گزارش بازار آبزیان اروپا 6 ژوئن 2023

زمان مطالعه: 9 دقیقه

با وجود کاهش عمومی در قیمت سوخت، هزینه صیادی همچنان بالاست. با وجود این و همچنین تقاضای بالایی که مشخصه فصل تاباستان است، قیمت‌ها در بازار اروپا روند نزولی را آغاز کرده است. این امر به ویژه برای محصولات آبزی مانند ماهی مرکب، میگو و اختاپوس مورد استفاده در بخش هتل، رستوران و کافه‌ها (HORECA) شگفت آور است.

در این شماره از گزارش قیمت ماهی در اتحادیه اروپا، 31درصد یعنی بیش از 26 درصد قبلی کاهش یافت . کاهش قیمت ها عمدتاً برای برخی از گونه‌های بومی کفزی، سرپایان و میگو بود. این روندهای قیمتی باید در ارتباط با نرخ تورم پایدار در اروپا دیده شود که منجر به افزایش نرخ بهره می شود که بر درآمد قابل تصرف و تقاضای مصرف کننده از جمله برای محصولات آبزیان تأثیر می‌گذارد.

همانطور که قبلاً در شماره ماه مه توضیح داده شد، کاهش قابل توجه قیمت‌ها در ژوئن 2023 پس از رسیدن به رکوردهای سال گذشته ادامه یافت. شرکت‌هایی که محصولات زیادی با قیمت‌های بالا در سال 2022 خریداری کرده‌اند، منتظر تحول بیشتر در بازار هستند. در حال حاضر تقاضای کمی از سوی فروشگاه‌ها و مصرف کنندگان نهایی وجود دارد.

بازار ماهی Hake نشانه هایی از کاهش تقاضا و عرضه خوب را به ویژه برای محصولاتی که از نامیبیا و آفریقای جنوبی می آیند نشان می دهد. در نتیجه، قیمت ها حدود 0.20 یورو در هر کیلوگرم کاهش یافت. با توجه به فیله نمک سود شده ماهی کاد که از مواد اولیه منجمد (Gadus macrocephalus) و ماده اولیه ماهی کاد تازه، (Gadus morhua) با منشاء دریاd فارو و ایسلند تهیه شده ، این روزها وضعیت بازار کاملاً آرام است. دما در جنوب اروپا باسیار بالا رفته که کمکی به مصرف این محصولات که عموماً محصول زمستانی محسوب می شود، نمی‌کند. انتظار می‌رود قیمت‌ها ثابت بماند، مگر اینکه در چند هفته/ ماه آینده، تغییرات بیشتری در صید ماهی کاد کشورهای مربوطه ایجاد شود. برای این وضعیت فقط باید منتظر ماند و دید.

صید در غرب و مرکز اقیانوس آرام بهبود یافته است، در حالی که کشتی های حامل در اقیانوس هند هنوز در حال تکمیل مواد اولیه هستند. علیرغم بهبود در ماهیگیری، به دلیل تعطیلی سه ماهه FAD که از اول جولای آغاز می شود، فشار نزولی محدودی در قیمت ماهی وجود دارد. قیمت ماهی skipjack ثابت باقی می‌ماند. با این حال، به دلیل قیمت‌های بالا، علاقه خرید همچنان محدود است.

نمودار 1- روند تغییرات قیمتی گونه (skipjack) در بازه‌های زمانی مختلف

صید در اقیانوس هند کم می‌شود اما موجودی مواد اولیه در کارخانه‌های کنسروسازی محلی در سطح قابل قبولی باقی می‌ماند. صیدهای انجام شده همچنان به کشتی های حمل‌ منتقل و به مقاصد مختلف ارسال می‌گردند. با کاهش صید، هم قیمت skipjack و هم قیمت yellowfin افزایش می یابد.

نمودار 2- روند تغییرات قیمتی دو گونه (skipjack وyellowfin) در بازه‌های زمانی مختلف

صید در اقیانوس اطلس اندکی بهبود می یابد اما گزارش شده که اندازه ماهیان صید شده کوچک است. کارخانه های کنسرو محلی همچنان کمبود مواد اولیه را گزارش می کنند. قیمت skipjack ثابت می ماند، در حالی که قیمت yellowfin به دلیل کاهش تقاضا از بازار اروپا کاهش می‌یابد.

هیچ تغییری در وضعیت شرق اقیانوس آرام وجود ندارد. وضعیت صید همچنان خوب است و تقاضا از سوی بازارهای آمریکای لاتین ثابت است. قیمت هر دو ماهی skipjack و yellowfin ثابت می‌ماند. مطابق با قیمت‌های جهانی، قیمت‌های اروپایی هم برای skipjack و هم yellowfin ثابت باقی می‌ماند، در حالی که شاخص قیمت‌ها برای ماهی skipjack فیله، پخته شده و پاک شده همچنان در حال افزایش است.

