ترجمه و اقتباس: بهاره قهرمانی
در این مقاله برخی از نوآوری‌های هیجان‌انگیز که در صنعت دریایی کارآیی و بهره‌وری دارد معرفی می‌شود. اما پیش از پرداختن به موارد متعدد فنّاوری دریایی شاید این سؤال به ذهن برخی از افراد خطور کند که کدام نوآوری‌های مربوط به فنّاوری دریایی بیشترین تأثیر را در صنعت دریایی خواهد گذاشت.
در این راستا باید گفت فنّاوری‌های نوین نیاز و باوری است که تحول در صنعت دریایی را نوید می‌دهد در واقع تحول دیجیتالی امروزه ضرورتی برای همه شرکت‌ها و سازمان‌های دریایی است که بخش‌های اقتصادی جهان را وادار به سازگاری کرده است. در این میان صنعت دریایی شاهد فنّاوری‌های قابل‌توجهی است که به اثر بخشی در کل زنجیرۀ لجستیک و تأمین منجر شده است؛ زیرا فنّاوری‌های دیجیتالی برای ردیابی کشتی‌ها و محموله‌ها، به‌کارگیری ابزار‌های ارتباطی دیجیتال، اینترنت اشیاء، بلاک‌چین و هوش مصنوعی امروزه در این صنعت به شدت رایج و با آن عجین شده است. همه این‌ها کمک می‌کند تا حملونقل سریع‌تر، ایمن‌تر، کارآمد‌تر و سبزتر به تأمین خواسته‌ه و نیاز‌های متقاضیان کمک کند.
فنّاوری رباتیک در صنعت دریایی
فنّاوری‌های رباتیک که امروزه در صنعت دریایی به‌کار گرفته می‌شود دارای استعداد‌های بالقوه و بالفعلی هستند که می‌تواند نیروی انسانی دریایی را در همه رده‌ها از فعالیت‌های خطرناک یک نواخت و سنگین رها کند.
این فنّاوری می‌تواند در پایانه‌های بندری و سیستم‌های حمل بار به منظور ارتقاء عملیات سریع و کارآمد به کمک نیروی انسانی بشتابد و خطا‌های انسانی را کاهش دهد.
از سوی دیگر زمان انتظار را در اسکله‌ها پایین آورده و از انتشار گاز‌های گلخانه‌ای جلوگیری کند.
در حال حاضر جرثقیل‌های خودکار در تمام بنادر اصلی آمریکا، کانادا، چین، سنگاپور، هند، انگلیس، آلمان، استرالیا و… مستقر هستند تا کارآیی مربوط به توسعه فنّاوری رباتیک را به رخ جهانیان کشیده و خلاء موجود نیروی کار را پر کرده و به بهره‌وری و راندمان بیشتر کمک کنند.
اتوماسیون به جای عملیات دستی
همه روزه صنعت حملونقل دریایی با حجم گسترده‌ای از داده‌ها در سراسر جهان مواجه می‌شود. کارشناسان و تحلیلگران به منظور بررسی فرایند‌های موجود همچنین ایجاد الگوها، شناسایی شیوه‌ها و روش‌ها و تصمیم‌گیری درست به جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های دریافتی نیاز دارند که در حال حاضر در بسیاری از شرکت‌های کشتیرانی چه در ساحل و چه در دریا این فعالیت‌ها با استفاده از اتوماسیون انجام می‌شود. در چنین عملیاتی کمتر از عملیات انسانی و یا دستی استفاده می‌شود.
در کنار این موضوع بهینه‌سازی مسیر‌های کشتیرانی به منظور کاهش مصرف سوخت و به حداقل رساندن ردپای کربن، کاهش هزینه و پایین آوردن خطرات ناشی از حوادث و شناسایی راه‌های نوآورانه که برای دستیابی به کارآیی و درآمد بیشتر منجر می‌شود از جمله مواردی است که با فعالیت‌های اتوماتیک انجام می‌شود.
