سرزمین قطر؛ از شن‌های صحرا تا لمس ابرها

در ادامه بررسی نمادهای شهری ساحلی و بندری کشورهای مختلف جهت مقایسه با ایران، در این گزارش به معرفی و بررسی نمادهای شهری مدرن کشور قطر- شهر بندری دوحه پرداخته شده است.

پرچم قطر داخل نقشه - Qatar Flag into map country
زمان مطالعه: 32 دقیقه

محمد مونسان


همه‌ی شهرهای ساحلی بزرگ و مهم دنیا، ازجمله برخی کشورهای کوچک همسایه ایران، بدون استثنا، دارای یک یا چند نماد شهری معروف هستند که به‌عنوان مرکزیت یک مجموعه تفریحی و گردشگری بزرگ ایفای نقش کرده و چهره شهرهای ساحلی را متحول کرده‌اند.

اما متاسفانه، هیچ‌یک از شهرهای ساحلی ما (چه در شمال و چه جنوب کشور) دارای سازه‌های فاخر مهندسی معروف به‌عنوان نماد شهری و جاذبه گردشگری نیستند. در این‌جا، به‌منظور کمک به روشن‌تر‌شدن ذهن مدیران ارشد و مدیران استان‌های ساحلی کشور، سعی می‌کنیم برخی از این نمادهای معروف را بررسی کنیم.

برای نشان‌دادن قابلیت اجرا و امکان‌پذیری چنین طرح‌هایی، ابتدا به بررسی برخی کشورهای کوچک همسایه پرداخته‌ایم. در گزارش‌های قبل، به نمادهای شهری مدرن کشور کویت، کشور آذربایجان و کشور گرجستان پرداختیم و در این گزارش، به کشور کوچک قطر و نمادهای شهری بندر دوحه می‌پردازیم.

برج ها و آسمان خراش‌های شهر ساحلی دوحه قطر از دریا
بندر دوحه قطر

فهرست مطالب این یادداشت:

کشور کوچک، رویاهای بزرگ

قطر، کشوری کوچک با مساحتی حدود  ۱۱۵۰۰ کیلومتر مربع (کمتر از یک درصد مساحت ایران و به‌عبارت دیگر، حدود هفت برابر مساحت جزیره قشم) و دارای جمعیتی کمتر از سه میلیون نفر  است که اغلب آن‌ها مهاجران سایر کشورها هستند. این کشور که در حاشیه‌ی جنوبی خلیج فارس قرار دارد، با طرح‌های مهندسی و ایجاد جزایر مصنوعی، توانسته است خط ساحلی خود را به رقم عجیب ۵۶۳ کیلومتر برساند.

نقشه، پرچم و نشان قطر
نشان ملی قطر(پایین گوشه سمت راست): این نشان متشکل از دو شمشیر منحنی سفید رنگ متقاطع بر روی یک دایره زرد است. در میان شمشیر یک کشتی بادبانی تک دکله (داو) روی امواج آبی و سفید در کنار یک جزیره با دو درخت نخل وجود دارد. دایره زرد توسط یک شیء شکل دونات مانند احاطه شده که از وسط به صورت افقی به دو بخش سفید و عنابی رنگ تقسیم شده‌است. در بخش سفید در نیمه بالایی عبارت «دوله قطر» به رنگ سیاه و به خط کوفی نوشته شده و بخش پایینی عنابی رنگ است.

قطر تا ۲۵ سال پیش، علی‌رغم داشتن درآمدهای سرشار نفت و گاز، کشوری با چهره‌ای سنتی و تا حدی عقب‌افتاده و با کمترین جذابیت برای گردشگران خارجی بود، اما چند سال پس از اجرای طرح‌های جاه‌طلبانه و بلندپروازانه‌ی مهندسی در کشور امارات (شهر دوبی) و ایجاد تحولات اساسی در چهره‌ی این کشور و موفقیت در جذب گردشگران خارجی، تصمیم گرفت راه همسایه خود را در پیش بگیرد و برای دوران پس از نفت و گاز، درآمد ثابت گردشگری ایجاد کند.