نمودار‌های 3 و 4- روند تغییرات قیمتی دو گونه (skipjack وyellowfin) در بازه‌های زمانی مختلف

به طور شگفت انگیزی قیمت میگو به دلیل کاهش تقاضای ایالات متحده آمریکا کاهش یافته است. واحدهای فرآوری اندونزیایی عمدتاً به آمریکا صادرات داشته‌اند که اکنون از اواخر سال گذشته به طور مداوم با مازاد ذخایر مواجه هستند. با این حال، با وجود قیمت پایین، عرضه افزایش نمی‌یابد. به طور معمول در این زمان از سال، قیمت ها به دلیل تقاضای بالا میگو توسط تاجران اروپایی برای فصل تعطیلات، افزایش می یابد.

در مورد میگوی آرژانتینی هم به دلیل آغاز صید در شمال و علاوه بر این، تقاضای کمتر از حد انتظار در اسپانیا، از کاهش قیمت‌ها خبر می‌رسد.

نمودار‌ 5- روند تغییرات قیمت میگوی قرمز آرژانتینی در بازه‌های زمانی مختلف

لابستر و خرچنگ با توجه به آغاز صید اروپایی این گونه‌ها، عرضه خوبی دارند. طبق معمول در این دوره، قیمت ها در بازار ایتالیا نزولی است. تقاضای شدید برای همه غذاهای دریایی که به (HORECA [2]) می‌رود حیرت انگیز است. از سوی دیگر، لاباستر آمریکای شمالی و اروپایی (Homarus spp.) تقاضای خوبی دارند و قیمت آن به 3-4 یورو در هر کیلوگرم افزایش یافته است.

دوکفه ای محصولی است که در ماه های تاباستان، به ویژه در قسمت جنوبی قاره، تقاضای زیادی دارد. قیمت clams و mussles در ماه ژوئن تا 0.50 یورو به ازای هر کیلوگرم افزایش یافت که برای محصولی که معمولاً حاشیه قیمتی کاملاً ثابتی دارد باسیار زیاد است.

نمودار‌ 6- روند تغییرات قیمت mussle در بازه‌های زمانی مختلف

صادرات گربه ماهی از ویتنام در طی سال 2023 به شدت تنزل داشت و در پنج ماه اول سال، درآمد صادراتی 28 درصد کاهش یافت. علاوه بر این، گزارش شده است که در حال حاضر تولید بچه‌ماهی در کشور ضعیف است که ممکن است منجر به کاهش عرضه در نیمه دوم سال شود.

نمودار‌ 7- روند تغییرات قیمت ماهی پنگوسی در بازه‌های زمانی مختلف

پارلمان نروژ پس از چند ماه بحث، توافق حاصل شده در مورد مالیات بر پرورش ماهی سالمون را تایید کرد. نرخ مؤثر مالیاتی از 35 به 25 درصد کاهش می یابد، در حالی که تخفیف ارزش مالیات بر املاک برای مزارع آبزی‌پروری از 50 به 75 درصد افزایش می یابد. در حالی که پیشنهاد اولیه به شدت توسط صنعت مورد انتقاد قرار گرفته بود اما این کاهش موجب تعدیل دیدگاه ها شده و شرکت ها اکنون در حال مطالعه جزئیات مالیات نهایی و ارزیابی سرمایه گذاری هستند. ظاهراً این کاهش بازخورد مثبت تری دریافت کرده است. طبق گزارش شورای غذاهای دریایی نروژ (NSC)، در ماه‌های اخیر در تمام بازارهای اصلی اروپا کاهش مصرف خانگی غذاهای دریایی از جمله ماهی سالمون مشاهده شده است، زیرا باسیاری از مصرف‌کنندگان در حال تعدیل عادات خرید گوشت و ماهی و جایگزینی آن با انتخاب محصولات ارزان‌تر و کاهش مصرف هستند.

نروژ در ماه مه 82 هزار و 148 تن ماهی سالمون به ارزش 9.6 میلیارد کرون صادر کرد که از نظر حجم 2 درصد کاهش داشت اما ارزش صادرات 14 درصد نسبت به ماه می سال گذشته افزایش داشت. NSC می گوید که روند رشد در مهم ترین بازار ماهی سالمون نروژ، یعنی اتحادیه اروپا، معکوس شده است. یکی از نمونه‌های آن ماهی کامل سالمون تازه به اروپا است که حجم صادرات با کاهش 6 درصدی به 44874 تن رسید، در حالی که قیمت بر حسب یورو 4 درصد کاهش یافت.

