محمد مونسان*
در بسیاری از شهرهای ساحلی ایران، خورهایی برای هدایت فاضلاب و پسماندهای شهری به سمت دریا وجود دارد که عموما کثیف و بدبو بوده و چهره شهرهای ساحلی ایران را زشت نموده‌اند. به همین دلیل زمین‌ها و املاک اطراف این خورها نیز عموما ارزان و فقیرنشین هستند.
یکی از کارهایی که میتوان انجام داد تا این اماکن غیرزیبا و ارزان و فقیرنشین به زیباترین مناطق تفریحی و گرانقیمت شهر تبدیل شوند، تبدیل این خورها به کانالهای آب با عمق مناسب برای قایقرانی است. برای این کار کافیست که کف خورها تا حدی پایین تر آورده شود و عمق کانال بیشتر شود. کف کانال باید پایین تر از تراز آب دریا باشد.
بدین ترتیب آب دریا بطور خودبخودی در داخل کانال افتاده و کانال را تا سطح تراز آب دریا خودبخود پر میکند و نیازی به پمپ کردن آب هم نیست. بدین ترتیب، خورها تبدیل به کانالهای آب زیبا میشوند که اگر عمق آنها بیش از یک و نیم متر باشد، قابل قایقرانی هم خواهند بود. البته یک شرط مهم اینست که زمین منطقه دارای شیب صفر بوده و دارای شیب به سمت دریا نباشد.
در بسیاری از شهرهای ساحلی دنیا که دارای رودخانه طبیعی نیستند، از این کانالهای آب مصنوعی استفاده کرده و مناطق اطراف آن را به مرکز تجمع امکانات توریستی و گردشگری تبدیل میکنند. یکی از مثال‌های نزدیک آن همین شهر دوبی است. در این شهر، کانالهای بسیار عریضی حفر شده که از دو سمت به دریا راه دارند. اطراف این کانالها، مرکز تجمع آپارتمانهای بلند و هتلها، مارینا و مراکز تفریحی دریایی و غیردریایی بوده و لذا زمینهای اطراف این کانالها بسیار ارزشمند و قیمتی هستند.
یکی دیگر ازمزایای این کانالها این است که در آب و هوای گرم و شرجی این مناطق، امکان «گردشگری شبانه» را فراهم میشود چراکه در این مناطق بدلیل گرمای شدید هوا، مردم عموما بعدازظهر و شب برای تفریح از منزل خارج میشوند و اطراف این کانالها محلی ایده آل برای رونق گردشگری در شب است.
شاید سوال شود که دولت یا شهرداری‌ها هزینه احداث این کانالها را چگونه تامین میکنند؟ در اینجا باید گفت که نیاز به بودجه دولتی نیست چراکه به محض شروع احداث این کانالها، زمینهای اطراف این کانالها قیمت و ارزش بسیار زیادی پیدا کرده و از محل واگذاری یا پیش فروش این اراضی، هزینه احداث کانال تامین میشود. در بسیاری از جاها نیازی به بودجه و پول دولتی نیست فقط ایده نو و انگیزه جدی نیاز است تا بتوان بزرگترین پروژه های شهری را بدون کوچکترین وابستگی به بودجه دولتی، اجرایی کرد.
*عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر
