به گزارش پایگاه خبری گفتمان دریا، نشست اخیر نمایندگان ترکمنستان و امارات بر مسیر مثبت روابط دوجانبه این دو کشور در حوزه های سیاسی، تجاری_اقتصادی و فرهنگی_انسانی تاکید کرده است. هر دو طرف تعهد مشترک خود را برای گسترش مشارکت تجاری_اقتصادی خود ابراز کردند و سفر هیئت ترکمنستان به امارات نشان دهنده تلاش مستمر برای تقویت این روابط است. در مقیاس ژئوپلیتیک گسترده‌تر، کشورهای عربی خلیج فارس به رهبری امارات، عربستان سعودی و قطر به طور فعال افزایش نفوذ در منطقه را دنبال کرده‌اند.
در این زمینه، سیاست خارجی ابوظبی بر اهمیت روزافزون جمهوری های آسیای مرکزی در ملاحظات استراتژیک امارات در صفحه شطرنج ژئوپلیتیک اوراسیا تأکید می‌کند.
روابط ترکمنستان و امارات
در تاریخ ۱۱ فوریه ۲۰۲۴، در جریان سفر هیئت ترکمنستان به ابوظبی، رشید مرداف، وزیر امور خارجه ترکمنستان و معاون کابینه وزیر، با معاون رئیس جمهور، معاون نخست وزیر و رئیس دادگاه ریاست جمهوری امارات دیدار کرد. طرفین در مورد همکاری در زمینه گاز طبیعی، برق، انرژی های تجدیدپذیر و حمل و نقل_لجستیک بحث و تبادل نظر و تمایل خود را برای گسترش بیشتر همکاری های تجاری_اقتصادی ابراز کردند.
امارات به شدت علاقه مند به گسترش مشارکت خود در بخش انرژی ترکمنستان، شامل صنعت نفت و گاز و حوزه انرژی های تجدیدپذیر، از طریق سرمایه گذاری قابل توجه شرکت هایی مانند شرکت ملی نفت ابوظبی(ادنوک)، دراگون اویل و مصدر است. به ویژه، دراگون اویل یکی از سرمایه گذاران پیشرو در اقتصاد ترکمنستان بوده و از سال ۱۹۹۹ تقریباً هشت میلیارد دلار در توسعه سهم دریای خزر این کشور سرمایه گذاری کرده است.
در سال ۲۰۲۲، حجم تجارت بین دو کشور به حدود ۱.۳ میلیارد دلار (بدون احتساب تجارت نفت) رسید که نسبت به سال قبل از آن تقریباً ۵۰ درصد افزایش داشت. همچنین، در سال ۲۰۲۱، صندوق توسعه ابوظبی یک شرکت سرمایه گذاری مشترک با ترکمنستان با سرمایه هدفمند ۱۰۰ میلیون دلار تأسیس کرد.
سناریوی ژئوپلیتیک
آسیای مرکزی به‌ویژه از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در چشم‌انداز ژئوپلیتیک اوراسیا و صحنه جهانی ظاهر شده است. بر همین اساس، استقلال جمهوری های آسیای مرکزی توجه قدرت های جهانی از جمله روسیه، چین، ترکیه، ایران، ایالات متحده و برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا را به خود جلب کرده است. کشورهای عربی خلیج فارس نیز فعالانه به دنبال تقویت نفوذ خود در منطقه بوده اند و در میان رقابت با دیگر بازیگران منطقه ای، سیاست خارجی امارات در قبال آسیای مرکزی، به ویژه جمهوری های این منطقه برجسته شده است.
سیاست خارجی ابوظبی نشان دهنده اهمیت روزافزون جمهوری های آسیای مرکزی در برنامه های استراتژیک امارات است. رقابت با ترکیه و ایران در زمینه‌های مذهبی، اقتصاد و انرژی، همراه با حضور استراتژیک ابوظبی در خاورمیانه، شمال آفریقا و آسیای مرکزی، ماهیت متنوع تعامل این کشور را نشان می‌دهد؛ در حالی که پادشاهی خلیج فارس از منابع مالی خود برای تقویت نفوذ خود در آسیای مرکزی استفاده استراتژیک کرده و از طریق سرمایه گذاری و تجارت، به عنوان یک بازیگر مهم در رشد اقتصادی جمهوری های محلی ظاهر شده اند.