اینترنت اشیاء (IOT)
یکی از فعالیت‌های خودکار و هوشمند، حسگر‌های اینترنت اشیاء است که با اتصال به کشتی‌ها و سیستم ناوبری به کمک آن‌ها می‌شتابد.
در این ارتباط اینترنت اشیاء داده‌های مختلفی را در خصوص مکان، سرعت و عملکرد‌ها از طریق نرم‌افزار‌ها و فرکانس‌ها به مراکز تصمیم‌گیری منتقل می‌کند.
همچنین از اینترنت اشیاء در مشاهدات ماهواره‌ای و مسائل مربوط به GPS، ردیابی محموله‌ها و برنامه‌ریزی برای ورود و خروج کشتی از بنادر و بالعکس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
با استفاده از اینترنت اشیاء مسئولان صنعت دریانوردی اجازه نمی‌دهند زمان با ارزش بیهوده تلف شود، زیرا داده‌های دریافتی بلافاصله تحلیل شده و پیش‌بینی‌ها و ارزیابی‌ها را برای حرکت هر کشتی به روز می‌کند. در صورت وقوع هر حادثه‌ای نیز بلافاصله به کمک کارشناسان و دست‌اندرکاران می‌آید. در واقع اینترنت اشیاء از اتلاف وقت جلوگیری کرده و فعالیت‌ها را آنی و لحظه‌ای رصد می‌کند.
سیستم‌های مانیتورینگ پیشرفته
این سیستم پیشرفته به منظور اطلاع از کیفیت آب و هوا، الگو‌های آب و هوایی و ترافیک کشتی‌ها طراحی شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرماندهان کشتی‌ها با دستیابی به این فنّاوری‌ها نگران بد و توفانی بودن هوای دریا نیستند، زیرا تصاویر ماهواره‌ای همواره پیش روی خدمه قرار دارد و تصمیم‌گیری‌ها برای حرکت یا توقف براساس داده‌های این سیستم‌ها صورت می‌گیرد.
این سیستم‌ها تصاویر ماهواره‌ای و حسگر‌ها را با هم ترکیب کرده و با کمک سایر فنّاوری‌ها و داده‌های اقیانوسی و محیط زیستی به کمک کارشناسان می‌آید سپس داده‌های جمع‌آوری شده توسط این سیستم‌ها به منظور ترسیم نقشه‌ها در تعیین مدل‌های دقیق اقیانوسی به منظور هشدار به اپراتور‌ها و مقامات کشتی‌ها اعلام می‌شود. سیستم‌های مانیتورینگ در زمان خاص و شرایط اضطراری نیز کاربرد قابل‌توجهی دارند.
همان‌گونه که اشاره شد اطلاعات دریافتی چنین سیستم‌هایی می‌تواند در کاهش آلودگی محیط زیست و محافظت از اکوسیستم‌های دریایی مؤثر باشد و هزینه‌های مربوط به پاکسازی اقیانوس‌ها را به شدت پایین بیاورد.
هوش مصنوعی
شاید نیاز به توضیح نباشد که امروزه هوش مصنوعی به ابزار ضروری به منظور پیشرفت در فنّاوری‌های دیجیتال تبدیل شده است. هوش مصنوعی به متخصصان دریایی کمک می‌کند تا ETA (مجوز سفر الکترونیکی) را برای هر کشتی در سراسر جهان محاسبه کرده، کیفیت آب و هوایی را بررسی و حتی صدا‌های زیرِ آب را ارزیابی کند.
هوش مصنوعی در خدمت کارشناسان و مسئولان بندری قرار می‌گیرد تا بنادر هوشمند را با داده‌های بزرگ همراه با اتصال ۵G، اینترنت اشیاء و فنّاوری‌های بلاک‌چین راهنمایی کند. هم‌اکنون بنادر لس‌آنجلس، روتردام، کِبِک، هامبورگ، شانگ‌های و سنگاپور با استفاده از هوش مصنوعی به تحولات دیجیتالی بی‌نظیری دست یافته‌اند و کارآیی، شفافیت و پایداری را نصیب این بنادر کرده است.
