امروزه طراحی و ساخت نمادهای شهری نه تنها سبب ایجاد هویت شده و معماری شهر پیرامون آن نماد شکل گرفته بلکه زنجیره اقتصادی بسیار بزرگی از مجموعه‌های اداری و تجاری، رستوران‌ها و دیگر مراکز تفریحی را نیز شامل می‌شود. با توجه به اهمیت این موضوع که پیامد آن توسعه‌یافتگی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است؛ علی مهدیان، ناصر علیقلی زاده فیروزجایی، عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران و محمد مونسان، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شاهرود، با استفاده از هوش مصنوعی اقدام به نمادسازی شهرهای ساحلی و بندر کرده‌اند که این نوید داده می‌شود که این سلسله مطالب به صورت پیوسته در پایگاه خبری مرین‌پرس منتشر خواهد شد. یادداشت اول برج مشعل جهت ساخت در پایتخت انرژی ایران، بندر بوشهر، و یادداشت دوم ساختمان لاک‌پشت جهت احداث در جزیره قشم اختصاص داشت.
اهمیت ساخت نمادهای ساحلی
حدود یک دهه است که این سوال در جامعه دریایی مطرح شده است که چرا در 5800 کیلومتر از سواحل ایران، چرا هیچ شهری دارای نماد شهری فاخر به عنوان جاذبه گردشگری نیست؟ چرا در مهمترین و ثروتمندترین مرکز گردشگری جنوب کشور یعنی جزیره کیش، یک کشتی پوسیده (به کشتی یونانی) باید سمبل و نماد این جزیره باشد؟ و اما سوال بدیهی‌تر اینکه اگر کسی به شهرهای ساحلی ایران در شمال و جنوب مانند خرمشهر، بوشهر، بندرعباس، چابهار، رامسر و بابلسر سفر کند، از چه نمادهایی عکسبرداری کند تا نشان دهد به آن شهرها سفر کرده است؟! دریا و آسمان که در همه جا یک رنگ است.
در این مجموعه مطالب سعی میکنیم به کمک هوش مصنوعی، نمادهایی را برای شهرهای ساحلی ایران طراحی و پیشنهاد کنیم.در قسمت اول به سراغ بوشهر رفتیم و نماد مشعل را برای آن پیشنهاد دادیم. در قسمت دوم به سراغ جزیره قشم رفتیم و نماد «لاک پشت» را برای آن پیشنهاد دادیم و در قسمت سوم به سراغ جزیره ابوموسی و هرمز رفتیم.
نماد شهری چیست؟
نماد شهری معمولا یک سازه معتبر و معروف در یک شهر است که معمولا به سمبل و نماد آن شهر تبدیل می‌شود. مثلا سازه‌هایی مانند برج میلاد و برج آزادی از نمادهای معروف شهر تهران و حتی ایران محسوب می‌شوند. معمولا همه شهرهای ساحلی معروف دنیا دارای نماد شهری هستند که در وسط یک مجموعه گردشگری وسیع چند هکتاری قرار گرفته است. به عبارت دیگر، اغلب امکانات و مراکز گردشگری در اطراف این نماد جانمایی می‌شوند و شکل دهنده معماری شهر است. مطالعه این نمادهای شهری در کشورهای مختلف نشان می‌دهد که معمولا چند مشخصه مهم را دارا هستند: 1)دارای طراحی منحصربه‌فرد مطابق با فرهنگ، رسوم و تاریخچه شهر هستند. 2)در مجاورت دریا هستند. 3)دارای ارتفاع مناسب (از 50 متر تا چندصد متر وابسته به اهمیت شهر) هستند. 4)مردم امکان حضور در داخل و بالای این نمادها را داشته و می‌توانند نمای زیبای دریا و شهر را از بالای نماد تماشا کنند.
این طرح از کجا آمده است؟
یکی از طرح‌های موجود در دنیا، تبدیل کشتی‌های تجاری غول‌پیکر از رده خارج (با عمر بالای 25 سال که سن بازنشستگی آن‌هاست) به مرکز تفریحی، هتل، رستوران، شهربازی، استخر و غیره است. کشتی‌های اقیانوس‌پیما به‌دلیل عظمتی که دارند خیلی راحت تبدیل به نماد شهری می‌شوند.
فراموش نکنیم که یک کشتی کوچک و فرسوده با نام کشتی یونانی برای سالهای متمادی، نماد شهری ثروتمندترین جزیره گردشگری ایران بوده است که البته جای تاسف دارد. در اینجا یک طرح متعالی و مدرن مد نظر است. در سالهای اخیر در ایران، چندین نمونه از کشتی‌های تجاری با تغییر کاربری، تبدیل به ناو پشتیبانی نظامی شده‌اند. حالا مسلما تبدیل یک کشتی تجاری از رده خارج به یک مجموعه تفریحی مجلل در کنار ساحل یا بر روی ساحل، کار خیلی ساده‌تری است.
چرا جزیره ابوموسی و هرمز؟
جزیره ابوموسی و جزیره هرمز در سالهای اخیر خیلی برای تمرکز جمعیت و انجام فعالیتهای گردشگری مورد تاکید مقامات سیاسی کشور بوده است به گونهای که در برنامه هفتم توسعه کشور مستقیما از لزوم توجه و تمرکز جمعیت در جزیره ابوموسی نام برده شده است. این جزایر و همچنین سایر جزایر ایرانی به غیر از سه جزیره کیش و قشم و خارک از کمترین امکانات و زیرساخت‌ها برخوردارند.
تبدیل یک کشتی از رده خارج به هتل یا مرکز تفریحی، علاوه بر مزایای ذکر شده فوق، از این مزیت بزرگ برخوردار است که یک جزیره کم برخوردار را میتواند در یک بازه زمانی بسیار کوتاه، صاحب هتل و رستورانهای مجلل نماید و درآمد گردشگری سرشاری برای آن جزیره ایجاد نماید. ایجاد درآمد اقتصادی مستقیما به معنی امکان تمرکز جمعیت در جزایر میباشد. این طرح را میتوان بجای یک یا دو جزیره در همه جزایری که برای اسکان جمعیت مد نظر است.
طرح‌های تولید شده توسط هوش مصنوعی
هر شهر ساحلی ایران دارای یک نماد شهری شاخص
برای اینکه با صحنه‌های تاسف‌آور زیر در گردشگری ساحلی و دریایی ایران مواجه نباشیم چاره‌ای جز ساخت نمادهای شهری در شهرهای ساحلی ایران نداریم. همین سازه‌ها ظرف چند دهه آینده تبدیل به میراث فرهنگی و آثار باستانی خواهند شد. پس «از الان باید برای سواحل، آثار باستانی بسازیم».
