جای کارخانه بزرگ کشتی‌سازی در مکران خالی است

تصویر ماهواره‌ای از سواحل مکران و خلیج فارس و دریای عمان
زمان مطالعه: 5 دقیقه

به گزارش مارین‌پرس، یکی از الزامات تمرکز جمعیت در سواحل، رونق دادن به صنایع دریایی مانند صنعت کشتی­‌سازی است چراکه یک صنعت پراشتغال می­باشد که میتواند علاوه بر اشتغالزایی زیاد برای طبقه کارگری و مهندسی، میتواند سواحل مکران را تبدیل به مرکز صنعتی نماید. صنعت کشتی­‌سازی با حدود 100 صنعت جانبی در تماس است و می‌تواند زنجیره­ بزرگی از صنایع را در سواحل مکران رونق دهد.

محمد مونسان کارشناس دریایی و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر معتقد است که حداقل یک یا دو کارخانه بزرگ کشتی­‌سازی باید در سواحل 850 کیلومتری مکران احداث شوند. در این زمینه گفت‌وگویی با وی انجام داده­‌ایم.

از نظر شما ضرورت احداث یک کارخانه بزرگ کشتی‌­سازی در سواحل مکران چیست؟

مونسان: وقتی در یک منطقه قرار است یک بندر بزرگ برای تردد و پهلوگیری کشتی‌­های بزرگ اقیانوس­‌پیما احداث شود باید حتما در مجاورت آن یک کارخانه بزرگ برای تعمیرات کشتی‌­ها وجود داشته باشد. متاسفانه در فاصله بندرعباس تا چابهار هیچ کارخانه بزرگی برای تعمیرات کشتی‌های اقیانوس­ پیما وجود ندارد. اگر یک کشتی در چابهار دچار خرابی یا سانحه شود باید فاصله 850 کیلومتری تا کارخانجات بندرعباس را طی کند که این اصلا منطقی و عملی نیست. یا اینکه به کشور امارات یا پاکستان برود که آنهم مسافت زیادی است و فرصت­ سوزی است.  

بزرگترین کارخانجات کشتی‌­سازی در جنوب کشور در کجا مستقر هستند؟

مونسان: در جنوب کشور، همه کارخانجات بزرگ با قابلیت تعمیر یا ساخت کشتی­های اقیانوس­پیما در سواحل خلیج فارس مستقر هستند که شامل سه کارخانه در بندرعباس (ایزوایکو، شهید درویشی و کارخانجات نیروی دریایی ارتش در مجاورت بندر شهید رجایی و باهنر)، در بوشهر (صدرا در مجاورت بندر بوشهر) و برخی کارخانجات کوچک‌تر در خرمشهر و نزدیکی بندر امام خمینی می‌­باشند. ولی وقتی صحبت از احداث بزرگترین بندر اقیانوسی کشور در چابهار می­شود هیچ صحبتی از ضرورت احداث کارخانجات کشتی­‌سازی و تعمیر کشتی نمی­‌شود متاسفانه.

تعمیر شناور لوله‌گذار Sea-master در یارد کشتی سازی ایزوایکو
تعمیر شناور لوله‌گذار Sea-master در یارد کشتی سازی ایزوایکو – بندرعباس

مهم‌ترین مشخصه و نیاز یک کارخانه کشتی‌­سازی چیست؟

مونسان: طبیعتا برای سواحل دریای عمان و بندر شهید بهشتی باید کارخانه­ای داشته باشیم که قابلیت تعمیرات کشتی­های اقیانوس­‌پیما و نفتکش‌­های بزرگ با طول حدود 300 متر را داشته باشد پس بنابراین حتما کارخانه­ای که ساخته می­شود باید دارای حوضچه خشک (داک خشک) باشد همانند کارخانجات ایزوایکو بندرعباس که دارای دو حوضچه خشک به طول 375 و 385 متر، عرض 84 و ارتفاع 14 و نیم متر است که جزو بزرگترین داک­های خشک منطقه غرب آسیا محسوب می­شوند. ضرورتا باید حداقل یکی از این نوع کارخانجات در سواحل مکران احداث گردد.