تلفن همراه جعبه جادویی
به‌کارگیری تلفن همراه در صنعت دریایی امری عادی شده است در واقع هر نیروی انسانی دریانورد با داشتن آخرین مدل تلفن همراه تمامی اطلاعات و برنامه‌های کسب و کار را جمع‌آوری کرده و در هر زمان و مکان با بهره‌گیری از سیستم محاسباتی در دسترس قرار می‌دهد. نیروی انسانی دریانورد با داشتن این جعبه جادویی ضمن انجام فعالیت‌های روزمره، عملیات کشتی را نیز زیر نظر دارد و تمام کار‌های مربوط به حملونقل دریایی را با همین دستگاه تلفن همراه به سرانجام می‌رساند. ارزیابی کارشناسان این است که برای موفقیت در کسب و کار دریایی تلفن همراه همیشه همراهتان باشد. این کار باعث می‌شود انعطاف‌پذیری و اثربخشی و پاسخگویی در صنعت دریایی بیشتر شود.
علاوه بر این، ارتباط با مدیریت ناوگان کشتی‌ها، ارتباط بین فعالیت‌های راه دور و سواحل توسط این ابزار مخابراتی قابل دستیابی است.
کشتی‌های خودران
این کشتی‌ها صنعت حملونقل دریایی را با تحول خاصی روبه‌رو خواهند کرد. زمانی تصور این امر غیرممکن بود که روزی یک کشتی بدون وجود حتی یک نیروی انسانی بتواند در آب‌های بین‌المللی حرکت کند، اما امروزه فنّاوری پیچیده به کمک ناوبری دریایی شتافته و باعث شده کشتی‌ها بدون دخالت انسان به مسیر خود ادامه دهند؛ به زودی نیز شاهد تحول بیشتر در این عرصه خواهیم بود.
در زمینه این کشتی‌ها باید گفت بهبود ایمنی، جلوگیری از برخورد، کاهش مصرف سوخت، کاهش نیروی انسانی، زمان‌بندی و مسیریابی درست از جمله مزایای این کشتی‌ها به شمار می‌روند.
حمل و نقل سبز
هر روز که می‌گذرد مصرف سوخت‌های فسیلی در صنعت کشتیرانی کمتر شده و سوخت‌هایی مانند گاز طبیعی مایع LNG، سوخت‌های زیستی، هیدروژن، آمونیاک و متانول به منظور کم کردن ردپای کربن بیشتر می‌شود؛ علاوه بر آن فنّاوری‌های تازه‌ا‌ی که در این راستا در کشتی به کار گرفته می‌شوند که کارآیی انرژی در کشتی‌ها را متحول ساخته و بهبود می‌بخشد.
در سال ۲۰۲۳ میلادی جهان دریانوردی شاهد معرفی شاخص کشتی‌ها با بازده انرژی (EEXI) و ارزیابی شاخص شدت کربن (CII) برای هر کشتی به صورت اجباری خواهد بود.
تمامی مواردی که در بالا ذکر شد به پاک بودن محیط زیست، کاهش مصرف سوخت، پایین آمدن انتشار آلاینده‌ها کمک کرده و صنعت دریایی را به آینده‌ای سبزتر و سیاره زمین را به محیطی سالم‌تر تبدیل می‌کند.
فنّاوری‌های مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر
این انرژی‌ها نقش اساسی در تغییر به سمت روش‌های پایدار دارند که در نهایت به کاهش انتشار دی‌اکسید‌کربن منجر می‌شود.
برای مثال می‌توان از توربین بادی نام برد که به صورت عمودی روی کشتی‌ها نصب شده تا نیروی باد را به برق تبدیل کنند از سوی دیگر مزارع بادی جهان در چین، آمریکا، هند و بریتانیا امروزه در تولید برق نقش دارند.
در این ارتباط باید پنل‌های خورشیدی را نیز اضافه کرد، زیرا آن‌ها گرما را جذب کرده تا برای سیستم کشتی‌ها برق تولید کنند. از سوی دیگر سلول‌های سوختی هیدروژنی در تولید انرژی برای کشتی‌های بزرگ نقش دارند.
