به گزارش مارین‌پرس، احمدرضا لاهیجان زاده در پیامی ویدئویی به مناسبت دومین کنفرانس بین المللی اقیانوس شناسی غرب آسیا، اظهار داشت: بدون شک آلودگی‌های دریایی چالش برانگیز است و اثرات آن بر منابع و اکوسیستم های دریایی مخرب و ویرانگر است و البته عامل انسانی نقش عمده های در آلودگی محیط زیست دریایی دارد.
فهرست مطالب عنوان شده از سوی معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست در این پیام ویدئویی به شرح زیر است:
- منافع بسیار اکوسیستم‌های دریایی
- اقدامات جهانی علیه زباله های دریایی
- اقدامات انجام شده برای کاهش و کنترل آلاینده های دریایی
- اثرات بسیار مخرب صید ترال
- لزوم سرمایه گذاری در تحقیقات و پایش از ویژگی‌های محیط زیست دریایی و ساحلی
- پایش مستمر فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی محیط زیست خلیج فارس و دریاهای عمان و کاسپین
در متن پیام ویدئویی احمدرضا لاهیجان‌زاده؛ معاون محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست آمده است:
اکوسیستم‌های دریایی منافع بسیاری برای بشر فراهم می کنند
اکوسیستم های دریایی از طریق خدمات اکولوژیک منافع بسیاری برای جامعه بشری فراهم می کنند، طبق گفته مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد زباله های دریایی چالشی بدون مرز است و مطمئناً تمامی زباله های پلاستیکی ناشی از فعالیت های انسانی است که براساس اطلاعات برنامه محیط زیست سازمان ملل هر ساله ۳۰۰ میلیون تن زباله پلاستیکی تولید می شود که از این مقدار ۸ میلیون تن وارد اقیانوس‌ها می شود.
در سال ۲۰۱۵ خسارت تخمین زده شده ناشی از زباله های دریایی به صنایع ماهیگیری و آبزی پروری، حمل ونقل دریایی، کشتی سازی و گردشگری دریایی در کشورهای عضو همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه ۲/۱۱ میلیارد دلار بوده است و در سال های اخیر پلاستیک های موجود در اقیانوس های آرام، اطلس و هند به صورت پنج جزیره بزرگ زباله ای تجمع پیدا کرده اند.
۸۰ درصد پلاستیک های موجود از طریق خشکی وارد اقیانوس ها می شود، ۱۵ درصد آن ها درسطح دریا شناور هستند و ۱۵ درصد پسماندها در زیر آب دریا با جریان های دریایی حرکت می کنند و ۷۰ درصد آن ها نیز در دریا مدفون می شوند بنابراین ما فقط می توانیم مقدار کمی از این زباله ها را ببینیم و این واقعه فاجعه است.
اقدامات جهانی علیه زباله های دریایی
در ادامه پیام لاهیجان‌زاده آمده است: با توجه به سرمایه گذاری حدود ۱۸۰ میلیارد دلاری که در صنعت جهانی تولید پلاستیک در دهه گذشته انجام شده است و با افزایش مصرف محصولات پلاستیکی یکبار مصرف به دلیل همه گیری ویروس کرونا می بایست سخت تر و دقیق تر کارکنیم و منطقه ما از این امر مستثنی نیست.
دولت جمهوری اسلامی ایران ۴۰ میلیون دلار بودجه برای مدیریت پسماند شامل پیشگیری از تولید پسماند به عنوان گزینه ترجیحی و به دنبال آن استفاده مجدد بازیافت و بازیابی به عنوان آخرین گزینه و دفن ایمن با اولویت استان های ساحلی اختصاص شده است.
آلودگی صنعتی بدون شک قدمتی به اندازه تمدن بشری دارد اما اطلاعات موجود در این باره مربوط به سال های اخیر است، گفت: ایران با قرار داشتن در مرکز ذخیره انرژی اصلی جهان و منطقه ژئوپلیتیک خاورمیانه و خلیج فارس و داشتن منابع عظیم نفت، گاز و صنایع وابسته، منطقه فعالیت بسیاری از مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی است.
معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست به نقش فاضلاب های خانگی، صنعتی و نشت فعالیت های نفتی و استخراج نفت از دریا که باعث آلودگی جدی آبهای ساحلی ایران شده است، اشاره کرد و گفت: برخی اوقات ما با نشت نفت از چاه ها و سکوهای نفتی و یا تانکرهای نفتی درحال عبور در آب های سرزمینی خود روبرو هستیم و در این رابطه استفاده از تکنولوژی سنجش از راه دور جهت تشخیص لکه های نفتی و ایجاد مراکز مقابله با آلودگی های نفتی در بنادر ایران از جمله اقداماتی است که برای مقابله با این آلودگی های دریایی انجام داده ایم.
