تواند به وخامت بیشتر محیط امنیتی منطقه‌ای منجر شود. پکن استدلال می‌کند که واشنگتن در تلاش است تا از طریق این دولت‌ها یک قطبی سازی در منطقه ایجاد کند. بر این اساس، ایالات متحده در تلاش است بین کشورهای منطقه و چین شکاف ایجاد کند. از سوی دیگر می‌توان گفت چین به منظور بهبود روابط با فیلیپین و کاهش تنش‌ها، مدام خواستار گفتگو و همکاری است. اگرچه هر دو طرف مایل به توسعه گفت‌وگو هستند، تنش‌های اخیر در دریای چین جنوبی از این امر جلوگیری می‌کند. تایوان و دریای چین جنوبی را می‌توان به عنوان بحران‌هایی توصیف کرد که به طور مصنوعی توسط ایالات متحده بزرگ شده است. این واقعیت که تایوان به فیلیپین بسیار نزدیک بوده، مانیل را در استراتژی ایالات متحده برای محاصره پکن بسیار مهم می‌کند. هدف ایالات متحده ترساندن چین با اعلام حمایت از فیلیپین و ژاپن است. علاوه بر هماهنگی بین سه کشور، ژاپن و فیلیپین در حال مذاکره برای امضای توافقنامه دسترسی متقابل (RAA) هستند که امکان گفتگوی متقابل در قلمروهای یکدیگر را فراهم می‌کند. هر سه کشور بارها نگرانی مشترک خود را در دریای چین شرقی و جنوبی ابراز
کرده اند.
برتری زیرساختی چین بر ایالات متحده
در راستای این همکاری‌های جدید با ایالات متحده و ژاپن، فیلیپین از ۵ نوامبر ۲۰۲۳ «جدایی کامل» خود را از بسیاری از پروژه‌های زیرساختی بزرگی مشترک با چین را اعلام کرد. البته، سرمایه گذاری زیرساختی ایالات متحده در مقایسه با چین در این کشور بسیار محدود است و ایالات متحده در سطحی نیست که بتواند با چین به ویژه از نظر اقتصادی رقابت کند. برای این کار، ایالات متحده ابتدا باید سرمایه گذاری‌های خود را در منطقه به میزان قابل توجهی افزایش دهد. از سوی دیگر، با توجه به حضور بازیگران آسیایی مانند ژاپن و هند در جنوب شرق آسیا، تمرکز آمریکا بر پروژه‌های زیرساختی و حمل‌ونقل برای رقابت با این کشورها اجتناب‌ناپذیر می‌شود. در درازمدت، بعید است که ایالات متحده بتواند وزن خود را به عنوان یک شریک سیاسی، اقتصادی و نظامی در جنوب شرقی آسیا حفظ کند. به نظر نمی رسد که فیلیپین که از طرح کمربند و جاده خارج و با چین مقابله کند. با این حال، نباید فراموش کرد که دولت‌ها در تصمیم گیری منطقی، به ویژه در مواقع بحران، با مشکل مواجه هستند. در چنین دوره‌ای، فیلیپین و ژاپن با تکیه بر حمایت آمریکا، سیاست خطرناک دوقطبی‌سازی را علیه چین در پیش گرفته‌اند. فیلیپین برای سال‌های متمادی تلاش کرده تا از رقابت آمریکا و چین دور بماند. با این حال، اخیراً از رعایت این تعادل فاصله گرفته است. پر کردن شکاف چین در سطح اقتصادی-سرمایه گذاری در فیلیپین برای ایالات متحده بسیار دشوار است. در نتیجه، به نظر می‌رسد اجتناب ناپذیر است که مانیل و توکیو هر دو با محیط امنیتی چالش برانگیزتری مواجه و در صورت ادامه پیروی از واشنگتن، از نظر اقتصادی آسیب پذیرتر شوند.
اهمیت توافقنامه امنیتی توکیو و واشنگتن
در جریان سفر فومیو کیشیدا نخست وزیر ژاپن به کاخ سفید در ۱۰ آوریل ۲۰۲۴، دو کشور توافقنامه امنیتی جدیدی را اعلام کردند. خبر توافق امنیتی جدید در پی هشدار دریاسالار جان آکیلینو، رئیس فرماندهی هند و اقیانوسیه ایالات متحده، در مورد خطرات امنیتی در منطقه اعلام می‌شود. مانورهای نظامی اخیر و آزمایش‌های موشکی کره شمالی، از جمله شلیک صدها گلوله توپ در نزدیکی جزیره‌ای در کره جنوبی، نگرانی‌هایی را برای ژاپن و ایالات متحده در مورد امنیت منطقه ایجاد کرده است. ایالات متحده و ژاپن به دنبال تقویت روابط امنیتی خود هستند تا توانایی خود را برای همکاری موثرتر در صورت بروز بحران منطقه‌ای افزایش دهند. ایالات متحده به حمایت از اتحاد خود در شرق آسیا، به ویژه با ژاپن، مهم‌ترین شریک خود در منطقه ادامه می‌دهد. ژاپن از نظر مجموع قدرت نظامی، دریایی و هوایی و همچنین موقعیت جغرافیایی، نقش مهمی در استراتژی بازدارندگی منطقه‌ای ایالات متحده دارد. در این راستا، ژاپن میزبان ۵۴۰۰۰ سرباز آمریکایی، صدها هواپیما را در خود جای داده و پایگاه‌های موجود در جزایر ژاپن به ایالات متحده اجازه می‌دهد تا نیروهای نظامی بیشتری را به منطقه منتقل و بر این اساس، چین را مهار کند. توسعه روابط ائتلاف نظامی قوی بین ایالات متحده و ژاپن امکان افزایش قابلیت همکاری و هماهنگی بین نیروهای مسلح ایالات متحده و ژاپن را فراهم می‌کند. به ویژه، تلاش‌هایی که با هدف تضمین امنیت جزایر سنکاکو انجام می‌شود، دو کشور را گرد هم آورده است. اگرچه این اتحاد به نفع امنیت منطقه دنبال می‌شود، اما پتانسیل تشدید تنش‌ها را نیز به همراه دارد.
بازنشر مرین‌پرس به نقل از اقتصاد سرآمد