نمودار‌ 8- روند تغییرات قیمت سالمون در بازه‌های زمانی مختلف

از سوی دیگر، تقاضای زیادی برای ماهی سالمون در چین وجود دارد . حجم صادرات این ماهی به چین در ماه می 3297 تن بوده که نسبت به ماه مشابه سال گذشته 86 درصد افزایش داشته است. بخش‌های مختلف مثل هتل‌ها، رستوران‌ها و کافه‌ها در تجارت مواد غذایی برای ماهی سالمون تازه و همچنین مصارف خانگی، کانال های مهمی برای مصرف ماهی سالمون نروژی در این کشور هستند. سایر کشورهای آسیایی مانند جمهوری کره و تایلند نیز خرید ماهی سالمون نروژی را افزایش می دهند.

قیمت (FOB [3]) ماهی آزاد نروژی تازه اقیانوس اطلس (فروش به بازارهای صادراتی در مرز نروژ) از 120.31 کرون (10.43 یورو) در هفته 16 به 108.99 کرون (9.35 یورو) در هفته 19 کاهش یافت، اما سپس روند با شیب شدید افزایشی تا 113.06 کرون (9.49 یورو) ثبت شد. براساس داده‌های جمع‌آوری‌ شده توسط NSC در ماه ژوئن، در هفته 22، افزایش 4 درصدی نسبت به هفته قبل یعنی هفته 21 داشت.

در همین حال، قیمت ماهی کامل سر نزده سالمون آتلانتیک تازه (1 تا 3 کیلوگرم) از مزارع اسکاتلندی که به کارخانه‌های بریتانیا ارسال شد، از 9.35 پوند (10.64 یورو) در هفته 16 به 6.85 پوند (7.88 یورو) در هفته 20 به شدت کاهش یافت، اما در هفته 22 از 7.50 پوند (8.72 یورو) شروع به صعود کرد که 9.48 درصد نسبت به هفته 20 افزایش داشت.

صادرات قزل آلای نروژ در پنجمین ماه سال کاهش یافت. نروژ در ماه می 3085 تن به ارزش 361 میلیون کرون صادر کرد که نشان دهنده کاهش 24 درصدی از نظر حجم و 13 درصدی ارزش نسبت به ماه می سال گذشته است.

ایالات متحده آمریکا، تایلند و لیتوانی سه بازار بزرگ ماهی قزل آلا در ماه مه بودند که نسبت به ماه قبل، زمانی که اوکراین جای لیتوانی را اشغال کرد، تغییری را ثبت کردند. لهستان با افزایش ارزش صادرات 16 میلیون کرون (301 درصد) در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته، بیشترین افزایش ارزش را در این ماه داشته است، در حالی که حجم صادرات 201 تن (213 درصد افزایش) بوده است.

طبق داده‌های NSC ، قیمت‌های FOB ماهی قزل‌آلای نروژی تازه H&G ( سرزده شکم خالی) در رابطه با فروش به بازارهای صادراتی اتحادیه اروپا در مرز نروژ به 96.76 کرون (8.12 یورو) در هفته 22 رسید که به معنای افزایش 4.14 درصدی نسبت به هفته قبل است. با این وجود، قیمت ها در هفته 19 به 111.92 کرون (9.60 یورو) رسید.

ماهی باس و ماهی سی‌بریم موجود در بازار اروپا معمولاً تولیدات آبزی پروری هستند، اما محصولات صید شده نیز در دسترس می‌باشند و قیمت بالا‌تری دارند. به طور کلی ماهی باس و سی‌بریم دریایی از نظر اندازه بزرگتر از گونه های پرورشی هستند. در بازار عمده فروشی پاریس، باس دریایی (800-1000 گرم در هر قطعه) به روش صید ترال به قیمت 19 یورو در هر کیلوگرم و صید شده به روش صید لانگ لاین حتی بالاتر از 25.00 یورو در هر کیلوگرم است، در حالی که ماهی های پرورشی با اندازه مشابه 11.50 یورو در هر کیلوگرم به فروش می‌رسد. برای ماهی سی‌بریم تفاوت قیمت کمتر است: ماهی سی‌بریم وحشی به ازای هر کیلوگرم 19.00 یورو به فروش می رسد .در مقابل ماهی سی‌بریم پرورشی به ازای هر کیلوگرم 12.50 یورو قیمت دارد.

نمودار‌ 9- روند تغییرات قیمت ماهیان سی‌باس و سی‌بریم در بازه‌های زمانی مختلف

قیمت کلی ماهی باس پرورشی یونان در ژوئن 2023 ثابت ماند، در حالی که قیمت ماهی سی‌بریم برای اندازه‌های کوچکتر کاهش و برای نمونه های بزرگتر افزایش یافت. این امر عمدتاً به دلیل تقاضای رستوران‌ها ایجاد می‌شود، جایی که در طول فصل تعطیلات، باس دریایی و سی‌بریم یکی از غذا‌های محبوب در منوها بوده و اندازه‌های بزرگ‌تر این ماهیان تقاضا بیشتری دارد.