حاکم جدید قطر، حمد‌بن خلیفه آل ثانی که از سال ۱۹۹۵ قدرت را در دست گرفته است، تفکرات مهندسی بزرگی در ذهن دارد و تصمیم گرفته درآمد هنگفت گاز کشور خود را به‌ جای امور جاری و روزمره یا ذخیره‌‎کردن در بانک‌های اروپایی و آمریکایی، صرف سرمایه‌گذاری در امور گردشگری کند؛ لذا از سال ۱۹۹۵ برنامه‌ریزی‌های دقیقی انجام شد که حدود پنج سال بعد، اندک‌اندک، موجب تغییر چهره کشور قطر و به‌خصوص شهر ساحلیِ دوحه شد.

خارق‌العاده‌ترین پروژه‌های مهندسی برای توسعه‌ی گردشگری در این کشور به اجرا درآمدند که تا امروز نیز ادامه دارند. برای مثال ۳۸ آسمان‌خراش بالای ۱۰۰ متر در شهر ساحلی دوحه هست که از این تعداد، ۱۲ برج دارای ارتفاع بالای ۲۰۰ متر دارند. این در حالی است که در کل شهرهای ساحلی جنوب ایران حتی چند ساختمان غیردولتی با ارتفاع ۱۰۰ متر وجود ندارد و چهره‌ی شهرهای ساحلی جنوبی ایران، قابل مقایسه با همسایگان جنوبیِ کشور نیست.

توسعه‌ی شتابان قطر به‌گونه‌ای بوده که با وجود قرارگرفتن در فهرست کشورهای کوچک جهان، به‌عنوان میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ انتخاب شده است(این نخستین دوره جام جهانی است که کشوری از خاورمیانه، میزبانی آن را برعهده خواهد داشت). قطر پس از این‌که در سال ۲۰۱۰ میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ را به دست آورد، ساخت ‌ورزشگاه‌های بزرگ، مراکز تفریحی نوین و هتل‌های مجلل را آغاز کرد. با اتمام این طرح‌ها، چهره قطر بیش‌ازپیش متحول خواهد شد. می‌بینیم که تفکرات جاه‌طلبانه‌ی مدیریتی و مهندسی باعث می‌شود که یک کشور کوچک و کم‌جمعیت بتواند خود را در تراز جهانی مطرح کند. در طرف مقابل نیز تفکرات سنتی می‌تواند چهره‌ای فقیرانه و مهجور از یک کشور وسیع، باقدمت، پرجمعیت و پردرآمد ارائه دهد.

قطر؛ کشور کوچک، رویاهای بزرگ

ناگفته پیداست که علی‌رغم دانش طراحی و مهندسی بالا ـــ  که همسایگان ما از این لحاظ سطح پایین‌تری دارند ـــ  و با وجود درآمدهای بسیارهنگفت نفتی، نبود تفکرات مدرن مهندسی در حوزه گردشگری و توسعه‌ی شهرهای ساحلی است که باعث این تفاوت فاحش شده است.

بندر دوحه روی نقشه - doha poer city map

در ادامه، برخی از مهم‌ترین سازه‌های خارق‌العاده مهندسی را، که به‌عنوان جاذبه‌ی گردشگری شهر ساحلیِ دوحه شناخته می‌شوند، از نظر می‌گذرانیم.‌

موزه هنرهای اسلامی

موزه هنرهای اسلامی در دوحه، پایتخت قطر، بزرگ‌ترین موزه اسلامی به شمار می‌رود. در این موزه، آثار باستانی اسلامی چون کتاب‌های خطی، پارچه‌های نفیس، سنگ‌های گران‌بها و سکه‌های قدیمی از طلا، نقره و برنز به نمایش گذاشته شده که قدمت برخی از آن‌ها به پیش از اسلام و عهد ساسانیان بازمی‌گردد. معمار فرانسوی موزه هنرهای اسلامی I.M. Pei، هنگام طراحی این موزه که از برخی زوایا شناور به نظر می‌رسد، پیشنهاد کرد که آن را روی یک جزیره مستقل بسازند تا ساختمان‌های جدید، مانع نمای زیبای آن نشوند.

موزه هنرهای اسلامی- بندر دوحه قطر

تراس بیرونی در طبقه آخر موزه، نمایی زیبا از دوحه را به نمایش می‌گذارد و دارای کاربری رستوران است. معماری این موزه، یک معماری خاص و جذاب است که در مقابل برج‌های دوحه قرار گرفته است. بیش از ۵۰ هزار مترمربع از زمین‌های اطراف این موزه، دارای کاربری گردشگری و تفریحی است. این موزه سه طبقه دارد و کتاب‌های قدیمی، ظروف سرامیکی، فرش‌های نفیس و مجسمه‌ها، ازجمله آثاری است که در آن به نمایش گذاشته می‌شوند. آثار ایرانی در طبقه سوم این موزه نگهداری می‌شود؛ قرآن نفیس، کاشی‌های ایرانی، ظروف سفالی و فرش‌های ایرانی را می‌توان در این موزه دید.