از نظر امنیتی نیز اهمیت دارد؟

مونسان: مسلما اهمیت امنیتی دارد. فرض کنید به هر دلیلی روزی برسد که تنگه هرمز بسته شود. کشتی­های تجاری و مخصوصا نظامی برای انجام تعمیرات باید به کدام کارخانجات معتبر کشتی­‌سازی در سواحل ایران مراجعه کنند؟ به نظرم ضرورت و اهمیت امنیتی آن بسیار واضح­تر از جنبه­های اقتصادی و صنعتی آن است. ضرورتا ارگان­‌های نظامی به ویژه نیروی دریایی ارتش باید یک کارخانه کشتی­‌سازی (و تعمیرات کشتی) همانند آنچه در بندرعباس دارد باید در چابهار یا جاسک نیز احداث کند. اخیرا هم نیروی دریایی ارتش و هم نیروی دریایی سپاه اقدام به افتتاح و آب اندازی کشتی­های نظامی بسیار بزرگ پشتیبانی کرده­اند مانند ناوبندر مکران (ارتش) و ناو پشتیبانی رودکی (سپاه) برای پشتیبانی دور در دریای عمان و اقیانوس هند.

ناو بندر مکران نیروی دریایی ارتش با کد بدنه 441
ناو بندر مکران نیروی دریایی ارتش

این موارد نشان از رویکرد آینده قوای نظامی ایران دارد. حالا سوال منطقی اینجاست که آیا می­‌شود محل ماموریت این شناورها در دریای عمان، دریای عرب و اقیانوس هند باشد و محل تعمیرات آنها در کارخانجات خلیج فارس؟!. وزارت دفاع نیز می‌تواند خلا پشتیبانی صنعتی این ناوگان را در آینده در سواحل مکران پر نماید.

سهم این کارخانجات در توسعه سواحل مکران و محرومیت زدایی این مناطق چیست؟

مونسان: یکی از نقاط ضعف سواحل مکران اینست که دارای امکانات صنعتی کمی هست و نمی­توان یک منطقه صنعتی معتبر و مجهز در آن یافت. به تبع آن، اشتغالزایی صنعتی در آن نیز بسیار کم است. صنعت کشتی­‌سازی یک صنعت پراشتغال می‌­باشد که علاوه بر اشتغالزایی زیاد برای طبقه کارگری و مهندسی، می‌تواند سواحل مکران را تبدیل به مرکز صنعتی نماید.

توسعه سواحل مکران برگ برنده ایران در تجارت جهانی

صنعت کشتی‌­سازی با حدود 100 صنعت جانبی در تماس است و میتواند زنجیره­ بزرگی از صنایع را در سواحل مکران رونق دهد. مثلا گفته میشود که در کارخانجات ایزوایکو بندرعباس در زمینی به مساحت 1100 هکتار، برای 5 هزار و 200 نفر شغل مستقیم ایجاد کرده و برای 4 برابر این عدد نیز اشتغال غیرمستقیم ایجاد کرده است. به تنهایی برای تعمیر یک کشتی نفتکش برای 500 نفر ایجاد اشتغال می­شود. ارزش این نوع اشتغالزایی از آنجایی بیشتر درک می­شود که علاوه بر اشتغال فراوان کارگری، باعث جذب و اشتغالزایی مهندسین و طبقه تحصیلکرده به این نواحی می­‌شود.

تعمیر و ساخت کشتی در سواحل مکران ضرورتی است که اگر امروز فهمیده نشود شاید فردا جبران آن خیلی مشکل باشد چراکه طراحی و ساخت و تجهیز یک کارخانه کشتی‌­سازی دارای داک خشک ممکن است نزدیک به یک دهه زمان ببرد. احداث دو کارخانه در دو محل چابهار و جاسک میتواند کمکی باشد به توسعه متوازن سواحل مکران.

آخرین اخبار دریایی:

آخرین ویدئوهای دریایی:

شکیلا لشکری

دانشجوی دکتری فیزیک دریا -  سردبیر مرین‌پرس

یک دیدگاه برای “جای کارخانه بزرگ کشتی‌سازی در مکران خالی است

  1. باسلام ودرود وتبریک سال نوبه تمام هم میهنان

    طیبی هستم ازاستان هرمزگان عزیز شهرستان میناب
    بنده درخصوص احداث کارخانه تولیدکشتی وتعمیرات وپشتیبانی ازصنعت کشتیرانی درهرمزگان ومنطقه مکران جهت اشتغال وکارافرینی برای وطن عزیزمان ایران کاملاموافقم
    ازجاسک تابه چابهاربهترین خاک حاصلخیزوجوددارد که این سرزمین بسیارحاصلخیزودارای پتانسیل بالایی جهت ایجادمناقط کشاورزی یاصنعتی می باشد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پست بعدی

پیام نوروزی مدیرعامل صندوق توسعه صنایع دریایی

د اسفند 25 , 1399
مدیرعامل صندوق توسعه صنایع دریایی طی پیامی فرا رسیدن نوروز را به جامعه دریایی کشور تبریک گفت.
عبدالمجید رضوانی مدیرعامل صندوق توسعه صنایع دریایی

شاید برای شما جالب باشد