در نشست مشترک مدیران سازمان بنادر با مدیران صنایع نفت و پتروشیمی چه گذشت؟

با توجه به اینکه پایانه‌های کانتینری و نفتی منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره)در سال ۹۲ فعالیت خود را به صورت تخصصی در بخش دریافت و ترانزیت انواع فراورده‌های نفتی به بازارهای جهان آغاز کرده است، این پایانه اکنون دارای دو پُست اسکله و مخازن اسمی ۳۵۰ هزار متر معکبی است که با تنوع ارائه خدمات با بیش از ۲۰ نوع فرآورده نفتی سبک و سنگین درحال فعالیت اقتصادی است.

همزمان با رشد عملکرد در بازار نفتی اقلیم کردستان عراق، بندر امام خمینی (ره) کریدور اصلی ترانزیت محصولات این اقلیم برای کشورهای مختلف محسوب می شود.

از آنجایی سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در همجواری بندر امام خمینی (ره) قرار دارد، در حال حاضر ۶۸ درصد عملکرد صادراتی این بندر به محصولات پتروشیمی اختصاص یافته و باتوجه به این همجواری، باید تلاش کرد که عملکرد مذکور با رشد بیشتری همراه گردد.

رشد تجارت نفتی از طریق بندر امام خمینی (ره)

بهروز آقایی، مدیرکل اداره بنادر و دریانوردی خوزستان که دبیری این نشست را نیز بر عهده داشت، به جایگاه و اهمیت توسعه متوازن بین مجموعه های پتروشیمی و همچنین بندر امام خمینی (ره) اشاره و تصریح کرد: بکارگیری هرچه بیشتر ظرفیت های این مجتمع بندری، افزایش دهنده مزیت‌های رقابتی صنایع نفت و پتروشیمی خواهد بود.

وی با اشاره به موضوع توسعه منطقه‌ای تجارت دریایی (نفتی)، گفت: روزانه چهار میلیون بشکه نفت از دومین تنگه مهم جهان یعنی «باب المندب» در حال عبور است و سالیانه ۳۱ هزار کشتی از این تنگه عبور می‌کند. بر این اساس اتفاقات جدیدی در منطقه در حال رخ دادن است و ما هم باید خود را به روز کنیم و از تجارت نفتی در منطقه عقب نباشیم.

به گفته آقایی، بندر امام ظرفیت سالیانه مخازن بیش از هشت میلیون تن را دارد که تا رقم ۲۹ میلیون تن قابل افزایش است. در حال حاضر ظرفیت پذیرش کشتی‌هایمان هم‌اکنون ۴۵ هزار تن و بالاتر می باشد که می بایست ارتقاء یابد.

مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان اضافه کرد: ایستگاه ریلی مواد نفتی در این منطقه روزانه تا چهار هزار تن انواع فراورده‌های نفتی را پذیرش دارد و در عین حال هفت خط لوله انتقال به طول ۱۴ کیلومتر در بندر وجود دارد.

وی تاکید کرد: منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی (در ماهشهر)، مزایای اقتصادی مهمی را عاید کشور کرده است که همزمان در راستای همکاری مشترک، طرح بزرگی را در این بندر برای توسعه ظرفیت پتروشیمی خواهیم داشت.

او ادامه داد: منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) آماده پذیرش سرمایه‌گذاری‌های کاربردی و تاثیرگذار در حوزه تجارت دریایی صنایع نفت و پتروشیمی است.

وی افزود: همجواری بندر امام خمینی(ره) با منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی باعث همگرایی ظرفیت ها و مزیت‌های موجود در این‌مجتمع بندری خواهد شد.

آقائی اضافه کرد: این‌مجتمع بندری به واسطه برخورداری از ترمینال نفتی موجود، امکان ارائه خدمات به ۲۰ نوع فرآورده نفتی سبک و سنگین را دارد که علاوه بر این از پیشرفته ترین تجهیزات تخلیه و بارگیری فرآورده های نفتی برخوردار است.

آقائی در بخش دیگری از سخنان خود بر هم‌افزایی توسعه ای در ایجاد مزیت رقابتی صنایع نفت و پتروشیمی تأکید کرد گفت: به واسطه فعالیت ۳۹ شرکت بالادست، میان دست و پایین دست پتروشیمی مجاورت مجتمع بندری امام خمینی(ره)، سهم صادرات محصولات پتروشیمی از کل عملکرد صادراتی این بندر ۶۷ درصد است.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان خوزستان امکان احداث واحدهای پتروشیمی در محدوده منطقه ویژه اقتصادی  بندر امام خمینی(ره) را یکی از قابلیت‌های برجسته آن در حوزه ایجاد زیرساخت و سرمایه‌گذاری عنوان کرد و گفت: این اقدام می‌تواند به کاهش قیمت تمام شده صادرات و افزایش سطح این صنعت در بازارهای جهانی منجر گردد.