جزیره مصنوعیِ مروارید

قطر دارای طول خط ساحلیِ محدود (کمتر از ۲۶۰ کیلومتر بود)؛ لذا این کشور نیز همانند کشور امارات با ساخت جزایر مصنوعی به دنبال ایجاد خط ساحلیِ طولانی‌تر برای اجرای پروژه‌های مهندسی است و توانسته خط ساحلی خود را به ۵۶۳ کیلومتر برساند.

جزیره مصنوعی مروارید قطر

جزیره مصنوعی مروارید خلیج فارس در سواحل شهر دوحه و در دهانه‌ی تالاب خلیج غربی این شهر ساخته شده است. این جزیره مصنوعی به شکل مروارید است و در آن تعداد زیادی خانه و ویلاهای مجلل و گران‌قیمت وجود دارد. مساحت زمین این جزیره حدود چهار کیلومترمربع است که با توجه به آپارتمان‌های آن، سطح بنای ۱۴ کیلومتر مربعی در آن ایجاد شده است و در فازهای اولیه، تا سال ۲۰۱۸، تعداد ۲۷ هزار نفر در آن ساکن شده‌اند.

جزیره مروارید دوحه قطر در شب

با تکمیل فازهای بعدی، این جزیره ۳۲ کیلومتر به طول خط ساحلی قطر اضافه می‌کند و درمجموع ۴۵ هزار نفر در آن ساکن خواهند شد. گفته می‌شود که با فروش ۲۰ درصد از واحدهای مسکونی و تجاری و خدماتی مستقر در این جزیره، کل هزینه طراحی و ساخت و تجهیز  آن مسترد شده است.

برای فاز اول که در سال ۲۰۰۴ افتتاح شد، بیش از  ۵/۲ میلیارد دلار هزینه شده بود و پیش‌بینی می‌شود برای تکمیل فازهای بعدی آن بیش از  ۱۵ میلیارد دلار هزینه شود. تعدادی از ثروتمندترین افراد جهان در نوبت خرید واحدهای این جزیره هستند و طراحی هر منطقه‌ای از این جزیره مطابق معماری کشورهای مختلف اروپایی و آسیایی انجام شده و این عامل باعث جذابیت بیشتر برای خریداران شده است. طراحی و معماری این جزیره توسط شرکت معماری Callison انجام شده است. مالیات سالیانه‌ای هم که از این واحدها اخذ می‌شود، در سال‌های آتی، درآمدی ثابت و مطمئن برای قطر تضمین خواهد کرد. 

کانال قایقرانی با آب دریا داخل جزیره مروارید دوحه قطر

ایجاد کانال‌های مصنوعیِ آب در داخل شهرهای ساحلی، یک تجربه‌ی مهندسی موفق برای توسعه‌ی گردشگری در بسیاری از کشورها ازجمله امارات، کویت و قطر است که متاسفانه مشابه چنین تجربه‌ای در کشور ما وجود ندارد. خورهای کثیف و بدبوی داخل شهر، در شهرهای ساحلی مانند بندرعباس و چابهار، همواره یک معضل شهری بوده‌اند. با افزایش عمق این خورها و تبدیل آن‌ها به کانال‌های آب قابل قایقرانی، چهره‌ی شهرهای ساحلی عوض و تبدیل به مراکز زیبای گردشگری می‌شوند.

نمای گرافیکی ایجاد خور و کانال های تفریحی در شهرهای بندری و ساحلی
برای تبدیل کردن خورهای فعلی به کانال آب باید کف خور به حدی حفر شود تا پایین‌تر از سطح تراز آب دریا قرار گیرد.

