عدم مشارکت جدی هندی‌ها در توسعه بندر چابهار

محمد مونسان, عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر در یادداشتی به انتقاد از عدم مشارکت جدی هندی‌ها در چابهار پرداخت.

بندر گوادر رقیب منطقه ای بندر چابهار
زمان مطالعه: 4 دقیقه

محمد مونسان


توسعه سواحل مکران و تمرکز جمعیت میلیونی در این سواحل، از سال 1388 مورد تاکید مقامات ارشد کشور و شخص رهبری بوده است ولی متاسفانه بعد از گذشت 12 سال نمیتوان تحول بزرگی را در این سواحل شاهد بود. البته اقدامات ارزشمندی در این مدت از سوی سازمان­‌های متولی مانند سازمان بنادر و دریانوردی و وزارت نفت و نیرو و سپاه پاسداران انجام شده است ولی با این وضعیت و سرعت احتمالا 150 سال طول می‌­کشد تا سواحل مکران روی پیشرفت و آبادانی متوازن و فراگیر را ببیند. فراموش نکنیم که برخی کشورهای بیابانی حاشیه جنوبی خلیج فارس با تفکرات مدیریتی عاریتی ولی درست، ظرف 10-15 سال متحول شدند. در مورد علل رشد آهسته سواحل مکران، علل متعددی وجود دارد که جای بحث دارد ولی یکی از موارد را میتوان در توسعه بندر چابهار سراغ گرفت. نحوه عملکرد هندی­‌ها باعث شده است که عملا توسعه این بندر استراتژیک و پسکرانه‌­های آن با تاخیرهای طولانی و غیرموجه مواجه شوند.

تمایل هندی ها برای سرمایه گذاری در بندر استراتژیک چابهار به حدود دو دهه پیش و سال ۲۰۰۲ میلادی باز می‌گردد ولی ملاحظات سیاسی هند و تاخیرهای زیاد باعث شده است که عملا از ظرفیت‌های چابهار استفاده مطلوبی نشود و حتی حجم سرمایه­‌گذاری اولیه پیشنهادی آن‌ها نیز بسیار ناچیز باشد. هند متعهد شده بود که نیم میلیارد دلار در بندر چابهار و حدود یک و نیم میلیارد دلار در راه‌­آهن چابهار و زیرساخت‌های پسکرانه­‌ای سرمایه‌­گذاری کند که تاکنون فقط در حدود 85 میلیون دلار! سرمایه گذاری کرده‌­اند.

تصاویر هوایی از بندر شهید بهشتی چابهار

ناچیز بودن این عدد از آنجا معلوم می‌­شود که چینی­‌ها در بندر گوادر پاکستان متعهد به سرمایه­‌گذاری 62 میلیارد دلاری در یک بازه زمانی 15 ساله شده­‌اند که پیشرفتی فوق العاده و طبق زمان­بندی­ داشته­ اند. قطعا بندر چابهار در رقابت با رقیب دیرینه خود، بندر گوادر بسیار عقبتر خواهد بود چراکه همین تعهد ناچیز هندی­‌ها هم به‌درستی انجام نشده است تا جائی‌که در تابستان امسال در رسانه­‌ها اعلام شد که هند از پروژه راه‌­آهن چابهار کنار گذاشته شد.

عملکرد هندی‌­ها در توسعه بندر چابهار شبیه یک «مسخره‌­بازی تلخ» است

در مجموع می‌توان گفت که هند در قواره و اندازه یک شریک صنعتی و اقتصادی شایسته برای فعال کردن پتانسیل‌های سواحل مکران نیست و عملکرد هندی‌‌ها در توسعه بندر چابهار شبیه یک «مسخره‌­بازی تلخ» بوده است تا یک مشارکت اقتصادی جدی. متاسفانه در این زمینه رسانه‌های ایران، مطالبه‌­گری کافی را ندارند و به تجهیزات بندری مختصری که بعد از تعلل بسیار در چابهار نصب می‌­شوند دلخوش می‌کنند. هندی‌ها باید متوجه عصبانیت ایرانی‌ها از فرصت‌سوزی‌های انجام شده شوند. ضمن اینکه سیاستمداران ایران باید در تصمیم خود در سپردن بخش مهمی از بار توسعه چابهار به هندی‌ها تجدید نظر کنند و دنبال شرکای مطمئن‌­تر و مستقل­تری مانند چین باشند.

در دوره ترامپ، این تصور پیش آمد که هندی­ها هنوز مستعمره انگلیس یا آمریکا هستند!

هندی‌­ها در دوره ترامپ، به گونه‌­ای عمل کردند که این تصور پیش آمد که شاید هندی‌­ها هنوز هم مستعمره انگلیس یا آمریکا هستند!. کشوری که برای مشارکت در یک پروژه بزرگ فراملی باید منتظر اجازه آمریکا باشد قطعا شریک مطمئنی نیست. رای هند علیه پرونده هسته­‌ای ایران در سال‌های 2006 و 2009 برای خوشایند آمریکایی­‌ها هرگز از یاد ایرانی‌­ها نمی‌­رود در حالی‌که هند خودش دارای تسلیحات اتمی است!. همچنین قطع خرید نفت هند از ایران از سال 2019 و جایگزینی آن با نفت مکزیک هرگز نباید فراموش شود در حالیکه ایران برای سال‌های طولانی، برای دسترسی هند به بازار آسیای میانه و افغانستان، توسعه چابهار را بطور تقریبا انحصاری در اختیار هند قرار داد و رقیب دیرینه آنها یعنی چین را ناکام گذاشت. هند همواره منافع اقتصادی خود با ایران را قربانی مطامع سیاسی با آمریکا نموده است.

در کل، نخبگان جامعه دریایی، رسانه‌ها و مقامات سیاسی و نمایندگان مجلس (بخصوص نمایندگان استان‌های ساحلی) نباید به نصب یک دستگاه جرثقیل دلخوش باشند و باید این مطالبه‌گری خود را با صدای بلند فریاد کنند تا شاید جو ایجاد شده باعث اهرم فشار بیشتری بر هندی‌ها باشد و بندر چابهار، آهنگ شتابان‌­تری به سوی تحول و توسعه را تجربه کند. توسعه سایر بنادر و سواحل مکران نیز با تکیه بر توان داخلی و استفاده از شرکای قدرتمندتر و مطمئن‌تر خارجی می‌تواند خیلی زودتر اتفاق بیفتد.   


دیدگاه‌ و نظرات ابراز شده در این مقاله، نظر نویسنده بوده و سیاست یا موضع مرین‌پرس را منعکس نمی‌کند.

آخرین اخبار دریایی:

آخرین ویدئوهای دریایی:

شکیلا لشکری

دانشجوی دکتری فیزیک دریا -  سردبیر مرین‌پرس

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پست بعدی

الحاق ناو دنا در اواخر بهمن به نیروی دریایی ارتش

پ بهمن 16 , 1399
امیر دریادار خانزادی، فرمانده نیروی دریایی راهبردی ارتش در یک مصاحبه ویدئویی گفت: ناوشکن دنا باواخر بهمن به ناوگان این نیرو ملحق خواهد شد.
فضای خالی میان دکا و دودکش ناوشکن دنا نیروی دریایی ارتش

شاید برای شما جالب باشد