 آقایی همچنین با اشاره بخشی از دغدغه های فعالان حوزه تجارت محصولات پتروشیمی و فرآورده های نفتی گفت: برای رسیدگی به مشکلات مربوط به این بخش از صادرات محصولات ایرانی، کارگروه های ویژه‌ای برای بررسی و تسهیل امور آن‌ها تشکیل خواهد شد.

مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان بر اقتصادی کردن تجارت دریایی و بهبود فضای کسب و کار در بندر امام خمینی(ره) تأکید کرد و گفت: درهمین راستا، برنامه‌ریزی‌های کارشناسی مطلوبی برای حضور سرمایه‌گذاران در پسکرانه این بندر انجام شده است.

پسکرانه های صنعتی بندر امام خمینی(ره) باید توسعه یابند

در اولین نشست هم اندیشی فعالان، مدیران و دینفعان صنایع نفت، گاز و پتروشیمی با مدیران و فعالان حوزه دریایی و بندری ، جلیل اسلامی عضو هیأت عامل و معاون امور اقتصادی و بندری سازمان بنادر و دریانوردی سخنرانی کرد.

جلیل اسلامی گفت: هم‌اکنون در دوره‌ای قرار داریم که زیرساخت‌های بندری در شمال و جنوب کشور توسعه قابل توجهی پیدا کرده و با ظرفیت‌سازی های خوبی روبرو هستیم.

وی افزود: در چنین شرایطی، زیرساخت‌های انجام گرفته در بنادر را می‌توان نقطه قوت بسیار مطلوبی در عرصه دیپلماسی اقتصادی دانست، به طوری که ایران در جمع کشورهای cis و روسیه آمادگی خود برای پذیرش کالا را رسما اعلام کرده است.

اسلامی چشم انداز برنامه ریزی های انجام شده برای انعقاد قراردادها به منظور پذیرش کالا در بنادر کشور را ۲۸۰ میلیون تن در سال عنوان کرد و ادامه داد: به دلیل تحریم‌ها، در حال حاضر، حجم پذیرش (کالا) در بنادر کشور کمتر از میزان ظرفیت های موجود است.

اسلامی در بخش دیگری از این نشست به مزیت های صنعتی و تولیدی در خوزستان  اشاره کرد و گفت: این مزیت ها، باعث ایجاد چالش‌های جذاب مدیریتی و فنی برای توسعه پسکرانه های صنعتی بندر امام خمینی(ره) شده است.

وی ادامه داد: پسکرانه های این بندر باید به واسطه ظهور بنادر نسل دوم و سوم توسعه پیدا کنند تا از این طریق حمل و نقل آسان‌تر با قیمت پایین برای تولیدکنندگان فراهم گردد.

 معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی یادآورد شد: کاهش هزینه های حمل و نقل کالا برای تولیدکنندگان امروز به یک مولفه در عرصه رقابت های تجاری و اقتصادی تبدیل شده است.

اسلامی همچنین با اشاره به اینکه هم‌افزایی خوبی بین صنعت پتروشیمی و مجموعه بندری امام خمینی(ره) در حال شکل گیری است گفت: تداوم این هم‌افزایی به سرمایه گذاری های مختلفی نیاز دارد که در این راستا همواره توجه به موضوع پسکرانه های صنعتی بندر امام خمینی(ره) باید مورد توجه قرار گیرد.

معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی یادآورشد: به همین منظور، علاوه بر مرور تجارب موفق در عرصه سرمایه گذاری، باید مدل های جدیدی از قراردادها تدوین و مورد بررسی قرار گیرد که باعث جذابیت و تشویق سرمایه گذاران برای مشارکت در پروژه ها شود.

اسلامی از  بازنگری های انجام شده در منشور سرمایه گذاری سازمان بنادر و دریانوردی خبر داد و افزود: این اقدام در راستای شفافیت فعالیت ها و تسهیل امر سرمایه‌گذاری انجام شده است.