برای این کار کافی است که کف خورها تا حدی پایین‌تر آورده شود و عمق کانال بیشتر شود. کف کانال باید پایین‌تر از تراز آب دریا باشد. بدین ترتیب آب دریا خودبه‌خود در داخل کانال افتاده و آن را پر می‌کند و ‌‌نیازی به پمپ‌کردن آب هم نیست. بدین ترتیب، خورها تبدیل به کانال‌های زیبای آب می‌شوند که اگر عمق آن‌ها بیش از یک‌ونیم متر باشد، قابل قایقرانی هم خواهند بود. البته یک شرط مهم این است که زمین منطقه دارای شیب صفر بوده و شیب به سمت دریا نداشته نباشد. چنین الگویی را می‌توان در شهرهای در حال احداث در سواحل مکران نیز اجرا کرد؛ شهرهایی که می‌توانند نویدبخش آینده‌ای متفاوت در شهرهای ساحلی جنوب کشور باشند.

در بسیاری از شهرهای ساحلی دنیا که دارای رودخانه طبیعی نیستند، از این کانال‌ها استفاده می‌شود و مناطق اطراف آن را به مرکز تجمع امکانات توریستی و گردشگری تبدیل می‌کنند. اطراف این کانال‌ها، مرکز  ساختمان‌های بلند و هتل‌ها، مارینا و مراکز تفریحی دریایی و غیردریایی بوده و لذا زمین‌های اطراف این کانال‌ها بسیار ارزشمند و قیمتی هستند.

ساحل کورنیش (Corniche)

خط ساحلی «کورنیش» یکی از جاذبه‌های منحصربه‌فرد گردشگری در دوحه است که به‌خصوص در آب‌وهوای گرم و شرجیِ قطر، دارای شب‌های پررونق و پررفت‌وآمدی است. در مجاورت این خط ساحلی، بلندترین برج‌های دوحه قرار دارند و در شب، نورپردازی جذاب و سایه‌شان در آب دریا  باعث رونق گردشگری ساحلی و دریایی می‌شود.

لنج تفریحی در ساحل کرنیش دوحه قطر

مسیرهای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری و امکانات متراکم تفریحی در امتداد این خط ساحلی باعث شده که این مکان یکی از اماکن قطعی بازدید گردشگران باشد. در ایران نیز با توجه به گرم و شرجی بودن شهرهای ساحلی جنوبی در اغلب ماه‌های سال، معماری خطوط ساحلی باید به‌گونه‌ای انجام شود که مردم در ساعات پایانی روز بتوانند به تفریح در سواحل بپردازند که متاسفانه فعلا چنین امکاناتی موجود نیست و خط ساحلی اغلب شهرهای جنوبی ایران در شب، تاریک، ناامن و بدون امکانات گردشگری است.

برج‌های دوحه

یکی از عوامل مهمی که باعث تغییر چهره کشور  قطر و به‌خصوص شهر  دوحه شده است، آسمان‌خراش‌های متعددی است که هر کدامشان به‌عنوان یک نماد شهری خاص ایفای نقش می‌کنند. تعداد ۳۸ آسمان‌خراش بالای ۱۰۰ متر در شهر ساحلی دوحه وجود دارد. از این تعداد، ۱۲ برج دارای ارتفاع بالای ۲۰۰ متر هستند.

برج‌ها و آسمان خراش‌های شهر ساحلی دوحه قطر

اغلب این برج‌های مسکونی در ۱۵ــ۲۰ سال اخیر ساخته شده‌اند. علی‌رغم این‌که مساحت کشور قطر بسیار کمتر از مساحت ایران است، اما جالب است بدانید که در برخی از شهرهای ساحلیِ ایران، به تعداد انگشتان یک دست، تنها ساختمانی اداری به ارتفاع حدود  ۱۰۰ متر وجود دارد!‌ در ادامه به  برج‌هایی اشاره می‌شود که به‌عنوان نمادهای شهری دوحه شناخته می‌شوند.

برج «دوبیِ» دوحه(Dubai Towers Doha)

برج «دوبیِ» دوحه، بلندترین برج قطر با ۸۸ طبقه و به ارتفاع ۴۰۰ متر است و ارتفاع آن تا بالای آنتن، بیش از  ۴۳۷ متر می‌شود. کاربری آن، اداری، تجاری، هتل و مسکونی تعریف شده است.

برج دبی در دوحه قطر - Dubai Towers Doha

کار احداث آن در تاریخ ۱۸ ژوئن ۲۰۰۷ آغاز شده که قرار است در آینده‌ای نزدیک افتتاح شود. هزینه ساخت این برج، ۲۷۳ میلیون دلار بوده و طراح و معمار آن، رابرت جانسون مارشال، است.