پرینت سه بُعدی
پرینت سه بعدی از بزرگترین دستاورد‌های دیجیتالی جهان است که در صنعت دریایی استفاده فراوانی از آن به عمل می‌آید. از این شیوه برای ساخت و تولید سفارشات درخواستی قطعات و تجهیزات کشتی بهره می‌گیرند. زمانی که کشتی در حین مأموریت به قطعه‌ای نیاز پیدا می‌کند این فنّاوری برای تأمین قطعات تنها گزینه ممکن خواهد بود.
این کار باعث می‌شود تا زمان طولانی برای تأمین قطعات یدکی صرف نشود. این شیوه تعمیرات و نگهداری را سرعت بخشیده و از توقف پرهزینه کشتی در عملیات دریایی می‌کاهد.
فنّاوری بلاک‌چین
ارمغان فنّاوری بلاک‌چین شفافیت، دید بهتر، امنیت و کارآیی در حوزه‌های مدیریت زنجیره تأمین، ثبت کشتی‌ها و ردیابی محموله‌هاست. در واقع بلاک‌چین یک دفترکل دیجیتالی است که روشی امن و شفاف را برای ثبت عملیات کشتی‌ها فراهم می‌سازد.
این شیوه در جلوگیری از تقلب مربوط به داده‌های دریایی به کمک انسان می‌آید و یکی از بهترین مزایایی که این روش دارد این است که کاغذ بازی را در صنعت دریایی حذف می‌کند و به جای آن شیوه‌های خودکار را در همه فرآیند‌های حمل‌ونقلی به‌ویژه کاهش تأخیر کشتی و صرفه‌جویی در هزینه‌ها ایجاد می‌کند.
مزایای فنّاوری جدید در صنعت دریایی
اگرچه فنّاوری‌های معرفی شده در این مقاله جامع و کامل نیست و تنها بخشی از آن‌ها را تشکیل می‌دهد با این حال امروزه شرکت‌های دریایی نمی‌توانند بدون به‌کارگیری این روش‌ها به موفقیت دست یابند؛ زیرا عملیات دریایی ارزان‌تر، سریع‌تر، با انعطاف‌پذیری بیشتر و پاسخگویی به مشتریان از کانال فنّاوری دریایی می‌گذرد.
کاهش هزینه‌های عملیاتی، بهینه‌سازی مسیرها، کاهش تأخیر‌ها و پایین آوردن میزان سوخت و انتشار گاز‌های گلخانه‌ای به صاحبان کسب و کار دریایی امکان می‌دهد تا با بهبود عملیات به افزایش رضایت مشتریان بپردازند.
از سوی دیگر جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها به صورت خودکار در یک سیستم متمرکز امکان تصمیم‌گیری را بیشتر می‌کند.
حذف کاغذ‌بازی دستی، صرفه‌جویی در زمان و کاهش خطا‌های انسانی از مزایای دیگر فنّاوری دریایی است.
نتیجه‌گیری
فنّاوری‌های نوآورانه دریایی برای دستیابی جامعه دریایی به آینده‌ای سودآور، پایدار و انعطاف‌پذیر یک ضرورت به حساب می‌آید تا حملونقل دریایی حرکت رو به جلو داشته باشد. اگر این نوآوری‌ها از سیستم حملونقل دریایی حذف شوند دیگر برای بازیگران اصلی حملونقل دریایی مزایایی در کار نخواهد بود؛ بنابراین پذیرش استراتژی دیجیتالی و فنّاوری برای ذی‌نفعان صنعت دریایی به منظور رقابت و ماندن در بازار کسب و کار از اهداف تجاری و کلید تمام فعالیت‌هاست.
البته فراموش نکنیم فنّاوری دریایی به تنهایی و بدون استفاده از عملکرد انسانی می‌تواند تغییرات و دگرگونی ایجاد کند، این وظیفه همگانی است و تمام ذی‌نفعان صنعت دریایی باید از آن حمایت کنند.
منابع:MARITIME DATA SOLUTION
RIVIERA MARITIME MEDIA