تمرکز امارات بر ترکمنستان نشان‌دهنده استراتژی‌های گسترده‌تر آن در آسیای مرکزی است که کشورهای دارای منابع طبیعی به‌ویژه گاز طبیعی را در اولویت قرار می‌دهد. این کشور عربی از طریق صندوق ثروت مستقل خود، مبادله، سرمایه گذاری قابل توجهی در آسیای مرکزی، به ویژه در پروژه های انرژی و زیرساخت های بندری انجام داده است. این امر بر تعهد ابوظبی به ایفای نقش اساسی در شکل‌دهی چشم‌انداز اقتصادی منطقه آسیای مرکزی تأکید می‌کند.
نشست «آسیای مرکزی + شورای همکاری خلیج فارس» که در ژوئیه ۲۰۲۳ در عربستان سعودی برگزار شد، همسویی ژئوپلیتیکی جدید و پروژه های بزرگ در منطقه را تأیید کرد. این نشست توجه بازیگران خارجی بین المللی و بازیگران منطقه ای را به خود جلب کرده است. بر همین اساس، شورای همکاری خلیج فارس اکنون در حال کار در جهت اتخاذ رویکردی واحد در تعاملات خود با کشورهای آسیای مرکزی است و از روند تاریخی پروژه های فردی که به طور مستقل توسط کشورهای خلیج فارس دنبال می شود، فاصله گرفته است.
تحلیل ریسکها
علیرغم مسیر مثبت در روابط بین ترکمنستان و امارات، سهامداران باید خطرات خاصی را برای اطمینان از پایداری تعامل خود مورد ارزیابی قرار دهند. یکی از ریسک‌های مهم در پیچیدگی‌های ژئوپلیتیکی منطقه آسیای مرکزی نهفته است، زیرا چندین قدرت جهانی برای نفوذ در رقابت هستند. رقابت مداوم بین امارات، ترکیه و ایران در حوزه‌های مذهبی، اقتصادی و انرژی می‌تواند باعث ایجاد نوسان و تنش در روابط شود؛ به ویژه اگر رقابت تشدید شود.
یکی دیگر از ملاحظات مهم، وابستگی اقتصادی به بخش انرژی است. سرمایه گذاری های قابل توجه امارات در صنعت انرژی ترکمنستان، به ویژه در گاز طبیعی و نفت، هر دو کشور را در معرض نوسانات بالقوه بازار و تنش های ژئوپلیتیکی قرار می دهد که بر بازارهای انرژی جهانی تأثیر می گذارد. کاهش ناگهانی قیمت نفت یا اختلال در مسیرهای تجارت انرژی می تواند بر قابلیت اقتصادی این سرمایه گذاری ها تأثیر بگذارد.
علاوه بر این، امارات و سایر پادشاهی های عربی خلیج فارس در صورت انتخاب سرمایه گذاری در مشاغل محلی و پروژه های زیربنایی و تقویت حضور خود در منطقه، ممکن است با مخالفت روسیه و چین مواجه شوند. این موضوع به این دلیل است که مسکو و پکن در پویایی سیاسی، اقتصادی و نظامی آسیای مرکزی مشارکت قابل توجهی دارند.
رقابت بین بازیگران کلیدی بین المللی و منطقه ای می تواند وضعیت محلی را بدتر کند و منجر به بی ثباتی و فشار بر دولت های محلی شود. در نتیجه، این امر می تواند بر فضای کسب و کار و سرمایه گذاری نیز تأثیر بگذارد.
منبع: بازار
انتهای پیام/
بازنشر مرین‌پرس به نقل از گفتمان دریا