برج و پارکِ اسپایر

این برج، که به شکل مشعل طراحی شده و به آن Torch Doha گفته می‌شود، مشعل افتتاحیه بازی‌های آسیایی ۲۰۰۶ بود. این ساختمان دارای ارتفاع ۳۰۰ متر و دومین برج بلند قطر است که امروزه از آن به‌عنوان هتل استفاده می‌شود.

آتش بازی سال نو میلادی در برج اسپایر قطر -2020

محوطه اطراف آن که بزرگ‌ترین پارک قطر لقب گرفته، یک پارک بزرگ به مساحت ۸۸ هکتار است و تنها دریاچه‌ی دوحه نیز در این پارک قرار دارد. ورزشگاه  ۴۰ هزار نفریِ «خلیفه»، که میزبان مسابقات مرحله یک‌چهارم نهایی جام جهانی ۲۰۲۲ خواهد بود، از بالای این برج، به‌خوبی پیداست.

برج «دوحه» 

این ساختمان توسط ژان نوول، معمار معروف فرانسوی، به‌عنوان بخشی از توسعه‌ی شهر دوحه طراحی شده است. ساختمان شامل یک حجم استوانه‌ای به قطر ۴۵ متر، ارتفاع ۲۳۸ متر  و مساحت ۱۱۰ هزار مترمربع است که در سال ۲۰۱۲ افتتاح شده است. این برج در شاهراه خط ساحلی شهر دوحه واقع شده و مشرف به خلیج فارس است و شامل طبقات اداری، رستوران با چشم‌انداز پانوراما و پنت‌هاوس خصوصی در طبقات انتهایی است.‌ نمای آن به‌صورت دو پوسته طراحی شده و قسمت بیرونی آن شامل چهار قسمت آلومینیومی با طرح‌های متفاوت است. این روکش فلزی با الهام از مشربیه (پنجره‌های مشبک عربی) ساخته شده و در قسمت شمالی ۲۵ درصد سایه، در قسمت جنوبی ۴۰ درصد سایه و در قسمت‌های شرقی و غربی ۶۰ درصد سایه دارد.

از ویژگی‌های دیگر برج «دوحه» می‌توان به شباهت طراحی قسمت فوقانی آن به «کلاه‌خودِ» سپاهیان صدر اسلام، وجود چندین ورودی و آسانسور اختصاصی، بهره‌مندی از یک مسیر دسترسی جداگانه به رستوران در طبقه پایین‌تر، استخر و سونای اختصاصی و چشم‌انداز ۳۶۰ درجه به شهر دوحه اشاره کرد. این بنا می‌تواند مصداق امروزی برای معماری اسلامی باشد.

ژان نوول که پیش‌تر هم با طرحی نوآورانه برای مرکز فرهنگی اعراب، سابقه‌ی ذهنی خوبی برای آن‌ها به جا گذاشته بود، این بار نیز با ارائه‌ی طرحی متفاوت، هماهنگ با الگوهای هندسی اسلامی، و تداخل هوشمندانه‌ی آن‌ها با هم به‌صورت یک پوسته‌ی جدا بر روی بدنه‌ی برج، توانسته است آفتاب داغ قطر را در بخش‌های لازم تا حد زیادی مهار کند و در ‌قسمت‌های شمالی آن نورگیر بیشتری داشته باشد.

فرم منحنی برج، به دلیل تفاوت هندسه آن و نورپردازی متفاوت به‌خوبی نقش یک نماد شهری معروف و شاخص را ایفا می‌کند. سرزمین‌های اعراب حاشیه جنوبی خلیج فارس در دو دهه اخیر بهترین محمل برای ظهور  و اجرای ایده‌های گران‌قیمت معماران اروپایی بوده‌اند. امروزه قطر و امارات مقصد گردشگری برای تورهای آموزشی معماری نیز شناخته می‌شوند؛ چراکه هریک از برج‌های موجود در این کشورها، دارای ویژگی‌های طراحی و معماری منحصربه‌فردی هستند که برای طراحان و معماران، درس‌آموز است. این سازه در سال ۲۰۱۲ از طرف انجمن معماران دنیا، به‌عنوان بهترین برج بالای ۲۰۰ متر منطقه خاورمیانه و آفریقا معرفی شده است.

برج کنترل بندر حمد

برج مراقبت بندر حمد قطر با ارتفاع ۱۱۰ متر جلوه‌ای زیبا به این کشور حوزه خلیج فارس داده است.

