امروزه طراحی و ساخت نمادهای شهری نه تنها سبب ایجاد هویت شده و معماری شهر پیرامون آن نماد شکل گرفته بلکه زنجیره اقتصادی بسیار بزرگی از مجموعههای اداری و تجاری، رستورانها و دیگر مراکز تفریحی را نیز شامل میشود. با توجه به اهمیت این موضوع که پیامد آن توسعهیافتگی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است؛ علی مهدیان و محمد مونسان، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهرود، با استفاده از هوش مصنوعی اقدام به نمادسازی شهرهای ساحلی و بندر کردهاند که این نوید داده میشود که این سلسله مطالب به صورت پیوسته در پایگاه خبری مرینپرس منتشر خواهد شد. در یادداشت اول برج مشعل جهت ساخت در پایتخت انرژی ایران، بندر بوشهر انتخاب شده است.
حدود یک دهه است که این سوال در جامعه دریایی مطرح شده است که چرا در 5800 کیلومتر از سواحل ایران، چرا هیچ شهری دارای نماد شهری فاخر به عنوان جاذبه گردشگری نیست؟ چرا حتی مهمترین و پردرآمدترین مرکز گردشگری شمال یعنی رامسر هیچ نماد شهریای ندارد؟ چرا در مهمترین و ثروتمندترین مرکز گردشگری جنوب کشور یعنی جزیره کیش، یک کشتی پوسیده (به کشتی یونانی) باید سمبل و نماد این جزیره باشد؟ و اما سوال بدیهیتر اینکه اگر کسی به شهرهای ساحلی ایران در شمال و جنوب مانند خرمشهر، بوشهر، بندرعباس، چابهار، رامسر و بابلسر سفر کند، از چه نمادهایی عکسبرداری کند تا نشان دهد به آن شهرها سفر کرده است؟! دریا و آسمان که در همه جا یک رنگ است. هماکنون این سوالهای بیجواب به شهر بوشهر رسیده است. بوشهر و عسلویه به عنوان پایتخت انرژی ایران شناخته میشوند و یکی از مهمترین منابع درآمدی کل ایران از این استان استخراج میگردد. در نگاه اول، توقع این است که شهری با این ثروت و اهمیت که حتی تنها نیروگاه هستهای ایران را در خود جای داده و محل تردد کارشناسان خارجی است، دارای یک نماد شهری فاخر و یک چهره شهری زیبا و مدرن داشته باشد. ولی متاسفانه این شهر نیز همانند سایر شهرهای جنوبی ایران چهرهای مهجور و فقیرانه دارد. شاید یکی از علل اصلی آن، نبود یک نماد شهری فاخر و معروف در مرکزیت یک مجموعه گردشگری مدرن و زیبا در کنار ساحل باشد. در این مجموعه مطالب سعی شده است به کمک هوش مصنوعی، نمادهایی را برای شهرهای ساحلی ایران طراحی و پیشنهاد شود. قسمت اول به بوشهر اختصاص دارد. بوشهر را «پایتخت انرژی ایران» گویند لذا سعی شده نماد شهریای که برای بوشهر طراحی میشود شبیه مشعل باشد.
نماد شهری چیست؟
نماد شهری معمولا یک سازه معتبر و معروف در یک شهر است که معمولا به سمبل و نماد آن شهر تبدیل میشود. مثلا سازههایی مانند برج میلاد و برج آزادی از نمادهای معروف شهر تهران و حتی ایران محسوب میشوند. معمولا همه شهرهای ساحلی معروف دنیا دارای نماد شهری هستند که در وسط یک مجموعه گردشگری وسیع چند هکتاری قرار گرفته است. به عبارت دیگر، اغلب امکانات و مراکز گردشگری در اطراف این نماد جانمایی میشوند و شکل دهنده معماری شهر است. مطالعه این نمادهای شهری در کشورهای مختلف نشان میدهد که معمولا چند مشخصه مهم را دارا هستند: 1)دارای طراحی منحصربهفرد مطابق با فرهنگ، رسوم و تاریخچه شهر هستند. 2)در مجاورت دریا هستند. 3)دارای ارتفاع مناسب (از 50 متر تا چندصد متر وابسته به اهمیت شهر) هستند. 4)مردم امکان حضور در داخل و بالای این نمادها را داشته و میتوانند نمای زیبای دریا و شهر را از بالای نماد تماشا کنند.
نمادهایی شبیه به مشعل برای بوشهر
در زیر به نمادهای طراحی شده به کمک هوش مصنوعی برای بوشهر میپردازیم که ارتفاع تقریبی آنها 130 متر است.
هر شهر ساحلی ایران دارای یک نماد شهری شاخص
برای اینکه با صحنههای تاسفآور زیر در گردشگری ساحلی و دریایی ایران مواجه نباشیم چارهای جز ساخت نمادهای شهری در شهرهای ساحلی ایران نداریم. همین سازهها ظرف چند دهه آینده تبدیل به میراث فرهنگی و آثار باستانی خواهند شد. پس «از الان باید برای سواحل، آثار باستانی بسازیم».