معاون بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی همچنین به فرآیند های انجام شده برای تملک زمینی به مساحت ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار با هدف توسعه بندر امام خمینی(ره) اشاره کرد و گفت: این میزان مساحت زمین، باعث ایجاد فرصتی مناسب برای حضور سرمایه گذاران بیشتر در بندر امام خمینی(ره) و همچنین توسعه پسکرانه های صنعتی آن خواهد شد.

صادرات مازاد تولید پتروشیمی ها با استفاده از زیرساخت های بندر امام خمینی(ره)

در ادامه پیام برزگر مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی از بنادر به عنوان یکی از زیرساخت های اصلی فروش و صادرات مازاد تولید محصولات پتروشیمی در کشور نام برد و گفت: خوشبختانه در مجموعه بنادر کشور از ظرفیت بالایی ایجاد شده که می تواند مبنای سرمایه گذاری و توسعه صادرات این نوع محصولات باشد.

او منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی (ره) را یکی از مستعدترین مبادی صادراتی محصولات پتروشیمی کشور دانست و افزود: این بندر از تعداد اسکله های متنوع با عمق مناسب به منظور پهلوگیری کشتی های بزرگ و متوسط برخوردار است.

مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی شرایط موجود برای حضور کشتی هایی با ظرفیت های مختلف در اسکله های بندر امام خمینی (ره) را فرصت مناسب برای صادرات محصولات پتروشیمی عنوان کرد و گفت: چنین ظرفیتی، از افزایش دموراژها کشتی ها جلوگیری می کند و فرآیند بارگیری محصولات پتروشیمی برای صادرات، تسریع می یابد.

برزگر به تولید مازاد ۱۰ میلیون تن انواع محصولات در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی اشاره کرد و گفت: ظرفیت های بندر امام خمینی (ره) فرصتی مناسب برای صادرات این میزان محصول مازاد کشور را به خوبی فراهم کرده است که علاوه بر این می تواند زمینه ای برای توسعه صنعت پتروشیمی برای حضور مقتدرانه تر این صنعت کشور در بازارهای جهانی را ایجاد کند.

وی بیان داشت: البته مباحث مشترک بین صنعت پتروشیمی و موارد مربوط به دریانوردی تنها به بحث اسکله ها محدود نمی شود؛ بلکه برخورداری سازمان بنادر و دریانوردی از فناوری تحریم‌زدا و دور زدن تحریم ها برای صنعت پتروشیمی بسیار برجسته و کاربردی است.

مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی با بیان اینکه قطعا بنادر کشور همیشه در توسعه صادرات پتروشیمی پیشتاز هستند گفت: علیرغم وجود تحریم های ظالمانه، همواره دریانوردان ما در عرصه صادرات سربلند بودند و کمک بزرگی برای کشور محسوب می شوند.

رزگر اضافه کرد: توسعه تعاملات سازمان های مختلف، از ریل تا جاده، گمرک و در نهایت اسکله و بنادر، زمینه مهارت، اقتدار و صلابت هرچه بیشتر کشور بر روی آب ها و خارج از سرزمین اصلی را فراهم آورده  و همین موضوع باعث سربلندی صنعت پتروشیمی در تجارت خارجی گردیده است.   

بنادر در تحقق اهداف صادراتی طرح توسعه منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی تاثیرگذار خواهد بود

مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان اینکه فاز دوم توسعه منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی با اهداف رشد مبادلات صادراتی محصولات تولیدی این منطقه تعریف شده است گفت: برای رسیدن به اهداف تجاری و اقتصادی تعریف شده در این طرح توسعه‌ای، زیرساخت‌های بندری، نقش تاثیرگذاری دارند.

بیژن چگنی در نشست مدیران سازمان بنادر و دریانوردی با مدیران و فعالان صنعت نفت و پتروشیمی اظهارداشت: اخیرا در عرصه سیاست اقتصادی جهان نکات مهمی به وجود آمده که جنگ اوکراین و سوریه نیز از جمله عوامل بروز این شرایط است.

وی با اشاره به اینکه تحریم‌ها بخشی از اقدامات و سیاست‌های ایران در حوزه حمل و نقل کالاهای صادراتی را با تغییراتی همراه کرده است گفت: آینده پتروشیمی کشور، صادرات‌محور خواهد بود و باید از ظرفیت های بندری بیش از پیش استفاده کرد.

مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران اضافه کرد: در دوره ای که برجام به امضا رسید، کشورهای غربی، خروج پتروشیمی از تحریم‌ها را به عنوان یک امتیاز برای ایران مطرح کردند؛ در حالی که این کشورها به محصولات تولیدی (پتروشیمی) نیاز دارند و عملا صادرات محصولات این صنعت، تحریم ناپذیر هستند.

وی همچنین خواستار ایجاد فرآیندی برای پوشش بیمه ای، ویژه کشتی های ایرانی (حامل محصولات پتروشیمی) شد که بعضا از سوی غرب مورد تحریم قرار می گیرند گفت: در صورت برخورداری شرکت های حمل و نقل دریایی از چنین بیمه ای، این شرکت ها با خسارات کمتری در عرصه تحریم ها روبرو می‌شوند.

چگنی در بخش دیگری از این نشست به خالی بودن بازار کشورهای اروپایی و آفریقایی از محصولات پتروشیمی ایران اشاره کرد و گفت: برای دست یابی به بازار این کشورها، نیازمند همکاری سازمان بنادر و دریانوردی هستیم.

وی گفت: در راستای این‌همکاری، جذب شرکت‌های حمل و نقلی توانمند، می‌تواند عملکرد صادراتی ایران به این مناطق را با رشد بیشتری همراه کند.

زیرساخت‌های بندر امام خمینی(ره) شتاب‌دهنده سرمایه‌گذاری توسعه محور در صنعت پتروشیمی

مدیرعامل شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران گفت: زیرساخت‌های لجستیکی و پسکرانه‌ای منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) شتاب‌دهنده هایی تاثیرگذار برای توسعه سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی هستند.

محمد ملکشاهی در نشست مدیران سازمان بنادر و دریانوردی با مدیران و فعالان حوزه صنعت نفت و پتروشیمی اظهاردشت: زیرساخت های بندری موجود در مجاورت صنایع پتروشیمی ، رویکرد سرمایه گذاری های این حوزه (پتروشیمی) را با تحولات اساسی همراه کرده است.

وی با قدردانی از سازمان بنادر و دریانوردی در همراهی بسیار خوب در حوزه حمل و نقل دریایی محصولات بیان داشت: این‌ همراهی نیز به واسطه برگزاری این نشست هم‌اندیشی نیز، ابعاد بیشتری خواهد داشت که به ایجاد واحدهای پایین دستی این بخش منجر می شود.

وی بیان داشت: با این وجود، مشکلاتی در حوزه پذیرش کشتی‌های مربوط به حمل برخی محصولات داریم که باید با هماهنگی‌های بین بخشی، نسبت به رفع چنین چالشی برنامه‌ریزی کرد.

بندر امام خمینی(ره) مستعد سرمایه گذاری همه جانبه واحدهای تولیدی و تجاری

در ادامه، سید میرزا علی قربانپور نماینده انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران با بیان اینکه بندر امام خمینی (ره) در شمال غربی خلیج فارس واقع شده است گفت: این بندر در یکی از موقعیت های استراتژی کشور قرار دارد که ۷۰ درصد جمعیت کشور را دربرمی گیرد و نزدیک ترین بندر به مراکز اقتصادی و پر جمعیت کشور است.

وی ادامه داد: بنابراین می توان گفت که بندر امام خمینی (ره) در موقعیت ویژه و خاصی قرار دارد که می تواند محل مناسبی برای سرمیاه گذاری فعالان اقتصادی کشور باشد.

قربانپور اضافه کرد: پیوست های سرمایه گذاری در بندر امام خمینی (ره) برای واحدهای تولیدی و تجاری قطعا به رشد اقتصادی و ایجاد فرصت های پایدار شغلی منجر می شود.

نماینده انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران همچنین به برخی نواقص موجود در حوزه مدیریت شهری بندر امام خمینی (ره) اشاره کرد و گفت: اقدامات اجرایی به منظور بهبود زیرساخت های شهری این بندر نیازمند نگاه ویژه مسئولان متولی است که قطعا نتایج آن به بهبود شرایط سرمایه گذاری در منطقه کمک می کند.

ضرورت چاره اندیشی در رفع معطلی کشتی های صادراتی حامل فرآورده های نفتی و پتروشیمی

محمد عیقرلو دبیرکل فدراسیون حمل و نقل و لجستیک ایران نیز در بخش دیگری از این نشست به بیان بخشی از دغدغه های فعالان حوزه حمل و نقل دریایی پرداخت و گفت: اخیر کشتی های حامل فرآورده های نفتی و محصولات پتروشیمی برای خروج از گمرک بندر امام خمینی(ره) به دلایل مختلف از جمله اشکال در کارت های بازرگانی با توقف همراه می شوند.