موزه ملی قطر

موزه ملی قطر به‌قدری از نظر طراحی پیچیده است که شاید در ابتدا بتوان آن را با یک شاهکار اوریگامی (یکی از سبک‌های خلق آثار هنری در ژاپن ‌که به واسطه‌ی تا‎زدن کاغذ در زوایای مختلف، شکل‌هایی منحصربه‌فرد ایجاد می‌شود) اشتباه گرفت.

بدنه‌ی سفیدرنگ این بنا دارای تلفیقی از لبه‌های تیز و منحنی است که از نظر معماری می‌توان ساخت آن را تا حدی غیرممکن پنداشت. طراحی این موزه با الهام‎گیری از  رزهای صحرایی انجام شده است؛ این رزها پدیده طبیعی بسیار عجیبی هستند که به واسطه‌ی شکل‌گیری کریستال‌ها در ساختارهای اقلیمی خاص به وجود می‌آیند.

معمار  این بنا معتقد است که رزهای صحرایی در حقیقت گذرگاهی از زمان را به نمایش می‌گذارند و به همین دلیل نیز این ایده را در طراحی موزه ملی قطر  به کار گرفته است. سؤالی که در این‌جا مجددا به ذهن متبادر می‌شود این است که آیا حتی یک ساختمان با معماری خاص در کل شهرهای ساحلی ایران یافت می‌شود؟!

ونیزِ کوچک

مرکز خرید ویلاجیو (Villaggio Mall)، که در طراحی آن از ونیز الهام گرفته شده است، یکی از بزرگ‌ترین و مطرح‌ترین مراکز خرید در قطر است که بیش از ۲۰۰ فروشگاه دارد و داخل آن یک کانال آب، همانند شهر ونیز، طراحی شده که امکان قایق‌سواری نیز در آن وجود دارد.

در ایران، ایجاد چنین امکاناتی می‌تواند اندک‌اندک خانواده‌های ایرانی را برای سفر به سواحل جنوب ترغیب کند. آیا هم‌اکنون سفر به سواحل جنوب، در سبد گردشگری خانواده‌های ایرانی قرار دارد؟!

ورزشگاه بین‌المللیِ «خلیفه» 

ورزشگاه بین‌المللی «خلیفه» که آن را به نام ورزشگاه ملی نیز می‌شناسند، اولین ورزشگاه چندمنظوره پادشاهی قطر است که بسیاری از مسابقات داخلی و بین‌المللی از جمله تورنمنت فوتبال کشورهای حاشیه خلیج فارس را به خود دیده است. معماری خاص و منحصربه‌فرد این ورزشگاه باعث شده است که به‌عنوان یک جاذبه گردشگری شناخته شود. قرار است برای مسابقات جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، سامانه‌ی سرمایشیِ این ورزشگاه به حدی باشد که بتواند دمای محیطی ۴۰ درجه را به ۱۹ درجه برای کل ورزشگاه کاهش دهد که در نوع خود بی‌نظیر است.

سؤال بعدی که باید پرسید این است که کدام‌یک از شهرهای ساحلی ایران یک ورزشگاه استاندارد و در حد ملی و بین‌المللی دارد؟ برای ایجاد رونق در شهرهای ساحلی و افزایش مسافرت به این شهرها می‌توان با ایجاد امکانات ورزشی و برگزاری مسابقات مهم ملی و بین‌المللی در آن‌ها، گردشگری ورزشی را به سمت شهرهای ساحلی سوق داد. هم‌اکنون، از هر ۱۰۰ ایرانی، چند نفر به شهرهای ساحلی جنوب مسافرت کرده‌اند؟

طرح‌های آینده

قطر  پس از این‌که در سال ۲۰۱۰ به‌عنوان میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ انتخاب شد، ساخت ‌ورزشگاه‌های جدید، مراکز تفریحی و هتل‌های مجلل را آغاز کرد. برخی از صاحب‎نظران بر این باورند که قطر با استفاده از فرصت جام جهانی ۲۰۲۲ و سرمایه‌گذاری‌های گسترده در امور عمرانی و پروژه‌های مهندسی، قصد دارد همسایه خود، امارات، را پشت سر گذاشته و خود را به‌عنوان مقصد اصلی گردشگری در منطقه خاورمیانه، غرب آسیا و شمال آفریقا مطرح کند.

