سال ها جنگ و درگیری و بی‌ثباتی در سوریه، عراق، روسیه و اوکراین، جایگاه کریدور میانی راه ابریشم را در مقابل کریدور شمالی و جنوبی تقویت کرده است.
موقعیت ترکیه در کریدور میانی و کریدور گازی جنوبی به جهت نقش آفرینی این کشور به عنوان لجستیک دریایی منطقه‌ای که آسیا را به اروپا متصل می‌کند، حائز اهمیت است. ترکیه از عادی‌سازی روابط بین آذربایجان و ارمنستان حمایت کرده است تا کریدور زنگزور نیز به کریدور میانی اضافه شود. پس از ایجاد ناامنی در مسیر کریدور شمالی و کریدور جنوبی، ترکیه به دنبال احیاء راه ابریشم و کریدور میانی است. در این میان تنش‌های ایجاد شده بین آذربایجان و ارمنستان بر سر مناطقی مانند زنگزور نیز حائز توجه است.
به گزارش راد به نقل از اقتصادسرآمد، کریدورهای شمالی و جنوبی که چین و کشورهای خاورمیانه را به اتحادیه اروپا متصل می‌کنند جزو خطوطی هستند که از نظر موقعیت‌های ژئوپلیتیکی با مشکل مواجه شده است. بی‌ثباتی در خاورمیانه از جمله در سوریه و عراق امنیت کریدور جنوبی را به مخاطره انداخته است. همچنین جنگ روسیه و اوکراین نیز امنیت کریدور شمالی را خدشه‌دار ساخته است. علاوه‌بر بی‌امنی در کریدور شمالی و جنوبی، صرفه‌جویی در زمان نیز دلیل دیگری برای ترانزیت از دریای خزر و احیاء کریدور میانی راه ابریشم خواهد بود.
کریدور میانی راه ابریشم که از ترکیه آغاز شده و با عبور از منطقه قفقاز، دریای خزر، ترکمنستان و قزاقستان، آسیای مرکزی را به چین متصل می‌کند. موقعیت ترکیه در کریدور میانی را بااهمیت ساخته است. کشور ترکیه به عنوان لجستیک منطقه‌ای غرب و شرق را به هم متصل می‌کند. همچنین این کشور در مرکز انتقال گاز طبیعی استخراج شده از دریای خزر و آسیای مرکزی به اروپا در چاچوب پروژه کریدور گازی جنوبی نیز می‌تواند نقش آفرین کند.
فرصت طلبی دریایی ترکیه از اوضاع ایران در منطقه
محمد مصلایی، کارشناس امور بین الملل در گفت و گو با اقتصادسرآمد در ارتباط با فرصت طلبی ترکیه از اوضاع ایران در منطقه، به خبرنگار ما، گفت: ترکیه به دلیل موقعیت جغرافیایی و سیاست خارجی سال های اخیر خود کشوری مهم برای کریدور میانی به شمار می‌رود. این کشور همچنین مرکز انتقال گاز طبیعی استخراج شده از دریای خزر و آسیای مرکزی به اروپا در چارچوب پروژه کریدور گازی جنوب است.
وی با بیان این مهم که کریدور میانی که ترکیه پایه گذار ان است، در حال تبدیل شدن به یک پروژه بسیار مهم در منطقه است، افزود: برای اینکه کریدور میانی جایگاه محوری تری در خط دریایی آتلانتیک به اقیانوس‌آرام پیدا کند، ترکیه درتلاش است تا بنادر به منظور رفع اختلافات سیاسی بین کشورها در کریدور، نیاز به نوسازی دارند را بازسازی کند تا بارگیری و تخلیه بار در کشتی‌های سواحل دریای خزر و دریای سیاه به سریع‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین روش انجام شود.
کریدور میانی جای خالی که ترکیه پر کرد
چین یکی از کشورهای پیشرو در تامین منابع سرمایه‌گذاری برای افزایش پتانسیل کریدور میانی است، موضوع مهمی است که وی به آن اشاره داشت و تصربح کرد: شکاف بین غرب و روسیه ممکن است چین را به سرمایه‌گذاری بیشتر در کریدور میانی از نظر سیاسی و اقتصادی سوق دهد. چراکه با ثبات در قفقاز جنوبی، بهره برداری از خطوط حمل و نقل در این منطقه برای کریدور میانی اجتناب ناپذیر است.
ایران باید بیدار شود
مصلایی با ضروری خواندن تلاش هرچه بیشتر ایران برای حفظ جایگاه استراتژیک خود در منطقه، یادآور شد: قطعا در مدت کوتاهی کریدور میانی حداقل جایگزین کریدور شمالی عبوری از روسیه خواهد شد که خود نیازمند منابع مالی قابل توجه و عزم سیاسی است. تبدیل شدن کریدور میانی به یک خط تجاری مرکزی بین اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام بدون شک مزایای اقتصادی، سیاسی و استراتژیک را برای ترکیه و آذربایجان فراهم خواهد کرد.موضوع تحریم های وضع شده علیه ایران تا حدی برای چین اهمیت دارد که در شاخه میانی کمربند و راه که از دریای خزر عبور کرده و از طریق خاک جمهوری آذربایجان راهی ترکیه می شود، علیرغم افزایش شدید هزینه های حمل این مسیر به دلیل ترانسشیپمنت دریایی، چینی ها باز هم چنین کریدوری را به عبور از خاک ایران ترجیح می دهند.تحولات سریع ژئوپلیتیکی منطقه قفقاز، جنگ روسیه – اوکراین و قطب بندی های سیاسی جدید، در مسیر کاهش نقش ایران در ارتباط با کریدور شرق به غرب و بالعکس قرار دارد. در این بین، ترکیه در راستای منافع ملی خود و تقویت حمل و نقل از کریدور میانی، نقش مهم و اساسی را بازی می کند و در صدد تقویت جایگاه خود بعنوان کشوری تاثیرگذار در منطقه و جهان است، مسئله ای که از نقش ایران در محور ترانزیتی شرق به غرب کاسته و از منافع مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آن محروم خواهد کرد.