وی گفت: همچنین فرآیند های گمرکی که مربوط به نمونه برداری برخی کالاهای صادراتی است، زمان بر است؛ بطوری که گاها ارائه پاسخ نمونه برداری ها بین سه تا ۶ ماه طول می کشد.

دبیرکل فدراسیون حمل و نقل و لجستیک ایران یادآورشد: این در حالی است که اگر کارگروه های مربوطه بیش از ۴۸ ساعت نسبت به پاسخ استعلام نمونه برداری ها اقدام نکنند، ادامه فرآیند صادرات محصولات باید بلامانع باشد.

عیقرلو تصریح کرد: انتظار می رود که برای رفع معطلی کشتی های صادراتی حامل فرآورده های نفتی و پتروشیمی در بنادر، چاره اندایشی لازم از سوی مسئولان مربوطه انجام شود.

تجارت الکترونیک در حوزه دریایی نیازمند تقویت بیشتری است

مهرشاد کوهستانی فعال حوزه دریایی در ادامه برگزاری نشست مشترک مدیران سازمان بنادر با مدیران صنایع نفت و پتروشیمی با رویکرد توسعه بازار را اقدامی ارزشمند در راستای آگاهی بخشی به فعالان این عرصه عنوان کرد و افزود: تجارت الکترونیک پدیده ای است که امروزه در حال رشد است که به ایجاد بهره وری و سرعت عمل در انجام امور صادرات واردات منجر می شود.

وی بیان داشت:  فرآیندهای مربوط به تجارت الکترونیک در ایران نیازمند تقویت بیشتری است که می تواند بخش زیادی از نواقص مربوط به تجارت دریایی را کنار بزند.

کوهستانی، تجارت دریایی را دارای شرایط ایده آلی برای دور زدن تحریم ها و تسریع در مبادلات عنوان کرد و افزود: البته این در حالی است که از کاغذبازی های اداری و فرآیندهای سنتی به حداقل ممکن برسد تا تجارت الکترونیک در عرصه اقتصاد دریایی رشد بیشتری پیدا کند.

توسعه سرمایه گذاری در بندر امام خمینی(ره) نیازمند تعامل بین بخشی

سعید عباسی به نمایندگی از شرکت پالایش نفت جی که از شرکت های زیرمجموعه صندوق بازنشستگی نفت محسوب می شود با حضور در این نشست اظهارداشت: سرمایه گذاری های مختلفی در مجموعه بندری امام خمینی(ره) توسط شرکت پالایش نفت جی در حال انجام است.

وی ادامه داد: برخی از این سرمایه گذاری ها با همکاری بسیار مطلوب اداره کل بنادر و دریانوردی خوزستان روند روبه رشدی را طی کرده اما طولانی بودن فرآیند صدور مجوزهای محیط زیستی، بخشی از عملیات اجرایی پروژه ها را تحت تاثیر قرار داده است.

عباسی تصریح کرد: اجرای کامل پروژه های سرمایه گذاری در منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی(ره) نیازمند همکاری های بین بخشی دیگر دستگاه های اجرایی است.

ترانزیت کلیدواژه ورود ایران به بازارهای تجاری بیشتر

همزمان با رسمی شدن عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، زمان آن رسیده که از ظرفیت های بندری موجود بخصوص در بندر امام خمینی(ره) برای حضور در بازارهای جدید استفاده بیشتری کرد. ترانزیت کالا، کلیدواژه ای است که این امر را با سرعت بیشتری محقق می کند.

طبیعتا کشورهای آسیای میانه می‌توانند به عنوان هم مبدا و هم مقصد کالاهای خاصی قرار گیرند و در همین راستا می توان اراده لازم برای رسیدن به این چشم انداز را در سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان مرکز تخلیه و بارگیری کالاهای مختلف وارداتی و صادراتی مشاهده کرد. علاوه بر این بررسی های نشان می دهد که مذاکرات خوبی با کشورهای آسیای میانه انجام شده است.

این در حالی است که پیش بینی ها حاکی از انعقاد قراردادها و مبادله تفاهم نامه های حمل و نقل تازه ای حکایت دارد که می تواند بخشی از برنامه های توسعه ای بندر امام خمینی(ره) برای جذب کالاهای ترانزیتی بخصوص در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی را محقق کند.