قطر در سالیان اخیر به پشتوانه شرکت هواپیمایی قطر، با پروازهای مداوم به اغلب شهرهای مهم دنیا و صدور ویزای فرودگاهی یا پذیرش بدون ویزا از برخی کشورها، توانسته یک کشور کوچک و شبه‌جزیره‌ی بیابانی و گرم را در سطح جهانی به‌عنوان مقصد گردشگری، معرفی و تبلیغ کند. در ادامه، برخی از مهم‌ترین پروژه‌های مهندسی ذکر می‌شوند که در آینده به‌عنوان نماد و شناسنامه‌ی قطر مطرح خواهند شد.

برج زیبای کاتارا 

این برج که به‌صورت هلال ماه، طراحی شده، دارای ارتفاع ۲۱۱ متر از سطح زمین است و شامل ۳۶ طبقه در بالای سطح زمین و دو طبقه زیر زمین است. ساخت این برج از سال ۲۰۱۴ شروع شده و قرار است سال آینده (۲۰۲۱) افتتاح شود.

تاکنون در دنیا چنین سازه‌ی‌ مهندسی‌ای ساخته نشده و قطعا در آینده به‌عنوان نماد قطر شناخته خواهد شد. در گذشته، هلال ماه، سمبل مسلمانان بود و بر روی گلدسته‌ی مساجد و مکان‌های مهم به نمایش گذاشته می‌شد.

بلندترین برج جهان در قطر‌

یک شرکت ساختمانیِ قطری اعلام کرده است که طرح ساخت بلندترین برج جهان در دوحه، پایتخت این کشور، به اجرا گذاشته خواهد شد. مقامات شرکت ساختمانیِ قطری تاکنون از ارتفاع این برج سخنی به میان نیاورده‌اند. این شرکت تاکید کرده که هم‌اکنون در حال مکان‌یابی برای ساخت این برج است و پس از آن، با دریافت مجوز ساخت، عملیات اجرایی برج آغاز خواهد شد.

هم‌اکنون بلندترین برج جهان (برج خلیفه) با ارتفاع ۸۲۸ متر در دوبی قرار دارد. ساخت این برج ۵/۱ میلیارد دلار هزینه داشته است. اماراتی‌ها، پس از ساخت برج «خلیفه» در نظر داشتند که برج دیگری با نام «برج دنیا» بنا کنند که بلندتر از برج «خلیفه» باشد؛ اما ساخت این برج با شروع بحران اقتصادی و بروز تنگناهای مالی برای شرکت‌های ساخت‌وساز در دوبی متوقف شد.

هتل و مهمان‌سرای آبی – خاکیِ «اختاپوس»

این پروژه‌ی خارق‌العاده‌ی مهندسی که قرار است قبل از بازی‌های جام جهانی ۲۰۲۲ تکمیل شود، هتل آبی ـ خاکیِ «اختاپوس» نام دارد که اطلاعات چندانی از  آن منتشر نشده است، اما بخش‌هایی از  آن به‌صورت شناور بر  روی آب و بخش‌هایی از آن نیز  در زیر آب مستقر خواهد بود و یک هتل فوق پیشرفته محسوب خواهد شد. ظاهرا حاکمان کشورهای عربی خلیج فارس هیچ حدومرزی برای استقبال از طرح‌های نوآورانه‌ی مهندسی قائل نیستند و مصمم‌اند که ایده‌ها و تخیلات مهندسان را، به پشتوانه‌ی پول نفت و گاز، به واقعیت تبدیل کنند.


عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر

آخرین اخبار دریایی:

آخرین ویدئوهای دریایی:

شکیلا لشکری

دانشجوی دکتری فیزیک دریا -  سردبیر مرین‌پرس

یک دیدگاه برای “سرزمین قطر؛ از شن‌های صحرا تا لمس ابرها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پست بعدی

مستند دموراژ

د آبان 22 , 1402
زمان مطالعه: 32 دقیقه به گزارش مارین‌پرس، «دموراژ» خساراتی است که بنادر بابت تاخیر در تخلیه بار به کشتی‌ها پرداخت می کنند و این مستند به وقایعی می پردازد که در سال 1362 در میانه جنگ تحمیلی در کشور رخ داد. در این سال ذخیره برخی کالاهای اساسی بویژه گندم […]
مستند دموراژ بار کشتی ها در گمرک بنادر

شاید برای شما جالب باشد