اقدامات انجام شده برای کاهش و کنترل آلاینده های دریایی
در پیام لاهیجان زاده به دومین کنفرانس بین المللی اقیانوس شناسی غرب آسیا آمده است: به منظور کنترل ورود آلاینده ها به دریا استانداردهای مختلفی برای کنترل کیفیت آب دریا تدوین کرده ایم که تدوین استاندارد محیط زیستی تسهیلات دریافت فضولات نفتی وفق قانون حفاظت از دریاها و رودخانه های قابل کشتیرانی ایران در مقابل آلودگی نفتی مصوب ۱۳۸۹، استاندارد آب های محیطی دریای کاسپین وفق ماده ۵ آیین‌نامه جلوگیری از آلودگی آب، استاندارد محیطی آب های خلیج فارس و دریای عمان وفق ماده ۵ آیین‌نامه جلوگیری از آلودگی آب و دستورالعمل برآورد خسارات زیست محیطی ناشی از آلودگی نفتی از جمله آن هاست.
خدمات اکوسیستمی دریاها و اقیانوس ها که نقش عمده ای در تامین جهانی غذای انسان ها دارند. براساس اطلاعات منتشر شده توسط فائو در سال ۲۰۱۸ شیلات و آبزی پروری تقریباً ۵۰ درصد پروتئین حیوانی را در برخی مناطق تامین می کند و فعالیت های پایدار شیلاتی و آبزی پروری باعث بهبود امنیت غذایی و تغذیه ای، افزایش درآمد، بهبود معیشت، رشد اقتصادی و حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی می شود.
اثرات بسیار مخرب صید ترال
لاهیجان زاده در بخش دیگری از پیام خود به روش های مختلف صیادی مخرب دریایی اشاره کرد و گفت: صید ترال (کف روب) و انواع دیگر تجهیزات ماهیگیری غیر انتخابی از طریق صید ماهیان نابالغ، صدمه زدن به کف دریا و صید بی رویه موجب آسیب دیدگی ذخایر آبزیان و محیط زیست دریایی می شود. صید ترال به دلیل عدم انتخاب پذیری تور ترال و در نتیجه صید مقدار زیاد و انواع گونه های غیر هدف و در معرض خطر مانند لاک پشتهای دریایی و اثر مخرب در محیط زیست دریایی بسیار مورد بحث قرار گرفته است.
صید ترال می تواند باعث تغییر بافت رسوب، اندازه دانه، ماهیت فرم بستر و فرآیندهای تبادل شیمیایی شود و همچنین صید ترال میتواند تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر جمعیت و جوامع بی مهرگان کف‌زی دریا داشته باشد و در ایران این نوع ماهیگیری کاملاً محدود و تقریباً ممنوع کرده‌ایم.
لزوم سرمایه گذاری در تحقیقات و پایش از ویژگی‌های محیط زیست دریایی و ساحلی
در ادامه پیام ویدئویی، لاهیجان‌زاده بر لزوم سرمایه گذاری بیشتر در رابطه با تحقیقات و پایش به منظور تهیه اطلاعات جامعی از ویژگی‌های محیط زیست دریایی و ساحلی تاکید کرد و گفت: به عنوان مثال می توان به برنامه های تحقیقاتی در سیستمها و فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی اشاره کرد و این مجموعه دادهها مبنای مورد نیاز برای ارزیابی و همچنین حکمرانی دریایی را فراهم میکنند.
حفظ تنوع زیستی در آب های ما نیازمند ضوابط و مقررات دریایی موثری است که بر پایه برنامه های منسجم تحقیقاتی و علمی تنظیم شده است و غنای تنوع زیستی دریایی ما می تواند از طریق تنوع زیستگاهی ، تعداد گونه ها و تنوع ژنتیکی آن ها مورد اندازه گیری قرار گیرد و دراین رابطه به برنامه اولویت بندی شده برای نقشه برداری و مطالعه گونه های دریایی و زیستگاهها نیاز داریم.
پایش مستمر فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی محیط زیست خلیج فارس و دریاهای عمان و کاسپین
به گزارش مارین‌پرس، در بخش پایانی پیام لاهیجان‌زاده آمده است: سازمان حفاظت محیط زیست قراردادی با پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی و سازمان شیلات ایران برای پایش مستمر فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی محیط زیست خلیج فارس و دریاهای عمان و کاسپین منعقد کرده است و با این وجود تصمیم گیری با ما است که می توانیم نسبت به پیام هایی که طبیعت به ما مخابره کرده است بی تفاوت باشیم و فشار خود را بر دریاها و اقیانوس ها ادامه دهیم و در پایان به همراه این دریا سرنوشتی تلخ را تجربه کنیم و یا با همراه با حفظ محیط زیست دریایی و ساحلی از منافع گوناگون آن بهره مند شویم و فعالیت های اقتصادی در راستای رسیدن به توسعه پایدار را تقویت کنیم.
